Εάν παρατηρήσετε μια δυσάρεστη ή μεταλλική γεύση στο στόμα σας, είναι σημαντικό να το λάβετε υπόψη σας. Σύμφωνα με ειδικούς, ορισμένες ασθένειες και φαρμακευτικές αγωγές μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεστε τις γεύσεις των τροφίμων.
Κάθε άνθρωπος έχει μέχρι και 10.000 γευστικούς κάλυκες, που του επιτρέπουν να διακρίνει τις γλυκές, αλμυρές, ξινές, πικρές και αλμυρές γεύσεις. Η πλειονότητα αυτών των καλύκων βρίσκεται στη γλώσσα, ενώ οι υπόλοιποι είναι διάσπαρτοι στο στόμα και τον λαιμό.
Το εντυπωσιακό είναι ότι οι γευστικοί κάλυκες ανανεώνονται περίπου κάθε 10 ημέρες, κάτι που εξηγεί γιατί το στόμα μας επουλώνεται τόσο γρήγορα όταν, για παράδειγμα, το καίμε με ένα ζεστό ρόφημα. Ωστόσο, όσο μεγαλώνουμε, η διαδικασία αναγέννησής τους επιβραδύνεται, με αποτέλεσμα τα τρόφιμα να αποκτούν διαφορετική γεύση και η αίσθηση της γεύσης μας να γίνεται λιγότερο έντονη.
Πώς λειτουργούν οι γευστικοί κάλυκες;
Οι γευστικοί κάλυκες είναι στην πραγματικότητα νευρικές απολήξεις που στέλνουν πληροφορίες από τη γλώσσα στον εγκέφαλο. Η αίσθηση της γεύσης επηρεάζεται επίσης από την όσφρηση και ακόμη και από τη μνήμη, καθώς όλα αυτά τα στοιχεία συνεργάζονται για να δημιουργήσουν την πλήρη εμπειρία της γεύσης.
Η διαιτολόγος Sheri Taylor λέει: «Όταν δαγκώνετε το φαγητό, οι γευστικοί κάλυκες στέλνουν πληροφορίες στον εγκέφαλό σας λέγοντας ότι αυτό είναι γλυκό, για παράδειγμα. Τα οσφρητικά μόρια στη συνέχεια ανεβαίνουν από το πίσω μέρος του λαιμού σας στη μύτη σας και διεγείρουν το οσφρητικό νεύρο που επιτρέπει την αίσθηση της όσφρησης».
«Αν κλείσετε τη μύτη σας όταν τρώτε, δεν θα καταλάβετε τη γεύση του φαγητού μέχρι να ξεσφίξετε τη μύτη σας» επισημαίνει η Sheri Taylor και προσθέτει ότι: «Η απώλεια της γεύσης συμβαίνει για διάφορους λόγους. Οι νευρολογικές παθήσεις, όπως το Αλτσχάιμερ και η σχιζοφρένεια, μπορεί να επηρεάσουν την αίσθηση της όσφρησης και των γεύσεων».
Για τη μεταλλική γεύση στο στόμα μπορεί να ευθύνεται η χημειοθεραπεία στην οποία υποβάλλεστε, ενώ «υπεύθυνοι» για την άσχημη αυτή γεύση είναι ακόμη οι ελλείψεις θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό, το κάπνισμα και το αλκοόλ, καθώς και φάρμακα. Υπάρχουν πολλά φάρμακα που μπορούν να επηρεάσουν τη γεύση σας, όπως φάρμακα για την αρτηριακή πίεση, τον διαβήτη και το άσθμα. Γι’ αυτό καλό είναι να ελέγχετε πάντα τη συσκευασία του φαρμάκου για τις παρενέργειες και να το συζητήσετε με τον γιατρό σας.
Πώς να ανακτήσετε τη γεύση σας
Η Lesley Garner, κλινική υπεύθυνη στο Age UK, αναφέρει: «Πολλές γεύσεις αλλάζουν όταν παίρνετε ορισμένα φάρμακα. Διαβάστε τις ετικέτες και αν γράφει αλλαγή στη γεύση, τότε να είστε προϊδεασμένοι και να το κοιτάξετε με τον γιατρό σας».
«Μην ξεχνάμε και την Covid», επισημαίνει η ίδια, τονίζοντας ότι «κατά την περίοδο του κορωνοϊού ακούγαμε συνέχεια για ανθρώπους που έχαναν βάρος καθώς δεν άντεχαν να φάνε εξαιτίας αυτής της απαίσιας οσμής που μύριζαν αλλά και γεύονταν».
Ευτυχώς, όμως, υπάρχουν τρόποι για να ανακτήσετε αυτή την αίσθηση. Αλλά χρειάζεται χρόνος. «Δοκιμάστε την εκπαίδευση στην όσφρηση» λέει η Lesley Garner και σας συμβουλεύει να μυρίσετε αιθέρια έλαια, όπως πορτοκάλι, λεμόνι, μέντα και ευκάλυπτο, αρκετές φορές την ημέρα.
«Η μυρωδιά κάνει τα γαστρικά υγρά να φεύγουν. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για ανθρώπους που είναι άρρωστοι ή ηλικιωμένοι που δεν τρώνε. Με αυτό τον τρόπο μπορείτε να ανοίξετε και την όρεξή τους» αναφέρει η Lesley Garner.
Επίσης, ιδιαίτερα σημαντικό είναι και το νερό. «Πίνουμε λιγότερο νερό καθώς μεγαλώνουμε, γι’ αυτό δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι πρέπει να είστε καλά ενυδατωμένοι. Πίνετε μικρές γουλιές νερού καθώς τρώτε. Και να έχετε καλή στοματική υγιεινή. Καλό είναι ακόμη να καθαρίζετε και τη γλώσσα σας όταν πλένετε τα δόντια σας» υπογραμμίζει η ίδια.
