Η άνοια αποτελεί μια προοδευτική νευροεκφυλιστική διαταραχή που επηρεάζει τη μνήμη, τη σκέψη και την καθημερινή λειτουργικότητα των ασθενών. Αν και τα αίτια της άνοιας είναι πολυπαραγοντικά, με συνεισφορά γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, νέα επιστημονικά δεδομένα υποδεικνύουν μια πιθανή σύνδεση μεταξύ της καούρας – ή αλλιώς γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης – και της γνωστικής έκπτωσης.
Ποια είναι η σύνδεση;
Η καούρα προκαλείται όταν το στομαχικό οξύ ανεβαίνει προς τον οισοφάγο, προκαλώντας αίσθημα καύσου στο στήθος και τον λαιμό. Συνήθως αντιμετωπίζεται με αντιόξινα φάρμακα, όπως οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs) – π.χ. ομεπραζόλη, εσομεπραζόλη, λανσοπραζόλη.
Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι η μακροχρόνια χρήση PPIs ίσως σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο άνοιας, ιδιαίτερα σε ηλικιωμένα άτομα. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Neurology ανέδειξε ότι άτομα που έπαιρναν PPIs για περισσότερο από τέσσερα χρόνια είχαν 33% μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας σε σχέση με όσους δεν τα χρησιμοποιούσαν ή τα έπαιρναν για μικρότερο χρονικό διάστημα.
Πιθανοί μηχανισμοί
Η ακριβής αιτία της σύνδεσης παραμένει υπό διερεύνηση, αλλά υπάρχουν κάποιες θεωρίες:
- Ανεπάρκεια βιταμίνης Β12: Οι PPIs μπορεί να εμποδίζουν την απορρόφησή της, κάτι που έχει συσχετιστεί με γνωστική εξασθένιση.
- Αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου: Η διαταραχή της εντερικής χλωρίδας μπορεί να επηρεάζει και τη λειτουργία του εγκεφάλου.
- Μείωση της ροής αίματος στον εγκέφαλο: Ένας πιθανός μηχανισμός λόγω μεταβολικών επιδράσεων των φαρμάκων.
Τι να προσέξετε
Αν και η χρήση των φαρμάκων αυτών είναι συχνά απαραίτητη, καλό είναι να:
- Χρησιμοποιούνται στη μικρότερη δυνατή διάρκεια και δοσολογία.
- Εξετάζεται η διαιτητική ή μη φαρμακευτική διαχείριση της καούρας.
- Γίνεται ιατρική παρακολούθηση, ειδικά σε άτομα άνω των 60 ετών.
Η σύνδεση της καούρας και των φαρμάκων της με την άνοια είναι ένα πεδίο που ερευνάται ενεργά και υπενθυμίζει τη σημασία της προσεκτικής και στοχευμένης χρήσης οποιασδήποτε μακροχρόνιας φαρμακευτικής αγωγής.
