Πότε μπορεί μια χορτοφαγική διατροφή να γίνει επικίνδυνη για την υγεία; Νεότερη μελέτη επισημαίνει τα «ψιλά γράμματα» της φυτικής διατροφής και τα τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγονται.
Οι διατροφικές συστάσεις των ειδικών για την αποφυγή διάφορων επικίνδυνων και χρόνιων ασθενειών είναι σαφείς: αυξήστε την πρόσληψη φυτικών ινών και μειώστε την κατανάλωση κρέατος. Τι συμβαίνει, όμως, όταν ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις τα προϊόντα δεν είναι τόσο αγνά και ανεπεξέργαστα, παρότι δεν περιέχουν υλικά ζωικής προέλευσης;
Νεότερη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο The Lancet Regional Health — Europe, επισημαίνει ότι δεν είναι όλες οι φυτικές διατροφές (plant-based) το ίδιο υγιεινές, καθώς εάν περιλαμβάνουν υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα -όπως υποκατάστατα κρέατος, χυμούς φρούτων ή γλυκά- αυξάνεται ο κίνδυνος για την πρόκληση καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου. Αντίθετα, όταν τα φυτικά τρόφιμα, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως και οι ξηροί καρποί, είναι ελάχιστα επεξεργασμένα, δηλαδή καθαρίζονται, κόβονται και συσκευάζονται, αλλά καταναλώνονται σε μεγάλο βαθμό όπως βρίσκονται στη φύση, έχουν προστατευτική επίδραση έναντι των καρδιαγγειακών παθήσεων.
«Η κατανάλωση φυτικών προϊόντων μπορεί να είναι ευεργετική, λειτουργώντας ως ασπίδα προστασίας έναντι προβλημάτων υγείας, ή μπορεί να αποτελέσει και κίνδυνο – όλα εξαρτώνται από το επίπεδο επεξεργασίας αυτών των τροφίμων», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Δρ Renata Levy, ερευνήτρια στο Κέντρο Επιδημιολογικών Ερευνών για τη Διατροφή και την Υγεία στο Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο (Nupens/USP) στη Βραζιλία.
Αυξημένος κίνδυνος
Το αξιοσημείωτο με τη νεότερη μελέτη είναι ότι επικεντρώθηκε στις επιπτώσεις στην υγεία των εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων φυτικής προέλευσης, συγκρίνοντάς τα με τα ελάχιστα επεξεργασμένα φυτικά τρόφιμα. Για να το πετύχουν αυτό, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν στοιχεία σχετικά με τη διατροφή από περίπου 118.000 άτομα ηλικίας 40 και 69 ετών, που συλλέχθηκαν από τη βάση δεδομένων UK Biobank. Οι πληροφορίες αυτές συνδέθηκαν αργότερα με τα αρχεία νοσοκομείων και θνησιμότητας σχετικά με την ανάπτυξη παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου.
Περισσότερα από τα μισά από τα φυτικά υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα που μελετήθηκαν στη μελέτη ήταν συσκευασμένα ψωμιά, αρτοσκευάσματα, ψωμάκια, κέικ και μπισκότα, αλλά και πατατάκια, πατάτες τηγανιτές, αναψυκτικά, κατεψυγμένες πίτσες και υποκατάσταστα κρέατος, όπως λουκάνικα και μπιφτέκια.
«Τα πρόσθετα τροφίμων και οι βιομηχανικοί ρύποι που υπάρχουν σε αυτά τα τρόφιμα μπορεί να προκαλέσουν οξειδωτικό στρες και φλεγμονή, επιδεινώνοντας περαιτέρω τους κινδύνους», δήλωσε η πρώτη συγγραφέας Fernanda Rauber, ερευνήτρια στο Nupens από το Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο. «Ως εκ τούτου, τα αποτελέσματά μας υποστηρίζουν τη στροφή προς επιλογές τροφίμων φυτικής προέλευσης που λαμβάνουν υπόψη το βαθμό επεξεργασίας για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων της καρδιαγγειακής υγείας» καταλήγει.