Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο συχνή μορφή άνοιας και χαρακτηρίζεται από τη σταδιακή απώλεια μνήμης, σκέψης και καθημερινής λειτουργικότητας. Ένα συχνό, αλλά λιγότερο γνωστό σύμπτωμα που παρατηρείται στα προχωρημένα στάδιά της είναι ο λήθαργος, δηλαδή η έντονη υπνηλία, η αδυναμία συγκέντρωσης και η έλλειψη ενδιαφέροντος για το περιβάλλον.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο λήθαργος δεν προκαλείται μόνο από τη φυσική κόπωση ή την ψυχολογική επιβάρυνση, αλλά έχει βιολογική βάση. Μελέτες του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας έδειξαν ότι η ασθένεια προκαλεί εκτεταμένη καταστροφή νευρώνων στις περιοχές του εγκεφάλου που ρυθμίζουν τον κύκλο ύπνου και εγρήγορσης — όπως ο υποθάλαμος και ο εγκεφαλικός φλοιός. Έτσι, ο εγκέφαλος «μπερδεύει» τα σήματα που κρατούν τον άνθρωπο σε εγρήγορση, οδηγώντας σε υπερβολική νύστα ακόμα και κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Παράλληλα, η συσσώρευση των παθολογικών πρωτεϊνών ταυ και αμυλοειδούς βήτα που χαρακτηρίζουν τη νόσο, διαταράσσει τη νευρική επικοινωνία και μειώνει τη δραστηριότητα σε περιοχές που σχετίζονται με τα συναισθήματα και τα κίνητρα. Ο ασθενής μοιάζει να «αποσυνδέεται» από το περιβάλλον, εμφανίζει έλλειψη ενέργειας, κοιμάται περισσότερες ώρες και δυσκολεύεται να συμμετέχει σε απλές δραστηριότητες.
Ο λήθαργος μπορεί επίσης να επιδεινωθεί από παράγοντες όπως η κατάθλιψη, τα φάρμακα ή η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας. Ορισμένα υπνωτικά ή αγχολυτικά φάρμακα που χορηγούνται σε ηλικιωμένους επιβαρύνουν την κατάσταση, κάνοντας τον ασθενή ακόμα πιο νωθρό.
Η αντιμετώπιση απαιτεί ολιστική προσέγγιση. Η τακτική φυσική άσκηση, η επαρκής ενυδάτωση, η σωστή ρύθμιση του ύπνου και η συμμετοχή σε κοινωνικές ή νοητικές δραστηριότητες βοηθούν σημαντικά. Παράλληλα, ο θεράπων ιατρός μπορεί να αξιολογήσει αν χρειάζεται προσαρμογή της φαρμακευτικής αγωγής.
Αν και ο λήθαργος είναι αναπόφευκτος σε προχωρημένα στάδια, η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξή του και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ασθενών. Η κατανόηση αυτού του συμπτώματος είναι καθοριστική, όχι μόνο για τη θεραπεία, αλλά και για τη στήριξη των οικογενειών που φροντίζουν ανθρώπους με Αλτσχάιμερ.
