Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα παρουσιάστηκαν την τελευταία δεκαετία ως μια πιο «ήπια» εναλλακτική στο παραδοσιακό κάπνισμα, με αρκετούς καπνιστές να τα θεωρούν μέσο απεξάρτησης από τη νικοτίνη. Ωστόσο, νέα διεθνής έρευνα έρχεται να αμφισβητήσει την αποτελεσματικότητά τους, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι δεν βοηθούν ουσιαστικά στη διακοπή του καπνίσματος.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε σε έγκριτο ιατρικό περιοδικό, παρακολούθησε για τρία χρόνια χιλιάδες καπνιστές που δοκίμασαν να χρησιμοποιήσουν ηλεκτρονικά τσιγάρα προκειμένου να κόψουν τη συνήθεια. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η πλειονότητα είτε συνέχισε να καπνίζει παράλληλα, είτε υποκατέστησε το τσιγάρο με το ηλεκτρονικό, χωρίς πραγματική απεξάρτηση από τη νικοτίνη. Μάλιστα, μόνο ένα μικρό ποσοστό κατάφερε να απαλλαγεί πλήρως από κάθε μορφή καπνίσματος.
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι το βασικό πρόβλημα είναι η συνέχιση της εξάρτησης, καθώς τα ηλεκτρονικά τσιγάρα εξακολουθούν να παρέχουν νικοτίνη. Επιπλέον, η χρήση τους συχνά συνδυάζεται με το παραδοσιακό τσιγάρο, δημιουργώντας μια μορφή «διπλού καπνίσματος» που όχι μόνο δεν μειώνει τους κινδύνους, αλλά μπορεί να τους αυξήσει. Παράλληλα, υπάρχουν ανησυχίες για τις επιπτώσεις των χημικών ουσιών που περιέχουν τα υγρά αναπλήρωσης, οι οποίες δεν έχουν ακόμη μελετηθεί σε βάθος.
Η έρευνα καταρρίπτει εν μέρει το αφήγημα ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο διακοπής. Αντίθετα, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι πιο αποδεδειγμένες μέθοδοι, όπως η φαρμακευτική υποστήριξη (π.χ. τσιρότα νικοτίνης, ειδικά φάρμακα) και η συμβουλευτική ψυχολογική βοήθεια, προσφέρουν σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η δημόσια υγεία κινδυνεύει από την παραπλάνηση που δημιουργείται γύρω από το ηλεκτρονικό τσιγάρο, ειδικά στους νέους. Η αυξανόμενη δημοτικότητά του στις νεαρές ηλικίες ενδέχεται να οδηγήσει σε νέα γενιά εξαρτημένων από τη νικοτίνη, αντί να συμβάλει στη μείωση του καπνίσματος.
Συμπερασματικά, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν αποτελούν «μαγική λύση» για το κόψιμο του καπνίσματος. Η πραγματική απεξάρτηση απαιτεί συνδυασμό επιστημονικά τεκμηριωμένων μεθόδων και ισχυρή προσωπική θέληση, και όχι απλώς την αντικατάσταση ενός εθισμού με έναν άλλον.