Όσοι έχουν προσπαθήσει να χάσουν βάρος γνωρίζουν καλά το φαινόμενο: ενώ ακολουθούν πρόγραμμα διατροφής και άσκησης, η ζυγαριά ξαφνικά σταματά να κατεβαίνει. Αυτό το λεγόμενο «πλατό» στο αδυνάτισμα είναι απόλυτα φυσιολογικό και έχει συγκεκριμένες εξηγήσεις, τόσο βιολογικές όσο και συμπεριφορικές.
Αρχικά, το σώμα μας είναι σχεδιασμένο να προσαρμόζεται. Όταν μειώνουμε τις θερμίδες και χάνουμε βάρος, ο μεταβολισμός επιβραδύνεται. Το σώμα χρειάζεται πλέον λιγότερη ενέργεια για να λειτουργήσει, άρα καίει λιγότερες θερμίδες απ’ ό,τι στην αρχή. Αυτός ο μηχανισμός επιβίωσης μπορεί να κάνει την απώλεια βάρους πιο αργή ή να τη «φρενάρει» προσωρινά.
Ένας ακόμη σημαντικός λόγος είναι η κατακράτηση υγρών. Ορμονικές μεταβολές, αυξημένη κατανάλωση αλατιού, στρες ή έντονη άσκηση μπορούν να οδηγήσουν σε συγκράτηση νερού στο σώμα, καλύπτοντας την απώλεια λίπους στη ζυγαριά. Ιδιαίτερα στις γυναίκες, ο εμμηνορροϊκός κύκλος επηρεάζει έντονα το βάρος από εβδομάδα σε εβδομάδα.
Παράλληλα, όσο προχωρά το αδυνάτισμα, συχνά χαλαρώνουμε άθελά μας. Μικρές «αθώες» αποκλίσεις στη διατροφή, μεγαλύτερες μερίδες ή λιγότερη κίνηση μέσα στην ημέρα μπορεί να συσσωρεύονται χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε. Η ζυγαριά τότε απλώς αντικατοπτρίζει αυτή την αλλαγή ισορροπίας.
Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε τη σύσταση του σώματος. Η αύξηση μυϊκής μάζας, ειδικά όταν υπάρχει άσκηση με αντιστάσεις, μπορεί να συνοδεύεται από μείωση λίπους χωρίς σημαντική μεταβολή στο συνολικό βάρος. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το σώμα αλλάζει, αλλά η ζυγαριά «μένει πίσω».
Το σημαντικότερο είναι να μη θεωρούμε το πλατό αποτυχία. Αντίθετα, αποτελεί μήνυμα ότι το σώμα προσαρμόζεται και χρειάζεται αναπροσαρμογή: αλλαγές στη διατροφή, ποιοτικότερη άσκηση, επαρκή ύπνο και διαχείριση του στρες. Το αδυνάτισμα δεν είναι ευθεία γραμμή, αλλά μια πορεία με στάσεις — και η ζυγαριά είναι μόνο ένας από τους δείκτες της.
