Οι αναμνήσεις μας, δίχως αμφιβολία, συνιστούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι του εαυτού μας. Πόσο τρομακτικό φαντάζει σε μερικά χρόνια από τώρα να χάσουμε αυτό το κομμάτι μας; Δυστυχώς, όσο μεγαλώνουμε πάντα υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο. Μπορούμε να κάνουμε κάτι όμως ώστε να το αποτρέψουμε; Η απόδοση του ανθρώπινου εγκεφάλου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το γενετικό μας υπόβαθρο, αλλά σε πολύ μεγάλο βαθμό, επίσης, από περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως για παράδειγμα την διατροφή. Έχει αποδειχθεί στην βιβλιογραφία πως διάφορα τρόφιμα αλλά και θρεπτικά συστατικά έχουν αντίκτυπο στην λειτουργία του εγκεφάλου μας!
Ποιο είδος διατροφής ενδείκνυται για την εγκεφαλική μας υγεία;
Όπως ήταν αναμενόμενο, δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από την Μεσογειακή διατροφή. Η υιοθέτηση ενός μεσογειακού πρότυπου διατροφής, δηλαδή μία διατροφή πλούσια σε μονοακόρεστα λιπαρα οξέα (π.χ. ελαιόλαδο), λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ολικής άλεσης προϊόντα και ψάρι, έχει φανεί ότι σχετίζεται με χαμηλότερη έκπτωση της γνωστικής μας λειτουργίας. Αντιθέτως, μία δυτικού τύπου διατροφή, δηλαδή πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά, επεξεργασμένους υδατάνθρακες και γεύματα θερμιδικά πυκνά, φαίνεται πως βλάπτει την εγκεφαλική μας λειτουργία και απόδοση.
Ποια συστατικά της διατροφής συμβάλλουν στην ενίσχυση της μνήμη μας;
Σίγουρα ένα από αυτά είναι το ρετινοϊκο οξύ, ένας μεταβολίτης της βιταμίνης Α, το οποίο αποτελεί ένα μόριο που εμπλέκεται στην νευρογένεση αλλά και την επιβίωση των νευρικών κυττάρων. Επίσης, πρόσφατη μετανάλυση έδειξε πως όσο χαμηλότερα τα επίπεδα βιταμίνης D τόσο χαμηλότερη η γνωστική λειτουργία του ανθρώπου και τόσο υψηλότερος ο κίνδυνος εμφάνισης Alzheimer. Επιπροσθέτως, υψηλή πρόσληψη βιταμίνης Ε, αλλά και βιταμινών του συμπλέγματος Β, έχει συσχετιστεί με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.
Ακόμα, διάφορα φαινολικά συστατικά φυτικής προέλευσης, όπως η ρεσβερατρόλη που προέρχονται από το σταφύλι, φαίνεται πως έχουν ευεργετική επίδραση στις γνωστικές λειτουργίες του εγκεφάλου, έχοντας μία προστατευτική δράση έναντι της γνωστικής έκπτωσης. Μελέτες αποδεικνύουν, επίσης, πως το μύρτιλο, το οποίο είναι πλούσιο σε φαινολικά συστατικά όπως φλαβονοειδή και ανθοκυανίνες, βελτιώνει την μνήμη και την γνωστική λειτουργία.
Ανάλογη επίδραση στην μνήμη και την γνωστική λειτουργία διαθέτει και η επιγαλοκατεχίνη, ένα αντιοξειδωτικό συστατικό που εμπεριέχεται στο πράσινο τσάι, αλλά και τα καροτενοειδή, ζεαξανθίνη και λουτεΐνη.
Τέλος, μία πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση έδειξε πως μέτρια κατανάλωση καφέ ή ροφημάτων πλούσιων σε καφεΐνη μειώνει την γνωστική έκπτωση.
Ποια η επίδραση των λιπιδίων στην λειτουργία του εγκεφάλου μας;
Τα λιπίδια αποτελούν το ήμισυ του καθαρού βάρους του ανθρώπινου εγκεφάλου και κατέχουν σημαντικό ρόλο στην κυτταρική επικοινωνία, συγκεκριμένες οδούς σηματοδότησης, την ρύθμιση της ροής ιόντων κλπ. Περίπου το 50% των λιπαρών οξέων του εγκεφάλου είναι πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (PUFAs), είτε αραχιδονικό οξύ είτε εικοδιεξαενοϊκό οξύ (DHA). Στην πραγματικότητα, όλη την ποσότητα αραχιδονικού οξέος και DHA ο εγκέφαλος μας την προμηθεύεται από διατροφικές πηγές, εκτός από τα αστροκύτταρα τα οποία έχουν την ικανότητα να συνθέτουν μία ποσότητα πρόδρομων ουσιών των ω3 και ω6 λιπαρών οξέων. Για αυτόν τον λόγο, κρίνεται αναγκαία η πρόσληψη επαρκούς ποσότητας αυτών των λιπαρών οξέων μέσω της διατροφής μας.
Επιπλέον, η φωσφατίδυλοσερίνη αποτελεί ένα φωσφολιπίδιο που το συναντάμε στην μεμβράνη των νευρικών κυττάρων και εμπλέκεται στην ανταλλαγή σημάτων από και προς τον εγκέφαλο μας. Χορήγηση φωσφατίδυλοσερίνης έχει φανεί σε μελέτες πως προλαμβάνει την έκπτωση των γνωστικών μας λειτουργιών και βελτιώνει την μνήμη μας!
Συνεπώς, αν θέλουμε να διατηρήσουμε την ακεραιότητα της εγκεφαλικής μας λειτουργίας οφείλουμε να μεριμνήσουμε και να παρέχουμε στον οργανισμό μας τα θρεπτικά συστατικά που έχει ανάγκη! Μην ξεχνάτε πως αν δεν το κάνετε εσείς, δεν θα το κάνει κανείς για εσάς!
