Η δημιουργία των κέντρων φυσικού τοκετού ξεκινά σε όλη τη χώρα, σύμφωνα με κοινή απόφαση των υπουργών Υγείας και Εσωτερικών που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Τα νέα κέντρα φυσικού τοκετού θα βρίσκονται εντός νοσοκομείων και μαιευτηρίων, θα εξυπηρετούν γυναίκες χαμηλού κινδύνου και ο τοκετός θα διενεργείται από εξειδικευμένες μαίες αντί για γυναικολόγους-μαιευτήρες.
Όπως αναφέρει η Κοινή Υπουργική Απόφαση που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Τεύχος Β΄ Αρ. Φύλλου 4109), «στα Κέντρα Φυσικού Τοκετού (…) παρέχονται ολοκληρωμένες υπηρεσίες προγεννητικής και περιγεννητικής φροντίδας σε υγιείς εγκύους, κατηγορίας χαμηλού και πιθανού κινδύνου, επιτόκους, λεχώνες, καθώς και σε νεογνά, στο πλαίσιο των επαγγελματικών δικαιωμάτων των πτυχιούχων του τμήματος Μαιευτικής της Σχολής Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας.
Οι Υπηρεσίες φυσικού (μη παρεμβατικού) τοκετού δύνανται να παρέχονται αφενός εντός των κτηριακών συγκροτημάτων των νοσοκομείων του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.) και του Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Παπαγεωργίου» (Δημόσια Κέντρα Φυσικού Τοκετού), υπό την προϋπόθεση ότι διαθέτουν Μαιευτικό – Γυναικολογικό Τμήμα, και αφετέρου εντός των ιδιωτικών κλινικών (Ιδιωτικά Κέντρα Φυσικού Τοκετού), υπό την προϋπόθεση ότι διαθέτουν Τμήμα Μαιευτικών Επεμβάσεων.
Επιπλέον, υπηρεσίες μη παρεμβατικού τοκετού δύνανται να παρέχονται και από ιδιωτικούς φορείς (Ανεξάρτητα Κέντρα Φυσικού Τοκετού), ως φορείς Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας που λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, εποπτεύονται από την κατά τόπον αρμόδια Περιφέρεια και διασυνδέονται με τα δημόσια νοσοκομεία ή ιδιωτικές κλινικές της προηγούμενης παραγράφου.
Οι υπηρεσίες που θα παρέχουν τα κέντρα
- Τα Κέντρα οργανώνονται και λειτουργούν με βάση το «Μαιοκεντρικό Μοντέλο Φροντίδας». Ο Μαιευτής ή η Μαία αποτελεί τον κύριο επαγγελματία υγείας, που έχει την ευθύνη, με βάση τις σύγχρονες γνώσεις και διεθνείς προδιαγραφές επί των ζητημάτων φυσικού (μη παρεμβατικού) τοκετού, για τον προγραμματισμό της εισαγωγής, την οργάνωση και την παροχή προς την έγκυο προγεννητικής ενημέρωσης, φροντίδας και παρακολούθησης, από την πρώτη επίσκεψή της στο Κέντρο έως τον τοκετό, αλλά και τη μεταγεννητική παρακολούθηση αυτής και του νεογνού.
- Στα Κέντρα εφαρμόζονται αποκλειστικά πρακτικές που προσήκουν στον ανεπίπλεκτο τοκετό, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών της επισιοτομής και συρραφής περινέου, ενώ δεν παρέχεται επισκληρίδιος ή άλλου είδους αναισθησία στις επιτόκους.
- Ο αριθμός των γυναικών σε ενεργό τοκετό που γίνονται δεκτές σε δωμάτια τοκετών, σε οποιαδήποτε δεδομένη χρονική στιγμή, δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των δωματίων τοκετού στο Κέντρο.
- Στα Δημόσια και Ιδιωτικά Κέντρα είναι διαθέσιμες όλες οι ιατρικές ειδικότητες, που προβλέπονται στο νοσοκομείο ή στην Ιδιωτική Κλινική, εάν χρειασθεί η παροχή ιατρικής συνδρομής στη μητέρα ή/και το νεογνό, σε περιπτώσεις επιπλοκών κατά την κύηση ή τον τοκετό. Στα Ανεξάρτητα Κέντρα, σε περιπτώσεις που κριθεί αυτό αναγκαίο ή κατόπιν επιθυμίας της γυναίκας, πραγματοποιείται άμεσα μεταφορά σε διασυνδεδεμένη, με το Κέντρο,υγειονομική μονάδα, για τη διενέργεια όλων των απαιτούμενων εξετάσεων, θεραπειών και εν γένει ιατρικών πράξεων.
- Μετά την έξοδο από το Κέντρο, η μεταγεννητική φροντίδα της λεχωίδας και του νεογνού μπορεί να συνδυάζεται και με το πρόγραμμα «Μαία κατ’ Οίκον».
Τα κριτήρια επιλογής των επίτοκων
Οι γυναίκες γίνονται δεκτές για εισαγωγή σε Κέντρο Φυσικού Τοκετού κατόπιν σχετικής αιτήσεώς τους και αξιολόγησης της φυσικής και σωματικής τους κατάστασης από μαιευτική ομάδα και από μαιευτήρα-γυναικολόγο. Αναλόγως των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης, κατατάσσονται σε τρεις (3) κατηγορίες κινδύνου: χαμηλό, πιθανό και υψηλό
Στην κατηγορία χαμηλού κινδύνου εμπίπτουν οι έγκυες όπου το Κέντρο Φυσικού Τοκετού ενδείκνυνται και αποτελεί ασφαλή επιλογή για τη φροντίδα τους. Στην κατηγορία πιθανού κινδύνου εμπίπτουν οι έγκυες όπου κρίνεται απαραίτητη, πριν από την εισαγωγή τους σε Κέντρο Φυσικού Τοκετού, η αξιολόγησή τους. Στην κατηγορία υψηλού κινδύνου εμπίπτουν οι έγκυες όπου, για λόγους υγείας, αντενδείκνυται η εισαγωγή ή παραμονή στο Κέντρο Φυσικού Τοκετού και ο τοκετός θα πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός αίθουσας τοκετών οργανωμένου νοσοκομείου ή κλινικής.
Στα Κέντρα Φυσικού Τοκετού δύνανται καταρχήν να εισαχθούν υγιείς έγκυες χαμηλού και πιθανού κινδύνου. Οι ενδείξεις αυτές θα πρέπει να υφίστανται τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού, όσο και κατά τη λοχεία. Εάν η κατηγορία κινδύνου της εγκύου/ επιτόκου/λεχωίδας ή του νεογνού μεταβληθεί σε οποιαδήποτε στιγμή, θα πρέπει να ακολουθήσει καταγραφή του συμβάντος και να ενεργοποιηθεί το πρωτόκολλο
μεταφοράς του επόμενου άρθρου.
Οι γυναίκες που εισάγονται σε Κέντρο Φυσικού Τοκετού ενημερώνονται εγγράφως για την πιθανότητα παραπομπής ή μεταφοράς τους σε νοσοκομείο, στις περιπτώσεις που αυτό κριθεί απαραίτητο και αναγκαίο, καθώς και για τη μη παροχή επισκληριδίου ή άλλου είδους αναισθησίας.
