Η αίσθηση του προσανατολισμού τείνει να εξασθενεί με την ηλικία. Ερευνητές από το Γερμανικό Κέντρο Νευροεκφυλιστικών Νόσων (DZNE), σε συνεργασία με ειδικούς από τις ΗΠΑ, αποκάλυψαν νέα δεδομένα σχετικά με τις αιτίες αυτού του φαινομένου.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματά τους, η κύρια αιτία σφαλμάτων στον προσδιορισμό της χωρικής θέσης και των προβλημάτων προσανατολισμού που σχετίζονται με την ηλικία είναι οι «θορυβώδεις» πληροφορίες και οι διακυμάνσεις στην ταχύτητα με την οποία οι εξωτερικές πληροφορίες φτάνουν στον εγκέφαλο. Αυτά τα επιστημονικά ευρήματα θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ανάπτυξη διαγνωστικών εργαλείων για την έγκαιρη ανίχνευση της άνοιας.
Πώς λειτουργεί το ανθρώπινο GPS;
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος χρησιμοποιεί ένα ευρύ φάσμα αισθητηριακών «εισόδων», όπως τα οπτικά ερεθίσματα, τις αντιδράσεις των μυών – τα σήματα που μεταδίδονται από το αιθουσαίο σύστημα – για να καθορίσει την θέση και να μας καθοδηγήσει στο χώρο. Ένα ουσιαστικό μέρος της απαραίτητης επεξεργασίας των πληροφοριών αυτών συμβαίνει στον ενδορρινικό φλοιό, που υπάρχει και στα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου και φιλοξενεί νευρώνες που δημιουργούν έναν νοητό χάρτη του φυσικού περιβάλλοντος. Έτσι, οι πληροφορίες του πραγματικού χώρου παίρνουν την μορφή δεδομένων, την οποία ο εγκέφαλος μπορεί να επεξεργαστεί. «Το ανθρώπινο σύστημα πλοήγησης είναι αρκετά καλό, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν εμφανίζει ελαττώματα» εξηγεί ο Δρ. Thomas Wolbers, ερευνητής στο DZNE. «Είναι γνωστό ότι υπάρχουν άνθρωποι με καλύτερο προσανατολισμό από άλλους ενώ η ικανότητα αυτή τείνει να μειώνεται με την πάροδο του χρόνου, καθώς οι ηλικιωμένοι δυσκολεύονται να προσανατολιστούν ειδικά σε άγνωστα περιβάλλοντα» εξηγεί.
Που οφείλονται τα σφάλματα;
Τα σφάλματα, σύμφωνα με την μελέτη, προκαλούνται κυρίως από την «συσσώρευση εσωτερικού θορύβου» κατά την επεξεργασία των πληροφοριών από το εξωτερικό περιβάλλον, με το φαινόμενο αυτό πιθανότατα να οφείλεται στην ανακριβή αντίληψης της ταχύτητας με την οποία μπορεί κανείς να κινείται. «Πρέπει να σημειωθεί ότι οι άνθρωποι εκτιμούν τις αποστάσεις μέσω των αισθητηριακών τους οργάνων. Η μελέτη μας αποδεικνύει ότι η κρίσιμη πηγή σφάλματος του προσδιορισμού της θέσης δεν είναι η αντίληψη του χρόνου, αλλά οι τυχαίες διακυμάνσεις της ταχύτητας με την οποία φτάνουν οι πληροφορίες στον εγκέφαλο» καταλήγουν οι ερευνητές.
