Ο πόνος ή οι κράμπες στα πόδια, ειδικά όταν εμφανίζονται κατά το περπάτημα ή τη σωματική δραστηριότητα και υποχωρούν με την ξεκούραση, μπορεί να είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή μυϊκή ενόχληση. Μπορεί να αποτελούν σύμπτωμα της περιφερικής αρτηριακής νόσου (ΠΑΝ) — μιας πάθησης που προκαλείται από τη στένωση ή απόφραξη των αρτηριών που τροφοδοτούν τα κάτω άκρα.
Η κύρια αιτία της νόσου είναι η αθηροσκλήρωση, δηλαδή η συσσώρευση λιπών και πλακών στα τοιχώματα των αρτηριών. Αυτό μειώνει τη ροή του αίματος και, κατά συνέπεια, την παροχή οξυγόνου στους μυς. Το αποτέλεσμα είναι πόνος, βάρος ή κράμπες στα πόδια, κυρίως στις γάμπες, τους μηρούς ή τους γοφούς, όταν ο ασθενής περπατά. Ο πόνος συνήθως υποχωρεί με την ανάπαυση — χαρακτηριστικό σημάδι της λεγόμενης διαλείπουσας χωλότητας.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
Η πάθηση εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα άνω των 50 ετών, καπνιστές, διαβητικούς, υπερτασικούς ή όσους έχουν υψηλή χοληστερόλη. Ο καθιστικός τρόπος ζωής και η παχυσαρκία επιδεινώνουν τον κίνδυνο. Οι άνδρες πλήττονται πιο συχνά, αλλά μετά την εμμηνόπαυση οι γυναίκες φτάνουν σε αντίστοιχα ποσοστά.
Άλλα προειδοποιητικά σημάδια
Πέρα από τις κράμπες, μπορεί να εμφανιστούν ψυχρά ή ωχρά πόδια, απώλεια τριχών στα κάτω άκρα, πιο αργή επούλωση πληγών ή αίσθημα «μουδιάσματος». Σε προχωρημένα στάδια, ο πόνος μπορεί να υπάρχει και σε κατάσταση ηρεμίας, ακόμη και τη νύχτα.
Διάγνωση και αντιμετώπιση
Η διάγνωση γίνεται με απλή μέτρηση πίεσης αστραγάλου-βραχίονα (ABI) ή με υπερηχογράφημα Doppler. Η θεραπεία περιλαμβάνει αλλαγή τρόπου ζωής — διακοπή καπνίσματος, άσκηση, υγιεινή διατροφή — και φαρμακευτική αγωγή για έλεγχο της πίεσης, του σακχάρου και της χοληστερόλης. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί αγγειοπλαστική ή χειρουργική αποκατάσταση.
Η περιφερική αρτηριακή νόσος δεν είναι απλώς πρόβλημα των ποδιών, αλλά ένδειξη γενικευμένης αγγειακής βλάβης. Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να αποτρέψει όχι μόνο τον ακρωτηριασμό, αλλά και καρδιακά ή εγκεφαλικά επεισόδια.
