Το οξειδωτικό στρες αποτελεί μια κατάσταση στην οποία υπάρχει ανισορροπία ανάμεσα στις ελεύθερες ρίζες, δηλαδή στα δραστικά μόρια οξυγόνου, και τους αντιοξειδωτικούς μηχανισμούς του οργανισμού. Οι ελεύθερες ρίζες είναι φυσιολογικά προϊόντα του μεταβολισμού, αλλά όταν υπερτερούν, μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στα κύτταρα, τις πρωτεΐνες και το DNA.
Το οξειδωτικό στρες προκαλείται από διάφορους παράγοντες, όπως η κακή διατροφή, το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, η έλλειψη ύπνου, η παρατεταμένη ψυχολογική πίεση και η έκθεση σε ρύπους ή υπεριώδη ακτινοβολία. Ακόμα και η έντονη άσκηση χωρίς επαρκή αποκατάσταση μπορεί να αυξήσει την παραγωγή ελεύθερων ριζών.
Οι συνέπειες του οξειδωτικού στρες είναι πολλαπλές και επηρεάζουν σχεδόν όλα τα όργανα του σώματος. Μεταξύ αυτών, η πρόωρη γήρανση, η φλεγμονή, οι καρδιοπάθειες, ο διαβήτης τύπου 2, οι νευροεκφυλιστικές παθήσεις όπως το Αλτσχάιμερ και ακόμη ορισμένοι τύποι καρκίνου. Το οξειδωτικό στρες διαταράσσει την καλή λειτουργία των κυττάρων και αυξάνει την ευαισθησία τους σε βλάβες.
Ορισμένοι άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς στο οξειδωτικό στρες. Ανήκουν σε αυτή την ομάδα οι κάπνιστες, οι ηλικιωμένοι, όσοι έχουν χρόνια νοσήματα, άτομα με ανθυγιεινή διατροφή ή υψηλό επίπεδο άγχους, αλλά και όσοι εκτίθενται συχνά σε ρύπους ή τοξικές ουσίες.
Η πρόληψη και η αντιμετώπιση του οξειδωτικού στρες βασίζεται κυρίως στον υγιεινό τρόπο ζωής. Η διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά, όπως φρούτα, λαχανικά, ξηροί καρποί και δημητριακά ολικής άλεσης, μπορεί να ενισχύσει την άμυνα του οργανισμού. Η τακτική σωματική δραστηριότητα, η διατήρηση υγιούς βάρους, η επαρκής ανάπαυση και η διαχείριση του στρες αποτελούν επίσης σημαντικά εργαλεία προστασίας.
Τέλος, η αποφυγή καπνίσματος και η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, σε συνδυασμό με έναν τρόπο ζωής που μειώνει την έκθεση σε τοξίνες και περιβαλλοντικούς ρύπους, μπορεί να περιορίσει σημαντικά την επίδραση του οξειδωτικού στρες στην υγεία, συμβάλλοντας σε μακροχρόνια ευεξία και προστασία από σοβαρές ασθένειες.
