Οι αναστολείς της 5-φωσφοδιεστεράσης, γνωστοί και ως PDE5i, είναι από τα πιο διαδεδομένα φάρμακα για τη στυτική δυσλειτουργία. Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει τη σιλδεναφίλη, την ταδαλαφίλη, τη βαρδεναφίλη και την αβαναφίλη. Ωστόσο, μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες σε άνδρες με καρδιαγγειακά προβλήματα.
Μια πρόσφατη μελέτη που περιλάμβανε πάνω από 60.000 άνδρες, οι οποίοι λάμβαναν αυτά τα φάρμακα σε συνδυασμό με νιτρικά άλατα (χρησιμοποιούμενα για τον πόνο στο στήθος), διαπίστωσε αύξηση του κινδύνου σοβαρών επιπλοκών, όπως καρδιακή ανεπάρκεια και πρόωρος θάνατος. Τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στο Journal of the American College of Cardiology.
Ο Δρ. Daniel Peter Andersson, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα ιατρικής του Ινστιτούτου Karolinska στη Στοκχόλμη και ανώτερος συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε: «Η μελέτη μας τονίζει τη σημασία της προσεκτικής αξιολόγησης των ασθενών πριν από τη συνταγογράφηση φαρμάκων PDE5i σε άνδρες που χρησιμοποιούν νιτρικά άλατα».
Ένα γνωστό αλλά αυξανόμενο πρόβλημα
Η χρήση του PDE5i σε άτομα τόσο με στυτική δυσλειτουργία όσο και με καρδιαγγειακή νόσο είναι αμφιλεγόμενη, καθώς το φάρμακο και τα νιτρικά άλατα προκαλούν υπόταση (χαμηλή αρτηριακή πίεση), δουλεύοντας στα ενδοθηλιακά κύτταρα με διαφορετικούς τρόπους. Τα ενδοθηλιακά κύτταρα ευθυγραμμίζουν τα αιμοφόρα αγγεία και ρυθμίζουν τις ανταλλαγές μεταξύ του αίματος και των γύρω ιστών. Προηγούμενες μελέτες σχετικά με τα οφέλη ή τις βλάβες της ταυτόχρονης χρήσης ήταν μικτές.
Η μελέτη περιλάμβανε 61.487 άνδρες από το Εθνικό Μητρώο Ασθενών της Σουηδίας με σταθερή στεφανιαία νόσο και ιστορικό εμφράγματος του μυοκαρδίου -καρδιακή προσβολή– ή διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση μεταξύ 2005 και 2013.
Η διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση, γνωστή ως επαναγγείωση, είναι μια μη χειρουργική επέμβαση που αντιμετωπίζει τις αποφράξεις σε μια στεφανιαία αρτηρία ανοίγοντας φραγμένα ή στενωμένα τμήματα της αρτηρίας, αποκαθιστώντας τη ροή του αίματος στην καρδιά, σύμφωνα με το Yale Medicine.
Οι συμμετέχοντες είχαν λάβει επίσης δύο συνταγές νιτρικών αλάτων -υπογλώσσια νιτρογλυκερίνη ή από του στόματος νιτρικά– μέσα σε έξι μήνες. Οι συγγραφείς εξέτασαν τα αποτελέσματα της λήψης τουλάχιστον δύο συμπληρωμένων συνταγών των φαρμάκων PDE5i -sildenafil, vardenafil ή tadalafil.
Από αυτούς τους συμμετέχοντες, 55.777 άνδρες είχαν λάβει θεραπεία μόνο με νιτρικά άλατα, ενώ 5.710 έλαβαν θεραπεία τόσο με νιτρικά όσο και με PDE5i. Ο μέσος χρόνος παρακολούθησης και η ηλικία στην ομάδα των νιτρικών ήταν 5,7 έτη και περίπου 70 ετών αντίστοιχα, ενώ για τη συνδυαστική ομάδα ήταν 3,4 έτη και περίπου 61 ετών.
Τα αποτελέσματα της μελέτης
Η ομάδα συνδυασμού είχε ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου από όλες τις αιτίες. Ο κίνδυνος επαναγγείωσης κατά την περίοδο παρακολούθησης ήταν διπλάσιος από αυτόν της ομάδας που λάμβανε μόνο νιτρικά άλατα.
Ο Δρ. Howard C. Herrmann, καθηγητής καρδιαγγειακών παθήσεων στο Πανεπιστήμιο John W. Bryfogle της Πενσυλβάνια, δεν εξεπλάγη από τα κύρια ευρήματα.
Αλλά, όπως σημείωσε, εξεπλάγη περισσότερο από την υψηλή συχνότητα (9%) των ασθενών στους οποίους συνταγογραφήθηκαν και τα δύο φάρμακα. «Θα πρέπει να χρησιμεύσει ως πρόσθετη προειδοποίηση στους γιατρούς σχετικά με τη συνταγογράφηση αυτών των φαρμάκων», τόνισε ο καθηγητής.
Τι πρέπει να γνωρίζουν οι ασθενείς
Η μελέτη έχει όντως αδυναμίες, όπως η έλλειψη γνώσης σχετικά με το πώς ακριβώς οι ασθενείς έλαβαν και τα δύο φάρμακα: το χρονοδιάγραμμα, πόσο συχνά, ποιες οδηγίες τους δόθηκαν σχετικά, ποιοι τύποι νιτρικών αλάτων και PDE5i χορηγήθηκαν.
«Για να έχουμε πιο σαφή συμπεράσματα σχετικά με τις επιδράσεις του συνδυασμού φαρμάκων στην υγεία χρειάζεται μια τυχαιοποιημένη μελέτη όπου οι ασθενείς είτε θα λάβουν αναστολείς PDE5 και νιτρικά άλατα είτε νιτρικά τυχαία», δήλωσε ο Δρ. Δημήτριος Τερεντές-Πρίντζιος, επεμβατικός καρδιολόγος στο καρδιολογικό τμήμα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Γενικά, αυτά τα φάρμακα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται μαζί, τονίζουν οι ειδικοί. Αλλά οι ασθενείς με στυτική δυσλειτουργία που θέλουν να χρησιμοποιήσουν ένα PDE5i θα πρέπει να συζητήσουν με τον γιατρό τους άλλες επιλογές θεραπείας για τη στυτική δυσλειτουργία, καθώς και την ανάγκη για νιτρικά άλατα (και εναλλακτικές λύσεις) και να λάβουν οδηγίες σχετικά με το χρονοδιάγραμμα για το πώς να λαμβάνουν και τα δύο φάρμακα.
Για παράδειγμα, ένας ασθενής που παίρνει PDE5i, κάνει σεξ και στη συνέχεια αναπτύσσει στηθάγχη δεν θα πρέπει να παίρνει νιτρικά φάρμακα για τη θεραπεία του, αλλά θα πρέπει να αναζητήσει ιατρική βοήθεια.
