Μια νέα μεγάλη μελέτη σχετικά με την άνοια, περιγράφει τους 12 κυριότερους παράγοντες κινδύνου που αν περιοριστούν μπορεί να καθυστερήσουν ή ακόμη και να προλάβουν την εμφάνιση άνοιας σε ποσοστό έως και 40% των περιστατικών.
Στην εν λόγω μελέτη έλαβαν μέρος 28 κορυφαίοι ειδικοί για την άνοια από όλο τον κόσμο. Η τελευταία ανέδειξε τους 12 μεγαλύτερους γνωστούς παράγοντες κινδύνου για την άνοια:
- κάπνισμα,
- υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ,
- υπέρταση,
- παχυσαρκία,
- διαβήτης,
- εγκεφαλικά τραύματα,
- κατάθλιψη,
- απώλεια της ακοής,
- έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση,
- μειωμένη άσκηση,
- χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης,
- περιορισμένη κοινωνικότητα
Οι περισσότεροι εκ των παραγόντων κινδύνου είναι γνωστοί, ωστόσο η μελέτη αναδεικνύει 3 νέους παράγοντες την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, τα εγκεφαλικά τραύματα και την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Όπως σημειώνεται, όμως, στη μελέτη ο περιορισμός των 12 παραγόντων κινδύνου μπορεί να προλάβει ή να καθυστερήσει την εμφάνιση άνοιας στο 40% των περιστατικών παγκοσμίως.
«Οι ασθενείς που έχουν οικογενειακό ιστορικό άνοιας συχνά με ρωτούν τι μπορούν να κάνουν για να περιορίσουν τον κίνδυνο άνοιας», είπε ο David Ames από το Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, ένας από τους επιστήμονες που συμμετείχαν στη μελέτη. Όπως υποστήριξε, ορισμένες απλές αλλαγές στην καθημερινή μας ζωή μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στον περιορισμό του παραπάνω κινδύνου.
Μερικές από τις παραπάνω, σύμφωνα με τη μελέτη, περιλαμβάνουν την αποφυγή του καπνίσματος, τον περιορισμό της κατανάλωσης αλκοόλ, τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, την αποφυγή δραστηριοτήτων που μπορεί να οδηγήσουν σε τραυματισμούς της κεφαλής και τη χρήση βοηθημάτων ακοής. Η υγιεινή διατροφή, η άσκηση και η αυξημένη κοινωνικότητα μπορούν επίσης να προσφέρουν οφέλη στην πρόληψη της νόσου.
Ακόμα και οι ηλικιωμένοι μπορούν να εφαρμόσουν μερικές αλλαγές στον τρόπο ζωής για την πρόληψη της άνοιας, υποστήριξε ο Ames. «Δεν είναι ποτέ πολύ νωρίς ή πολύ αργά για να ξεκινήσουμε τις προσπάθειες για τον περιορισμό του κινδύνου», τόνισε.
Εκτός από τις οδηγίες για τους ασθενείς, η μελέτη πρότεινε επίσης ορισμένες οδηγίες για τις κυβερνήσεις, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν επίσης στην πρόληψη της άνοιας. Αυτές περιλαμβάνουν την υποχρεωτική πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση για όλους, τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, καθώς και τις συντονισμένες εκστρατείες για τον περιορισμό του καπνίσματος και του αλκοόλ.
Σε ορισμένες ανεπτυγμένες χώρες, όπως η Μεγάλη Βρετανία, οι ΗΠΑ και η Γαλλία, τα ποσοστά της άνοιας στους ηλικιωμένους έχουν παρουσιάσει μείωση τις τελευταίες δεκαετίες, πιθανώς χάρη στις αλλαγές που έχουν γίνει στο σύστημα εκπαίδευσης, στη διατροφή και στην περίθαλψη. Αυτό δείχνει ότι συγκεκριμένα μέτρα πρόληψης μπορεί να συμβάλλουν στη μείωση των ποσοστών άνοιας, αντίστοιχα με τα μέτρα που εφαρμόστηκαν για τον περιορισμό των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα ή καρδιαγγειακή νόσο, υποστήριξε ο Ames.
Τα 2/3 των περιστατικών άνοιας παρουσιάζονται σήμερα σε αναπτυσσόμενες ή χώρες με μέση οικονομική κατάσταση, στις οποίες το εκπαιδευτικό σύστημα υπολειτουργεί, ενώ τα ποσοστά καπνίσματος, παχυσαρκίας και διαβήτη είναι αυξημένα. «Το γεγονός ότι οι χώρες αυτές έχουν περισσότερους παράγοντες κινδύνου σημαίνει ότι το ποσοστό των περιστατικών άνοιας που μπορεί να προληφθεί είναι υψηλότερο σε σχέση με τις ανεπτυγμένες χώρες», δήλωσε ο Adesola Ogunniyi, ένας επιστήμονας της μελέτης από το Πανεπιστήμιο του Ibadan στη Νιγηρία.
Κατά συνέπεια, η βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος και οι καμπάνιες για τη διακοπή του καπνίσματος μπορεί να μειώσουν περισσότερο τα περιστατικά άνοιας στις χώρες αυτές, τόνισε ο Ogunniyi. Στη Λατινική Αμερική, για παράδειγμα, σύμφωνα με τις παρούσες εκτιμήσεις μπορεί να προληφθεί σχεδόν το 56% των περιστατικών άνοιας με την αντιμετώπιση των παραπάνω 12 παραγόντων κινδύνου.
Ωστόσο, η πρόληψη της άνοιας με αλλαγές στον τρόπο ζωής βοηθά μέχρι ενός σημείου, καθώς η λειτουργία του εγκεφάλου αρχίζει αναπόφευκτα να εκπίπτει στις πολύ μεγάλες ηλικίες, ιδιαίτερα μετά τα 100 χρόνια ζωής, δήλωσε ο Ames. «Καθώς το προσδόκιμο ζωής σήμερα έχει αυξηθεί αρκετά, τα ποσοστά των παθήσεων που εμφανίζονται στην τρίτη ηλικία είναι υψηλότερα. Μία από τις παθήσεις αυτές είναι και η άνοια», κατέληξε ο επιστήμονας.
