Η σημαντικότερη ιδιότητα του ιωδίου αφορά στη συμβολή του στην εύρυθμη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένας. Ο Γάλλος επιστήμονας Bernard Courtois ανακάλυψε το στοιχείο αυτό. Είναι ένα από τα μη μεταλλικά αλογόνα κι έχει ένα ιώδες χρώμα, εξ ου και το όνομά του. Αν και εξαιρετικά σημαντικό για το σώμα μας, το ιώδιο δεν μπορεί να παραχθεί από το σώμα. Για αυτό πρέπει να το λαμβάνουμε εξωγενώς είτε μέσω της διατροφής είτε μέσω συμπληρωμάτων διατροφής.
Πώς χρησιμοποιεί ο οργανισμός το ιώδιο
Το ιώδιο συμβάλλει μεταξύ άλλων προάγει τη φυσιολογική κι εύρυθμη λειτουργία του θυρεοειδή. Συγκεκριμένα, αυτό το ιχνοστοιχείο συμβάλλει στη φυσιολογική παραγωγή των ορμονών του θυρεοειδούς αδένα, ώστε αυτός να λειτουργεί, όπως πρέπει. Παράλληλα, το ιώδιο βοηθά τη σωστή και ισορροπημένη λειτουργία του μεταβολισμού της ενέργειας στο σώμα. Επίσης, συμβάλλει καθοριστικά στη σωστή λειτουργία του νευρικού συστήματος και κατ’ επέκταση στις γνωστικές διεργασίες και την πνευματική διαύγεια. Τέλος, μία ακόμη λειτουργία του αφορά την υγεία του δέρματος.
Όπως προαναφέρθηκε, το ιώδιο είναι ιδανικό για να καθαρίσει κανείς το νερό αλλά και τις ενδεχόμενες πληγές. Δεν είναι τυχαίο ότι πολυάριθμες κρέμες για το δέρμα περιέχουν ιώδιο ως βασικό ή συμπληρωματικό συστατικό τους. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο μπάνιο από γυναίκες για να ανακουφίσει από κολπικές φλεγμονές.
Το ιώδιο συμβάλλει στις στοματικές λοιμώξεις και τη βλεννογονίτιδα με τη μορφή στοματικού διαλύματος, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπως είναι η περίοδος μετά τη χημειοθεραπεία.
Σε περιπτώσεις θεραπείας με έκθεση σε ακτινοβολία, πολλές φορές χορηγείται ιωδιούχο κάλιο από το στόμα, ώστε να ενεργοποιηθεί η άντληση του ιωδίου από το θυρεοειδή αδένα.
Όπως έχει γίνει σαφές, το κυριότερο μέρος του σώματος που χρησιμοποιεί το ιώδιο είναι ο αδένας του θυρεοειδούς, εκεί όπου βρίσκεται κιόλας το μεγαλύτερο ποσοστό του στοιχείου. Σε μικρότερες ποσότητες εντοπίζεται στις ωοθήκες, τους μύες και το αίμα.
Ποιες τροφές περιέχουν Ιώδιο
Όπως έχει προαναφερθεί. το ιώδιο δεν μπορεί να παραχθεί στο σώμα. Το βρίσκουμε όμως σε διάφορα τρόφιμα, όπως είναι:
- τα οστρακοειδή και τα θαλασσινά, όπως είναι οι γαρίδες και ο αστακός
- τα λευκά ψάρια βαθιών νερών, όπως είναι ο μπακαλιάρος
- τα καφέ φύκια
- τα φασόλια
- το σκόρδο
- το σπανάκι
- το σουσάμι και η σόγια
- τα αυγά
- το αλάτι
- διάφορα φρούτα, όπως είναι οι φράουλες, τα cranberries, ο ανανάς και το μήλο.
Τι προκαλεί η έλλειψη ιωδίου
Χαμηλά ιωδίου στο σώμα οδηγούν σε μία πάθηση του θυρεοειδή, που ονομάζεται υποθυρεοειδισμός. Επίσης, δεν είναι σπάνιο η έλλειψη ιωδίου στον οργανισμό ή αλλιώς η ιωδιοπενία να οδηγήσει σε διόγκωση του αδένα του θυρεοειδή, μία κατάσταση που ονομάζεται βρογχοκήλη. Μάλιστα εκτιμάται ότι πλέον στις μεσογειακές χώρες αυτό είναι ένα πρόβλημα που επηρεάζει πάνω από το 30% του συνολικού πληθυσμού.
Συμπτώματα έλλειψης ιωδίου
Τα συμπτώματα έλλειψης του ιωδίου σχετίζονται με διάφορες παθήσεις και κατάστασης. Έτσι, ένας διογκωμένος θυρεοειδής αδένας -τις περισσότερες φορές- είναι αποτέλεσμα και υποδηλώνει έλλειψη του στοιχείου αυτού. Ο υποθυρεοειδισμός είναι επίσης μία κατάσταση που μπορεί να προκύψει από την ανεπαρκή ποσότητα ιωδίου στο σώμα, ενώ αυτή σχετίζεται και με διάφορες επιπλοκές ή δυσκολίες στη γονιμότητα της γυναίκας. Αυτές μπορεί να είναι οι αποβολές, η υπογονιμότητα και οι αναπτυξιακές διαταραχές του βρέφους.
Τα συνηθέστερα συμπτώματα έλλειψης ιωδίου είναι τα εξής:
1. Αύξηση βάρους
Kαθώς το ιώδιο εμπλέκεται και τονώνει τη διαδικασία του μεταβολισμού, η έλλειψή του μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένο ρυθμό μεταβολισμού και κατ’ επέκταση σε αύξηση του σωματικού βάρους του ατόμου.
2. Αίσθημα αδυναμίας
Η αργή λειτουργία του μεταβολισμού προκαλεί και αίσθημα κόπωσης και ατονίας. Αυτό συμβαίνει καθώς επηρεάζεται και η απελευθέρωση ενέργειας στο σώμα, αλλά και λόγω ατονίας των μυών.
3. Τριχόπτωση
Οι ορμόνες που εκκρίνονται από το θυρεοειδή αδένα υποστηρίζουν –μεταξύ άλλων- και την ανάπτυξη και θρέψη του θύλακα και τις τρίχας. Έτσι, η έλλειψη ιωδίου επενεργεί στην απελευθέρωση θυρεοειδικών ορμονών και κατ’ επέκταση στην ανάπτυξη της τρίχας.
4. Ξηροδερμία
Η ανεπαρκής λειτουργία του θυρεοειδή, η οποία επέρχεται από την έλλειψη ιωδίου, προκαλεί και δερματικά προβλήματα. Έτσι, μπορεί κανείς να παρατηρήσει ότι το δέρμα του είναι πιο ξηρό, ότι ξεφλουδίζει και μοιάζει άτονο.
5. Αίσθημα κρύου
Καθώς μειώνεται ο μεταβολικός ρυθμός, απελευθερώνεται λιγότερη ενέργεια με αποτέλεσμα τη μειωμένη θερμότητα του σώματος. Αυτό μπορεί να οδηγήσει ευκολότερα σε αίσθημα κρύου.
6. Αποδυναμωμένη μνήμη
Το ιώδιο και οι θυρεοειδικές ορμόνες συμβάλλουν στην υγεία του νευρικού συστήματος και της πνευματικής διαύγειας. Αποτέλεσμα, μπορεί να είναι η αποδυναμωμένη μνήμη.
Τι προκαλεί η υπερβολική κατανάλωση ιωδίου
Η υπερβολική κατανάλωση ιωδίου και οι υψηλές δόσεις του στο σώμα ενδέχεται επίσης να προκαλέσουν υποθυρεοειδισμό, την υπολειτουργία του αδένα αυτού. Μία άλλη νόσος που μπορεί να προκύψει από περίσσεια δόση ιωδίου στον οργανισμό είναι η Hashimoto, μία αυτοάνοση πάθηση, που επηρεάζει τη λειτουργία του αδένα. Σε ακραίες περιπτώσεις, μπορεί να προκύψουν και καρκίνοι του Grave. Tέλος, όπως και σε περιπτώσεις έλλειψης ιωδίου, έτσι και στην περίπτωση υπερβολικής κατανάλωσης, μπορεί να παρουσιαστεί η υπερτροφία του αδένα, δηλαδή η βρογχοκύλη.
Πότε χρειάζεται να πάρω συμπλήρωμα με ιώδιο
Σε περιπτώσεις έλλειψης ιωδίου, με τη σύμφωνη γνώμη του ιατρού και με σωστή διατροφή, η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής με ιώδιο είναι μία καλή λύση για να καλύψει κανείς την ανεπάρκεια σε ιώδιο. Επίσης, σε περιπτώσεις vegan διατροφής, τα συμπληρώματα ιωδίου είναι σχεδόν απαραίτητα, πάντα σε συνεννόηση με τον γιατρό ή το φαρμακοποιό σας.
Ποια είναι η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ιωδίου
Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ιωδίου για τους ενήλικες άνδρες και γυναίκες είναι 150 μικρογραμμάρια την ημέρα, ενώ οι έγκυες γυναίκες χρειάζονται μεγαλύτερη δόση.
Συγκεκριμένα :
Τα παιδιά ηλικίας έως 6 ετών χρειάζονται 90 μικρογγραμμάρια ιωδίου την ημέρα
Τα παιδιά ηλικίας έως 12 ετών χρειάζονται 120 μικρογγραμμάρια ημερισίως
Ενήλικες και παιδιά άνω των 12 ετών χρειάζονται 150 μικρογγραμμάρια την ημέρα.
