Τα παγωμένα δάχτυλα σε χέρια και πόδια είναι ένα σύμπτωμα που ταλαιπωρεί πολλούς ανθρώπους, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες. Η αίσθηση ψύχους ή μούδιασμα μπορεί να οφείλεται σε απλή κακή κυκλοφορία του αίματος, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις υποδηλώνει το φαινόμενο Raynaud, μια αγγειακή διαταραχή που απαιτεί προσοχή.
Η κακή κυκλοφορία του αίματος αποτελεί συχνή αιτία παγωμένων άκρων. Η μείωση της αιματικής ροής μπορεί να οφείλεται σε καρδιαγγειακά προβλήματα, χαμηλή αρτηριακή πίεση ή στένωση των αιμοφόρων αγγείων. Επιπλέον, η καθιστική ζωή, η έλλειψη άσκησης και το κάπνισμα επιβαρύνουν τη ροή του αίματος, με αποτέλεσμα τα άκρα να μένουν κρύα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Συνήθως, η θέρμανση του σώματος με γάντια ή ζεστά καλσόν ανακουφίζει προσωρινά τα συμπτώματα.
Το φαινόμενο Raynaud είναι πιο ειδική κατάσταση, κατά την οποία οι μικρές αρτηρίες των δαχτύλων ή των δακτύλων των ποδιών συστέλλονται υπερβολικά σε απόκριση στο κρύο ή στο στρες. Τα δάχτυλα γίνονται πρώτα λευκά λόγω έλλειψης αίματος, στη συνέχεια μπλε λόγω μειωμένης οξυγόνωσης και τελικά κόκκινα όταν η κυκλοφορία επανέρχεται. Το φαινόμενο Raynaud μπορεί να εμφανίζεται μεμονωμένα (πρωτοπαθές) ή να συνδέεται με άλλες αυτοάνοσες παθήσεις, όπως η σκληροδερμία (δευτεροπαθές).
Η διάγνωση γίνεται από γιατρό μέσω κλινικής εξέτασης και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδικών εξετάσεων για την αξιολόγηση της αιματικής ροής. Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία: για την κακή κυκλοφορία, βοηθά η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, η διακοπή καπνίσματος και η βελτίωση της διατροφής, ενώ για το Raynaud μπορεί να απαιτούνται φαρμακευτικά σκευάσματα που χαλαρώνουν τα αιμοφόρα αγγεία.
Συνολικά, τα παγωμένα δάχτυλα δεν πρέπει να αγνοούνται, ειδικά αν συνοδεύονται από αλλαγές χρώματος, πόνο ή μούδιασμα. Η αναγνώριση της αιτίας είναι κρίσιμη για την πρόληψη σοβαρότερων επιπλοκών και τη διατήρηση της καλής κυκλοφορίας και υγείας των άκρων. Η σωστή διάγνωση μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ απλής δυσφορίας και χρόνιας αγγειακής διαταραχής.
