Οι περισσότεροι άνθρωποι όταν εντοπίζουν τις πρώτες άσπρες τρίχες παθαίνουν πανικό. Αδίκως βέβαια, διότι το πρόωρο γκρίζιασμα μπορεί να οφείλεται απλά σε κληρονομικότητα ή ακόμη και αυξημένο άγχος.
Τα πάντα εξαρτώνται από την μελανίνη, ή μάλλον την έλλειψη αυτής. Η μελανίνη είναι η χρωστική ουσία που δίνει στα μαλλιά το χρώμα τους. Καθορίζει επίσης το χρώμα των ματιών και του δέρματος.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα βλαστοκύτταρα που ωριμάζουν για να γίνουν κύτταρα που παράγουν μελανίνη μπορεί να φθαρούν, να καταστραφούν ή να χάσουν τα συστήματα υποστήριξης που προορίζονται να συνεχίσουν να λειτουργούν. Οι παρακάτω παράγοντες μπορεί επίσης να προκαλέσουν αλλαγή χρώματος στα μαλλιά:
- Ηλικία
- Κατανομή σώματος
- Κλίμα
- Έκθεση σε χημικά
- Γενετικά ελαττώματα
- Ορμόνες
- Ρύποι
- Τοξίνες
Άλλο τα λευκά και άλλο τα γκρίζα μαλλιά
Με την πάροδο του χρόνου, τα μελανοκύτταρα παράγουν όλο και λιγότερη μελανίνη και τελικά σταματούν να την παράγουν εντελώς. Η έλλειψη μελανίνης κάνει τα μαλλιά σας να χάσουν το χρώμα τους. Τα γκρίζα μαλλιά έχουν απλά μειωμένη μελανίνη, ενώ τα λευκά δεν έχουν καθόλου μελανίνη στον θύλακα της τρίχας.
Πού οφείλεται το πρόωρο γκριζάρισμα
Εάν πιστεύετε ότι έχετε αρχίσει να γκριζάρετε ασυνήθιστα νωρίς, υπάρχουν αρκετοί πιθανοί λόγοι. Για τους καυκάσιους ανθρώπους (λευκή φυλή) πρόωρο θεωρείται το γκριζάρισμα πριν από την ηλικία των 20 ετών. Αντιστοίχως στους ασιάτες είναι τα 25 έτη και στους μαύρους πριν από τα 30.
Το κάπνισμα μπορεί να κάνει τις γκρίζες τρίχες να εμφανιστούν νωρίτερα από ό,τι περιμένατε. Όσο περισσότερο καπνίζετε, τόσο περισσότερο αυξάνεται ο κίνδυνος πρόωρου γκριζαρίσματος.
Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως οι υπεριώδεις ακτίνες και οι ατμοσφαιρικοί ρύποι, επίσης θα μπορούσαν να ευθύνονται εν μέρει.
Φυσικά και το άγχος είναι ένας άλλος πιθανός λόγος για γκρίζα μαλλιά. Μια μελέτη στο Cell Biology βρήκε στοιχεία που συνδέουν το ψυχολογικό στρες με τα γκριζαρισμένα μαλλιά στους ανθρώπους.
Ερευνητές που εξέτασαν άτομα με γκρίζα μαλλιά υποστηρίζουν ότι οι ελεύθερες ρίζες (βλαβερές χημικές ουσίες που προκαλούνται από το στρες, το κάπνισμα, τη φλεγμονή ή την έκθεση στην ακτινοβολία) μπορεί να είναι υπεύθυνες για την καταστροφή των βλαστοκυττάρων μελανοκυττάρων που παράγουν χρωστική ουσία (μελανίνη).
Σε σπάνιες περιπτώσεις, το πρόωρο γκριζάρισμα μπορεί να είναι σημάδι ιατρικού προβλήματος, όπως:
- λεύκη (μια κατάσταση που προκαλεί το δέρμα να χάνει τη μελάγχρωση του)
- κακοήθη αναιμία (στην οποία το σώμα δυσκολεύεται να απορροφήσει τη βιταμίνη Β12) και
- προβλήματα που αφορούν την υπόφυση στον εγκέφαλο ή τον θυρεοειδή αδένα
Γενετικά αίτια
Ορισμένες γενετικές ασθένειες μπορεί επίσης να προκαλέσουν πρόωρο γκριζάρισμα:
- Αλμπινισμός: Αυτή η ομάδα γενετικών καταστάσεων προκαλεί στους ανθρώπους να γεννιούνται με ανοιχτό έως λευκό χρώμα σε δέρμα, μαλλιά και μάτια. Και πάλι, φταίει η έλλειψη ή η απουσία μελανίνης.
- Σύνδρομο Chédiak-Higashi: Αυτή η σπάνια ανοσολογική ασθένεια μπορεί να προκαλέσει -μεταξύ άλλων- ανοιχτόχρωμο δέρμα και ανοιχτόχρωμα μαλλιά που μπορεί να έχουν μεταλλική όψη.
- Σύνδρομο Griscelli: Αυτή η σπάνια πάθηση εμφανίζεται στη βρεφική ηλικία και περιλαμβάνει ανοιχτόχρωμο δέρμα και άλλες ανωμαλίες. Η νόσος Elejalde φαίνεται να είναι μια μορφή συνδρόμου Griscelli.
- Σύνδρομο Waardenburg: Τα σημάδια αυτής της πάθησης περιλαμβάνουν ένα λευκό μπάλωμα με λευκές τρίχες πάνω από το μέτωπο και την έλλειψη μελάγχρωσης του δέρματος.
Μπορεί να αντιστραφεί το γκριζάρισμα στα μαλλιά;
Υπάρχει ένας φαύλος κύκλος σε αυτό: η ανησυχία για το γκριζάρισμα μπορεί να προκαλέσει άγχος, το οποίο με την σειρά του μπορεί να επιταχύνει το γκριζάρισμα και να προκαλέσει ακόμη και απώλεια μαλλιών.
Αν μόλις αρχίσατε να βλέπετε γκρίζες τρίχες, υπάρχουν καλά νέα: Έρευνα δείχνει ότι μόλις εξαλειφθεί το άγχος σας, τα μαλλιά σας μπορεί να επιστρέψουν στο αρχικό τους χρώμα, τουλάχιστον προσωρινά.
Εάν έχετε γκρίζα μαλλιά αρκετό καιρό τώρα, πιθανότατα δεν θα δείτε τα μαλλιά σας να επιστρέφουν στο προηγούμενο χρώμα τους, ακόμα και αν μειώσετε τα επίπεδα στρες. Το γκριζάρισμα είναι μια φυσική διαδικασία γήρανσης. Κάποτε φτάνει η στιγμή που δεν μπορεί να αντιστραφεί.