Το άσθμα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος του αναπνευστικού που επηρεάζει εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως. Αν και οι γενετικοί παράγοντες παίζουν ρόλο, ολοένα και περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι το μικροβίωμα – δηλαδή τα βακτήρια που αποικίζουν το ανθρώπινο σώμα – παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του ανοσοποιητικού συστήματος και την πρόληψη του άσθματος, ήδη από τους πρώτους μήνες ζωής.
Μελέτες που πραγματοποιήθηκαν στον Καναδά και σε άλλες χώρες αποκάλυψαν ότι βρέφη που είχαν μειωμένη παρουσία τεσσάρων βασικών βακτηρίων στο έντερό τους (Lachnospira, Veillonella, Faecalibacterium και Rothia) κατά τους πρώτους τρεις μήνες της ζωής τους, εμφάνιζαν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άσθματος στη νηπιακή και παιδική ηλικία. Αντιθέτως, η παρουσία αυτών των βακτηρίων φάνηκε να σχετίζεται με την υγιή ρύθμιση του ανοσοποιητικού και την προστασία από φλεγμονώδεις παθήσεις, όπως το άσθμα.
Τα συγκεκριμένα βακτήρια βοηθούν στην παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας (short-chain fatty acids), τα οποία ενισχύουν την αντιφλεγμονώδη απόκριση του οργανισμού και συμβάλλουν στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας σε αλλεργιογόνα.
Η διαμόρφωση του μικροβιώματος επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες: τον φυσιολογικό τοκετό (σε αντίθεση με την καισαρική), τον μητρικό θηλασμό, την αποφυγή πρώιμης λήψης αντιβιοτικών και το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει το παιδί. Ενδιαφέρον έχει προκαλέσει και η λεγόμενη “υπόθεση της αγροτικής προστασίας”, σύμφωνα με την οποία τα παιδιά που μεγαλώνουν σε επαφή με ζώα και μικρόβια αγροτικού περιβάλλοντος αναπτύσσουν ισχυρότερο ανοσοποιητικό.
Οι επιστήμονες συνεχίζουν να μελετούν τρόπους ενίσχυσης του ευεργετικού μικροβιώματος, είτε μέσω προβιοτικών είτε μέσω εξατομικευμένων παρεμβάσεων. Το μέλλον της πρόληψης του άσθματος ίσως τελικά να βρίσκεται όχι σε φάρμακα, αλλά στα… μικρόβια που φιλοξενούμε από τη γέννησή μας.
