Αν νομίζετε πως δεν υπάρχει τρόπος να αντιμετωπίσουμε την αρθρίτιδα, κάνετε λάθος. Και μάλιστα, σύμφωνα με τους επιστήμονες η διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπισή της. Φυσικά αυτό που έχει σημασία είναι ποια είναι η δίαιτα αυτή, καθώς πολλά γράφονται τα τελευταία χρόνια για διατροφές που μειώνουν την αρθρίτιδα και για τροφές που πρέπει να αποφεύγονται.
Ο όρος αρθρίτιδα περιλαμβάνει πάνω από 100 διαφορετικές παθήσεις από μία απλή τενοντίτιδα και την πιο γνωστή οστεοαρθρίτιδα, μέχρι την πιο σοβαρή ρευματοειδή αρθρίτιδα. Σε κάθε περίπτωση όμως κοινός παρανομαστής όλων των μορφών αρθρίτιδας είναι ο πόνος των αρθρώσεων ο οποίος προκαλείται από τη δημιουργία φλεγμονής στο σημείο, που στην ουσία είναι η φυσιολογική αντίδραση του σώματος στον τραυματισμό. Συμπτώματα όπως η ερυθρότητα, το πρήξιμο και ο πόνος είναι χαρακτηριστικά της αρθρίτιδας και περιορίζουν τόσο τη φυσιολογική κίνηση της άρθρωσης όσο και τη συμμετοχή σε δραστηριότητες της καθημερινότητας.
H διατροφή η οποία συμβάλλει στη μείωση των συμπτωμάτων της αρθρίτιδας έχει διπλό στόχο:πρώτον τη διατήρηση ή την επίτευξη φυσιολογικού βάρους και δεύτερον τη λήψη όλων των απαραίτητων μικροθρεπτικών συστατικών (βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία).
Γιατί είναι σημαντικό να έχω ένα ισορροπημένο βάρος;
Το βάρος εντός φυσιολογικών ορίων είναι ο σημαντικότερος παράγοντας στην αρθρίτιδα. Αυτό συμβαίνει διότι όλα τα κιλά του σώματος τα σηκώνουν οι αρθρώσεις στα πόδια, στο ισχίο, στα γόνατα, στους αστραγάλους και στην πλάτη. Επιπλέον, εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο δουλεύει η άρθρωσή όταν περπατάει κανείς είναι σαν να φορτώνει τις αρθρώσεις με βάρος 5 έως 6 φορές μεγαλύτερο από το πραγματικό!Αποδεδειγμένα η απώλεια έστω και μερικών κιλών (5% του σωματικού βάρους) βοηθά στην φυσιολογική λειτουργία της άρθρωσης, ενώ με λίγο μεγαλύτερη προσπάθεια και απώλεια βάρους (10% του σωματικού βάρους) μπορούν να μειωθούν και τα ενοχλητικά συμπτώματα της πάθησης.
Ξεκινήστε όμως κάνοντας μικρά βήματα και θέτοντας ρεαλιστικούς στόχους. Όπως ήδη αναφέρθηκε ακόμα και μικρή απώλεια βάρους είναι σημαντικότατη.
Απλές αρχές μίας διατροφής που θα οδηγήσουν στον έλεγχο του βάρους είναι:
- Καταναλώστε ποικιλία τροφών και ελέγξτε τις ποσότητες.
- Αποφύγετε έτοιμα γεύματα και σνακ καθώς περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης και λιπαρών.
- Εντάξτε στη διατροφή σας ποικιλία φρούτων και λαχανικών.
- Υιοθετείστε στο εβδομαδιαίο σας διαιτολόγιο τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα ψάρι.
Σε ποια θρεπτικά συστατικά πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση;
Όλα τα θρεπτικά συστατικά είναι απαραίτητα κομμάτια μιας υγιούς διατροφής. Μεταξύ πολλών ιδιοτήτων οι υδατάνθρακες δίνουν ενέργεια, οι πρωτεΐνες υποστηρίζουν το μυϊκό σύστημα και τα λιπαρά δομούν τα κύτταρα. Υπάρχει όμως και ένα σύνολο άλλων μικροθρεπτικών συστατικών τα οποία ξεκλειδώνουν όλα συστήματα στον οργανισμό και αυτά είναι οι βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία. Στην περίπτωση της αρθρίτιδας είναι απαραίτητο κανείς να γνωρίζει ποιες ελλείψεις μπορεί να έχει στα συστατικά αυτά λόγω της φαρμακευτικής αγωγής, αλλά και σε ποια παρουσιάζει αυξημένες ανάγκες λόγω της φλεγμονώδους φύσης της πάθησης.
- Ασβέστιο: Τα άτομα με αρθρίτιδα παρουσιάζουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν οστεοπόρωση, ιδιαίτερα εάν κάνουν χρόνια χρήση στεροειδών φαρμάκων. Ακόμη οι γυναίκες κατά την εμμηνόπαυση τείνουν να έχουν χαμηλό ασβέστιο και αυξημένο κίνδυνο για αδύναμα οστά. Διατροφικές πηγές ασβεστίου είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα, οι ξηροί καρποί, τα όσπρια και ψάρια τα οποία καταναλώνουμε με τα κόκκαλα.
- Βιταμίνη D: Απαραίτητη για την απορρόφηση του ασβεστίου, η βιταμίνη D λαμβάνεται από λίγα τρόφιμα όπως ο τόνος, οι σαρδέλες, τα αυγά, το συκώτι και τα γαλακτοκομικά, στα οποία η βιταμίνη Dέχει προστεθεί κατά την επεξεργασία.
- Σίδηρος: Ένα μεγάλο ποσοστό ατόμων με αρθρίτιδα εμφανίζουν αναιμία. Αυτό συχνά οφείλεται στην χρόνια κατανάλωση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, όπως η ασπιρίνη. Η καλύτερη πηγή σιδήρου στη διατροφή είναι το κόκκινο κρέας, αλλά και τα όσπρια και τα λαχανικά με σκούρο πράσινο χρώμα. Σε πολλές περιπτώσεις η αναιμία λόγω αρθρίτιδας δεν βελτιώνεται με τη λήψη σιδήρου, γι αυτό συμβουλευτείτε το γιατρό σας πριν ξεκινήσετε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής.
- Άλλα μικροθρεπτικά συστατικά στα οποία έχει παρατηρηθεί πως παρουσιάζουν έλλειψη άτομα με αρθρίτιδα είναι το φολικό οξύ, η βιταμίνη C, οι βιταμίνες Β6 και Β12, η βιταμίνη Ε, ο ψευδάργυρος και το μαγνήσιο.
Σε κάθε περίπτωση η διατροφή είναι η ιδανική πηγή για όλα τα παραπάνω θρεπτικά συστατικά. Εάν όμως δεν καταναλώνετε ποικιλία τροφών ή εάν προσπαθείτε να χάσετε βάρος τότε πιθανά οι τροφές δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες σας ιδιαίτερα στα μικροθρεπτικά συστατικά. Σκεφτείτε σοβαρά εάν υπάρχει ανάγκη να προσθέσετε στη διατροφή σας κάποιο συμπλήρωμα διατροφής όπως το ασβέστιο, η βιταμίνη Dή μία πολυβιταμίνη.
Οι δίαιτες αποκλεισμού ή αλλιώς «στερητικές» δίαιτες βοηθούν;
Πιθανά έχετε διαβάσει στον έντυπο τύπο αλλά και στο διαδίκτυο για πολλές δίαιτες οι οποίες αποκλείουν συγκεκριμένες τροφές και με τον τρόπο αυτό βελτιώνουν τα συμπτώματα της αρθρίτιδας. Για παράδειγμα η χορτοφαγική διατροφή έχει παρατηρηθεί πως μπορεί να ανακουφίσει από τον πόνο. Σε κάθε περίπτωση καμία δίαιτα που αποκλείει μία ομάδα τροφίμων ή μία συγκεκριμένη τροφή δεν έχει αποδειχθεί πως μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση της αρθρίτιδας. Αντίθετα πρέπει να τονιστεί ξανά πως κανείς πρέπει να είναι σίγουρος ότι λαμβάνει την απαραίτητη ενέργεια από την τροφή του και δεν στερείται κανενός συστατικού.
Μπορεί η αρθρίτιδα να προκληθεί από κάποια τροφική αλλεργία;
Αυτός είναι ίσως και ο μεγαλύτερος διατροφικός μύθος ο οποίος συνοδεύει την αρθρίτιδα. Πολλά άτομα εμφανίζουν εξατομικευμένα αλλεργικές αντιδράσεις σε τρόφιμα τα οποία φυσικά και θα πρέπει να αποφεύγουν. Επίσης η χρόνια χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων φαίνεται να κάνει το τοίχος του εντέρου πιο ευαίσθητο σε εισβολείς με αποτέλεσμα την εμφάνιση αλλεργιών σε ορισμένα συστατικά. Άρα σε καμία περίπτωση η αρθρίτιδα δεν προκαλεί και δεν προκαλείται από αλλεργίες. Εάν έχετε παρατηρήσει πως ορισμένες τροφές κάνουν τα συμπτώματα πιο έντονα τότε μπορείτε να τις αποφύγετε.
