Παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι ηλικιωμένοι δεν επιθυμούν να ασχοληθούν με το διαδίκτυο γιατί λένε ότι δεν το καταλαβαίνουν, έρευνες έχουν αποδείξει ότι η ενασχόλησή τους με το διαδίκτυο αποτρέπει τη γνωστική έκπτωση. Κι αυτό γιατί σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, η μνήμη, οι γνωστικές επιδόσεις και η λεκτική λογική τείνουν να διατηρούνται καλύτερα μεταξύ των χρηστών του διαδικτύου.
Διάφοροι παράγοντες υπεισέρχονται στο παιχνίδι, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων, του κοινωνικού και μορφωτικού επιπέδου και των διαφορών μεταξύ των γενεών, καθώς η χρήση του διαδικτύου ποικίλλει ποιοτικά και ποσοτικά με την ηλικία. Οι ηλικιωμένοι ασθενείς θεωρητικά κάνουν πιο περιορισμένη χρήση του διαδικτύου. Υπό αυτές τις συνθήκες, η επίδραση στις γνωστικές λειτουργίες θα είναι πιθανώς μέτρια σε σύγκριση με τις γενιές που έχουν βυθιστεί στην ψηφιακή τεχνολογία από νωρίς και τείνουν να την υπερκαταναλώνουν. Μετά από μια ορισμένη ηλικία, η επιταχυνόμενη γήρανση του εγκεφάλου θα βάρυνε πολύ περισσότερο από τις πιθανές θετικές επιδράσεις του διαδικτύου. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αρνητικές επιπτώσεις της χρήσης του διαδικτύου έχουν μελετηθεί κυρίως σε νεαρά άτομα, επομένως δεν υπάρχουν στοιχεία που να αφορούν ηλικιωμένους ασθενείς.
Σχεδόν 20.000 συμμετέχοντες
Αυτές οι εκτιμήσεις αναδεικνύουν τη σημασία μιας διαχρονικής μελέτης που περιελάμβανε 18.154 ενήλικες ηλικίας 50-64,9 ετών, οι οποίοι δεν παρουσίαζαν άνοια κατά την έναρξη της μελέτης. Οι εν λόγω ενήλικες συμμετείχαν στη μελέτη Health and Retirement Study. Η διάμεση περίοδος παρακολούθησης ήταν 7,9 έτη και η παρακολούθηση επεκτάθηκε σε ορισμένες περιπτώσεις στα 17,1 έτη. Δεδομένου ότι οι ενήλικες με καλύτερη γνωστική υγεία είναι πιθανό να αυτοεπιλέγονται ως τακτικοί χρήστες, χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος propensity score για τον έλεγχο αυτού του μη τυχαίου παράγοντα με τη χρήση αντίστροφης στάθμισης πιθανοτήτων.
Ο κίνδυνος άνοιας με βάση την αρχική χρήση του διαδικτύου εκτιμήθηκε με τη χρήση του μοντέλου αναλογικών κινδύνων Cox, ενσωματώνοντας την πιθανώς καθυστερημένη είσοδο στο εργατικό δυναμικό και διάφορες συνμεταβλητές. Εξετάστηκαν επίσης οι αλληλεπιδράσεις με το επίπεδο εκπαίδευσης, το φύλο, τη γενιά και την εθνοτική καταγωγή. Στη στατιστική ανάλυση συμπεριλήφθηκε η αθροιστική έκθεση στο διαδίκτυο με την έννοια της τακτικής περιοδικής χρήσης καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, καθώς και οι ώρες που δαπανήθηκαν σε αυτή τη δραστηριότητα κάθε μέρα. Οι αναλύσεις πραγματοποιήθηκαν από τον Σεπτέμβριο του 2021 έως τον Νοέμβριο του 2022.
Ο κίνδυνος μειώθηκε σχεδόν στο μισό
Η τακτική χρήση του διαδικτύου συσχετίστηκε με μειωμένο κίνδυνο άνοιας, σε σύγκριση με την ακανόνιστη χρήση. Ο λόγος κινδύνου (HR) για άνοια εκτιμήθηκε σε 0,57. Μετά την προσαρμογή για τον μη τυχαίο παράγοντα της αυτοεπιλογής, η συσχέτιση αυτή παρέμεινε και ο HR μειώθηκε στο 0,54. Η συνεκτίμηση της βασικής γνωστικής έκπτωσης δεν άλλαξε ουσιαστικά τα αποτελέσματα αυτά και έδωσε HR 0,62. Η διαφορά στον κίνδυνο μεταξύ τακτικών και μη τακτικών χρηστών δεν μεταβλήθηκε με την εξέταση πιθανών συγχυτικών παραγόντων, όπως το επίπεδο εκπαίδευσης, η εθνοτική καταγωγή, το φύλο ή η γενιά. Όσο μεγαλύτερη είναι η αθροιστική έκθεση κατά τη διάρκεια της ζωής, τόσο μικρότερος είναι ο κίνδυνος άνοιας κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης. Η σχέση μεταξύ του κινδύνου άνοιας και των ωρών καθημερινής χρήσης του διαδικτύου φαίνεται να ακολουθεί καμπύλη σχήματος U, με τον χαμηλότερο κίνδυνο να παρατηρείται για διάρκεια μεταξύ 0,1 και 2 ωρών. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις αυτές δεν έφτασαν σε στατιστική σημαντικότητα λόγω του μικρού μεγέθους του δείγματος που αναλύθηκε.
Ο κίνδυνος άνοιας φαίνεται να είναι περίπου διπλάσιος μεταξύ των τακτικών χρηστών του διαδικτύου σε σύγκριση με τους μη χρήστες. Η υπόθεση αυτή χρήζει σοβαρής εξέτασης λόγω του μεγάλου μεγέθους του δείγματος και της μεγάλης διάρκειας παρακολούθησης, καθώς και της προσεκτικής εξέτασης όσο το δυνατόν περισσότερων πιθανών συγχυτικών παραγόντων. Πιθανές αρνητικές επιδράσεις μένει να διευκρινιστούν, καθώς η μελέτη δεν σχεδιάστηκε για να τις ανιχνεύσει. Τα αποτελέσματα προηγούμενων μελετών υποδεικνύουν ότι η χρήση του διαδικτύου πρέπει να είναι μέτρια για βέλτιστο όφελος, με περίπου 2 ώρες την ημέρα να είναι η καταλληλότερη διάρκεια, ανεξαρτήτως ηλικίας, μέχρις ότου αποδειχθεί το αντίθετο.
