Οι αιμορροΐδες ή αλλιώς ο αιμορροϊδικός ιστός είναι μέρος του κατώτερου ορθού και του πρωκτικού σωλήνα. Είναι ένα πλέγμα αγγείων που βοηθούν στο έλεγχο του σφιγκτήρα και της ομαλής κένωσης.
Υπάρχουν δύο αιμορροϊδικά πλέγματα, το έσω και το έξω. Το πρόβλημα αρχικά ξεκινάει όταν υπάρχει φλεγμονή στις αιμορροΐδες, που με τον καιρό καταλήγει σε πάθηση.
Η πάθηση ουσιαστικά είναι διαταραχή στην ομαλή ροή του αίματος και συγκεκριμένα στην ανεπάρκεια των φλεβών της περιοχής με αποτέλεσμα τη μη φυσιολογική διόγκωση των αγγειακών πλεγμάτων.
Με τον καιρό η διόγκωση μονιμοποιείται, ξεκινούν τα προβλήματα και η κατάσταση γίνεται παθολογική και υπάρχουν εξάρσεις (αιμορροϊδοπάθεια).
Αιτίες που προκαλούν τη δημιουργία αιμορροΐδων
Υπάρχουν μια σειρά από αίτια και παράγοντες που ευνοούν την εμφάνιση αιμορροΐδων όπως:
- κληρονομικότητα
- χρόνια δυσκοιλιότητα
- καθιστική ζωή
- παχυσαρκία
- χρόνια διάρροια.
Άλλα αίτια και παράγοντες είναι η ενδοκοιλιακή πίεση από καταστάσεις όπως:
- βαριά χειρωνακτική εργασία
- υπερτροφία του προστάτη
- εγκυμοσύνη
- χρόνιος και έντονος βήχας
- ορθοστασία
- αφυδάτωση
Τέλος παθολογικοί παράγοντες ενδέχεται να προκαλέσουν αιμορροϊδοπάθεια όπως:
- βλάβη στις φλεβικές βαλβίδες
- βλάβη στα στελέχη των αιμορροϊδικών πλεγμάτων
- άσκηση πίεσης από πυελικούς όγκους στην κάτω κοίλης φλέβα
- πυλαία υπέρταση
Τα βασικά συμπτώματα αιμορροϊδοπάθειας
Υπάρχουν 4 βαθμοί πάθησης, με την 4η να προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην καθημερινότητα και ποιότητα ζωής του ασθενούς.
- ο πόνος στον πρωκτό
- ο ερεθισμός της περιοχής
- η δυσφορία
- η αιμορραγία κατά την αφόδευση
- η έντονη φαγούρα γύρω από τον πρωκτό
είναι τα βασικά συμπτώματα που συνοδεύουν τις αιμορροΐδες και μας δυσκολεύουν στο να καθίσουμε αναπαυτικά και ξέγνοιαστα για πολύ ώρα.
Το κύριο σύμπτωμα των εσωτερικών αιμορροΐδων είναι η αιμορραγία σε σταγόνες κατά την αφόδευση που το καταλαβαίνουμε όταν σκουπιζόμαστε. Σπανίως σε έξαρση υπάρχει μεγαλύτερη ροή ή πίδακας.
Η φαγούρα γύρω από τον πρωκτό είναι μεγαλύτερη ανάλογα με το μέγεθος των αιμορροΐδων. Οι μεγάλες πτυχώσεις δεν επιτρέπουν την πλήρη απομάκρυνση των κοπράνων με αποτέλεσμα τη συσσώρευση βακτηριδίων τα οποία με τη σειρά τους προκαλούν φαγούρα.
Η σχολαστική καθαριότητα και υγιεινή της περιοχής είναι απολύτως απαραίτητη ως μέρος της αντιμετώπισης των αιμορροΐδων.
Οι αιμορροΐδες μπορεί να είναι είτε εσωτερικές είτε εξωτερικές. Σχεδόν το 50% των ενηλίκων σε κάποια φάση της ζωής τους θα εμφανίσουν αιμορροΐδες. Σε περίπτωση που δεν αντιμετωπιστούν σωστά ενδεχομένως η λύση να είναι το χειρουργείο.
Η φυσική αντιμετώπιση αιμορροΐδων με διατροφή
Η αιμορροϊδοπάθεια μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με συνδυασμό φαρμακευτικών αγωγών, σωστή υγιεινή, αλλαγές στον τρόπο ζωής και σωστή διατροφή.
Υπάρχουν μια σειρά από τρόφιμα και φαγητά που προλαμβάνουν αλλά και αναστέλλουν τη δημιουργία αιμορροΐδων προτού φτάσουν σε τελικό στάδιο όπου το χειρουργείο είναι μονόδρομος. Πάμε να τα γνωρίσουμε ένα προς ένα.
Όσπρια για τις φυτικές ίνες
Όταν προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε ή να αποφύγουμε τις εξάρσεις των συμπτωμάτων αιμορροϊδοπάθειας ο πιο βασικός κανόνας είναι η πρόσληψη πολλών φυτικών ινών καθημερινά στη διατροφή μας.
Υπάρχουν 2 ειδών φυτικές ίνες στα τρόφιμα: οι υδατοδιαλυτές και οι αδιάλυτες. Οι υδατοδιαλυτές μόλις τις καταναλώσουμε δημιουργούν ένα τζελ μέσα στο έντερο και κατόπιν χωνεύονται από τα φιλικά βακτήρια του πεπτικού σωλήνα.
Οι αδιάλυτες φυτικές ίνες από την άλλη μεριά συμβάλλουν στη φυσιολογική δημιουργία των κοπράνων.
Για την εύρυθμη λειτουργία του πεπτικού συστήματος και την καθημερινή επίσκεψη στην τουαλέτα χρειάζονται και τα 2 είδη.
Στην οικογένεια των οσπρίων περιλαμβάνονται οι φακές, τα φασόλια όλων των ειδών, τα ρεβίθια και ο αρακάς. Όλα τους είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και ειδικά υδατοδιαλυτές.
200 γραμμάρια φακής περιέχει 16 γραμμάρια φυτικών ινών, το οποίο είναι περίπου η μισή ποσότητα από την συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη.
Οι περισσότεροι ενήλικες πρέπει να λαμβάνουν 21 εώς 38 γραμμάρια φυτικών ινών ημερησίως, ανάλογα με την ηλικία, το φύλλο και την καθημερινή δραστηριότητα.
Τόσο οι φακές όσο και τα υπόλοιπα όσπρια συμβάλλουν στην ομαλή δημιουργία, όγκο και πυκνότητα των κοπράνων ώστε να πηγαίνουμε με ευκολία στην τουαλέτα.
Προλαμβάνουν τη δημιουργία αιμορροοΐδων αλλά και μειώνουν την ένταση και την έξαρση των συμπτωμάτων από τις ήδη υπάρχουσες.
Σταυρανθή λαχανικά για τη χλωρίδα του εντέρου
Στην οικογένεια των σταυρανθή λαχανικών ανήκει το μπρόκολο, το κουνουπίδι. Τα λαχανάκια Βρυξελλών, το κέηλ, το λάχανο, τα ραπανάκια και τα γογγύλια.
Όλα τα σταυρανθή λαχανικά έχουν εξαιρετικά οφέλη και ιδιότητες για την υγεία του ανθρώπου. Έχουν μελετηθεί εκτενέστατα για τις αντικαρκινικές τους ιδιότητες λόγω των φυτοχημικών ενώσεων που περιέχουν. Ωστόσο πρέπει να σημειώσουμε πως περιέχουν και μεγάλες ποσότητες φυτικών ινών.
Μια μερίδα 76 γραμμαρίων ωμού μπρόκολου περιέχει 2 γραμμάρια αδιάλυτων φυτικών ινών που συμβάλλει στην ομαλή δημιουργία των κοπράνων αλλά και στην τακτική επίσκεψη στην τουαλέτα.
Τα σταυρανθή λαχανικά περιέχουν επιπλέον γλυκοσινολάτες, ένα φυτοχημικό με ευεργετικά δράση για τη χλωρίδα του εντέρου.
Σε μια μελέτη με 17 ενήλικες βρέθηκε πως η κατανάλωση 14 γραμμαρίων σταυρανθή λαχανικών ανά κιλό σωματικού βάρους άλλαξε σημαντικά τη χλωρίδα του εντέρου προς το καλύτερο καθώς μετρήθηκε σημαντικά μεγαλύτερος αριθμός φιλικών βακτηρίων στον πεπτικό σωλήνα.
Ριζώδη λαχανικά για τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά
Τα ριζώδη λαχανικά όπως οι πατάτες, τα ραπανάκια, τα παντζάρια, τα καρότα και οι γλυκοπατάτες είναι φορτωμένα με πολυάριθμα θρεπτικά συστατικά.
Εκτός από καλής ποιότητας υδατανθράκων, μετάλλων και ιχνοστοιχείων περιέχουν 3-5 γραμμάρια φυτικών ινών σε κάθε μερίδα.
Σημειωτέων πως στις πατάτες οι περισσότερες φυτικές ίνες είναι στη φλούδα. Μετά από καλό πλύσιμο μπορείτε να την καταναλώσετε άφοβα.
Οι πατάτες εκτός των άλλων περιέχουν ένα είδος αμύλου που ονομάζεται ανθεκτικό άμυλο το οποίο δημιουργείται μετά το ψήσιμο.
Το συγκεκριμένο άμυλο δεν διασπάται από τα πεπτικά ένζυμα του στομάχου. Όπως και οι υδατοδιαλυτές φυτικές ίνες συμβάλλουν στην υγεία της χλωρίδας του εντέρου.
Όλα τα παραπάνω κάνουν τις πατάτες εξαιρετική επιλογή για όσους έχουν προβλήματα με αιμορροΐδες.
Σπόροι και δημητριακά ολικής άλεσης για τις βήτα γλυκάνες
Όπως και τα όσπρια έτσι και τα δημητριακά ολικής άλεσης περιέχουν πληθώρα θρεπτικών συστατικών που τα συναντάμε κυρίως στη φλούδα τους. Είναι σημαντικό να είναι ανεπεξέργαστοι και αναποφλοίωτοι οι καρποί που θα καταναλώσετε.
Τα δημητριακά ολικής άλεσης είναι ιδιαίτερα πλούσια σε αδιάλυτες φυτικές ίνες, πράγμα που συμβάλλει στην καλύτερη πέψη των τροφών και κατ’ επέκταση λιγότερο στρες κατά την επίσκεψη στην τουαλέτα.
Στα δημητριακά εκτός από το σιτάρι ολικής άλεσης εμπίπτει και η κινόα, το καλαμπόκι, η βρώμη, το μαύρο ρύζι και το κριθάρι.
Ένα καλό παράδειγμα είναι η βρώμη που χρησιμοποιείται κατά κόρον στη διατροφή για αντιμετώπιση των αιμορροΐδων. Περιέχει βήτα – γλυκάνες που ενισχύουν το μικροβίωμα του εντέρου καθώς λειτουργούν ως πρεβιοτικά (τροφή για τα φιλικά βακτήρια).
Αγκινάρες για τα πρεβιοτικά και τη χλωρίδα του εντέρου
Οι αγκινάρες είναι ιδιαίτερα πλούσιες σε φυτικές ίνες καθώς μια μεσαίου μεγέθους (128 γραμμάρια) περιέχει περίπου 7 γραμμάρια φυτικών ινών.
Όπως και τα υπόλοιπα τρόφιμα που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, έτσι και οι αγκινάρες συμβάλλουν στην καλή υγεία του εντέρου και υποστηρίζουν το μικροβίωμα.
Σημαντικό ρόλο βρέθηκε πως παίζει η ινουλίνη, μια διαλυτή φυτική ίνα που περιέχουν οι αγκινάρες η οποία συμβάλλει στην αύξηση του πληθυσμού των φιλικών βακτηρίων όπως τα στελέχη Bifidobacteria και Lactobacilli.
Αυτή η διαδικασία προλαμβάνει τη δημιουργία αιμορροΐδων, μειώνει το μέγεθος των ήδη υπαρχόντων, ενώ παράλληλα υποστηρίζει το μικροβίωμα του πεπτικού σωλήνα.
Κολοκύθες για τις φυτικές ίνες
Τόσο οι κίτρινες κολοκύθες όσο και τα κολοκυθάκια περιέχουν εκτός από πολλά θρεπτικά συστατικά φυτικές ίνες.
200 γραμμάρια από μια κλασσική ποικιλία κολοκύθας περιέχει 9 γραμμάρια φυτικών ινών. Στην Ελλάδα χρησιμοποιούμε την κολοκύθα και τα κολοκυθάκια σε πάρα πολλά φαγητά, σαλάτες και πίτες. Καλό θα ήταν να την εντάξετε στη διατροφή σας εάν υπάρχει πρόβλημα με τις αιμορροΐδες.
Σέλινο για σκληρά κόπρανα
Το σέλινο έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό αλλά και φυτικές ίνες οι οποίες μαλακώνουν τα κόπρανα και κάνουν τις επισκέψεις στην τουαλέτα ευκολότερες.
Ένα μεγάλο κλωνάρι σέλινο (~30εκ) περιέχει 1 γραμμάρια φυτικές ίνες και αποτελείται από 95% νερό. Το συναντούμε σε πολλά Ελληνικά φαγητά.
Μπορείτε ωστόσο να προσθέσετε σέλινο σε σαλάτες ωμό ή να το καταναλώσετε με κάποιο απαλό dip (πχ γιαουρτιού)
Οι πιπεριές και το αγγούρι
Μια εξαιρετική επιλογή για όσους υποφέρουν από αιμορροΐδες. Μια μεγάλη πιπεριά (~92γρ) περιέχει γύρω στα 2 γραμμάρια φυτικών ινών ενώ αποτελείται από 93% νερό.
Ο συνδυασμός του νερού με τις φυτικές ίνες κάνει την υφή των κοπράνων πιο μαλακή και τις εντερικές κενώσεις ευκολότερες.
Το αγγούρι το χρησιμοποιούμε κατά κύριο λόγο στις σαλάτες. Το αγγούρι δεν είναι μόνο δροσιστικό.
Είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε φυτικές ίνες ενώ το 95% είναι νερό. Πρέπει ωστόσο να τονίσουμε πως οι περισσότερες φυτικές ίνες είναι στη φλούδα.
Όπως οι πιπεριές και το σέλινο, έτσι και το αγγούρι έχει ευεργετική δράση για όλους όσους έχουν θέματα με τις αιμορροΐδες και συστήνεται η τακτική κατανάλωση.
Μήλα και αχλάδια για την πεκτίνη
Τα μήλα είναι ιδιαίτερα πλούσια σε φυτικές ίνες. Ένα μεσαίο μήλο περιέχει περίπου 5 γραμμάρια φυτικών ινών, πολλές εκ των οποίων είναι πεκτίνη.
Η πεκτίνη δημιουργεί ένα υγρό τζελ μέσα στον πεπτικό σωλήνα και συμβάλλει στην ομαλή πυκνότητα και υφή των κοπράνων ώστε να μην είναι πολύ σκληρά κατά την επίσκεψη στην τουαλέτα.
Όταν είναι η εποχή τους θα πρέπει να βρίσκονται σε τακτική βάση στο διαιτολόγιο όσων έχουν θέματα με τις αιμορροΐδες.
Ένα μεσαίο αχλάδι περιέχει περίπου 6 γραμμάρια φυτικές ίνες το οποίο είναι περίπου το 22% της συνιστώμενης ημερήσιας δοσολογίας βάσει των αναγκών που έχει ένας ενήλικας.
Καλό θα ήταν να το πλύνετε καλά και να το φάτε με τη φλούδα καθώς μεγάλο μέρος των θρεπτικών συστατικών και των φυτικών ινών βρίσκονται εκεί.
Σμέουρα για τα πολλαπλά θρεπτικά συστατικά
Τα σμέουρα ή αλλιώς βατόμουρα είναι ιδιαίτερα πλούσια σε φυτικές ίνες σε σχέση με το μικρό τους μέγεθος.
Μια μερίδα σμέουρα 123 γραμμαρίων περιέχει 8 γραμμάρια φυτικών ινών ενώ η περιεκτικότητά τους σε νερό είναι 85%.
Εκτός από καλός σύμμαχος για όσους έχουν προβλήματα δυσκοιλιότητας τα σμέουρα θεωρούνται υπερτροφές καθώς είναι φορτωμένα με πάρα πολλά μικροθρεπτικά συστατικά.
Μπανάνες για την πεκτίνη και τα φιλικά βακτήρια
Η μπανάνα περιέχει και πεκτίνη αλλά και ανθεκτικό άμυλο.
Δύο συστατικά ιδιαίτερα ωφέλιμα για όσους έχουν θέματα με αιμορροΐδες, καθώς συμβάλλουν στην μείωση έξαρσης των συμπτωμάτων.
Μια μεσαία μπανάνα περιέχει περίπου 3 γραμμάρια φυτικών ινών.
Η πεκτίνη δημιουργεί ένα υγρό τζελ μέσα στον πεπτικό σωλήνα. Το ανθεκτικό άμυλο αποτελεί τροφή για φιλικά βακτήρια του εντέρου και συμβάλλει στην διατήρηση της χλωρίδας σε υγιή επίπεδα. Ο συνδυασμός είναι εξαιρετικός για όσους έχουν αιμορροΐδες.
Αποξηραμένα δαμάσκηνα για τρομερή δυσκοιλιότητα
Τα δαμάσκηνα θεωρούνται παραδοσιακό φυσικό καθαρτικό για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.
Μελέτες έδειξαν πως μια μέση κατανάλωση από περίπου 10 δαμάσκηνα βελτιώνουν την κινητικότητα του εντέρου και διευκολύνουν τις κενώσεις σε όσους έχουν προβλήματα δυσκοιλιότητας.
Η καθαρτική τους δράση δεν οφείλεται μόνο στις φυτικές ίνες αλλά και στη σορβιτόλη. Η σορβιτόλη είναι μια φυσική σακχαρο-αλκοόλη την οποία δεν μπορούμε να χωνέψουμε.
Έχει την ιδιότητα να τραβά νερό μέσα στον εντερικό σωλήνα με αποτέλεσμα να μαλακώνουν τα σκληρά κόπρανα, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό για όσους έχουν αιμορροΐδες.
Τακτική κατανάλωση υγρών για μαλακά κόπρανα
Η αφυδάτωση είναι ο χειρότερος εχθρός για όσους υποφέρουν από αιμορροΐδες καθώς έχει ως αποτέλεσμα σκληρά κόπρανα που επιδεινώνουν τα συμπτώματα.
Ως γενική οδηγία πρέπει να πίνουμε 8-10 ποτήρια καθαρού φιλτραρισμένου νερού. Το πόσο νερό πρέπει κάποιος να πίνει την ημέρα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλλο και η σωματική δραστηριότητα.
Εάν το σκέτο νερό σας είναι «βαρετό» μπορείτε να προσθέσετε μια φέτα λεμόνι ή αν προτιμάτε τις γλυκές γεύσεις ένα φυλλαράκι στέβια.
Σε κάθε περίπτωση μη ξεχνάτε να πίνετε αρκετό νερό καθημερινά ώστε να είστε επαρκώς ενυδατωμένοι.
Τροφές και φαγητά που πρέπει να αποφεύγετε εάν έχετε αιμορροΐδες
Υπάρχει μια σειρά από τρόφιμα και φαγητά που καλό θα ήταν να αποφεύγετε εάν υποφέρετε από αιμορροΐδες, καθώς δημιουργούν μια σειρά από προβλήματα, κάνουν τα συμπτώματα χειρότερα ή ακόμα προκαλούν και έξαρση.
Μερικά από τα τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγετε είναι:
- Γαλακτοκομικά προϊόντα. Το πλήρες γάλα και τα τυριά (όσο πιο λιπαρά τόσο χειρότερα)
- Λευκό αλεύρι. Το επεξεργασμένο αλεύρι περιέχει ελάχιστη θρεπτική αξία καθώς έχει αφαιρεθεί ο φλοιός που περιέχει τα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά αλλά και τις φυτικές ίνες. Καλό θα ήταν να αποφύγετε όλα τα προϊόντα που παρασκευάζονται με λευκό αλεύρι όπως το λευκό ψωμί, πιτοειδή, γλυκά, μπισκότα και ούτω καθεξής.
- Κόκκινο κρέας. Το κόκκινο κρέας είναι ιδιαίτερα δύσπεπτο και συχνά προκαλεί έντονη δυσκοιλιότητα και σκληρά κόπρανα, πράγμα που προκαλεί ή επιδεινώνει τα συμπτώματα αιμορροϊδοπάθειας.
- Επεξεργασμένα κρέατα. Όλα τα επεξεργασμένα κρέατα εκτός από υπερβολικό αλάτι περιέχουν είτε νιτροζαμίνες, είτε άλλα νιτρώδη και νιτρικά άλατα που προκαλούν σοβαρά προβλήματα υγείας. Δεν περιέχουν σχεδόν καθόλου φυτικές ίνες και επιβαρύνουν την ομαλή λειτουργία του εντέρου προκαλώντας συχνά δυσκοιλιότητα.
- Τηγανιτά φαγητά. Τα τηγανιτά φαγητά είναι πολύ πιο δύσπεπτα σε σχέση με τα ωμά, τα βραστά, στον ατμό ή τα ψητά. Προκαλούν δυσπεψίες και δυσκοιλιότητα και καλό θα ήταν να τα αποφεύγετε.
- Αλμυρά φαγητά. Τα πολύ αλμυρά φαγητά ενδέχεται να προκαλέσουν πρήξιμο, κατακράτηση υγρών ή και οίδημα, πράγμα που μπορεί να κάνει τις αιμορροΐδες ιδιαίτερα ευαίσθητες.
Καλό θα ήταν επιπλέον να αποφεύγετε τα εξής:
- Καυτερά και πικάντικα φαγητά. Τα καυτερά και τα πικάντικα φαγητά επιβαρύνουν πάρα πολύ το πεπτικό σύστημα. Αυξάνουν τη θερμοκρασία, προκαλούν συχνά πόνους, δυσφορία και επηρεάζουν άμεσα όσους έχουν αιμορροΐδες.
- Ροφήματα με πολύ καφεΐνη. Τα ποτά και τα ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη όπως ο καφές ενδέχεται να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα και πόνο κατά την επίσκεψη στην τουαλέτα.
- Μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ. Το αλκοόλ προκαλεί αφυδάτωση η οποία με τη σειρά της προκαλεί δυσκοιλιότητα, δυσφορία και επιβάρυνση σε όσους έχουν αιμορροΐδες.
