Η νόσος Αλτσχάιμερ αποτελεί τη συχνότερη μορφή άνοιας, επηρεάζοντας εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Ενώ η απώλεια μνήμης είναι το πιο γνωστό σύμπτωμα, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η απώλεια μιας άλλης, πιο “σιωπηλής” ικανότητας μπορεί να αποτελεί εξίσου σοβαρό προειδοποιητικό σημάδι: η αδυναμία να προσανατολιστεί το άτομο στο χώρο και στον χρόνο.
Ο αποπροσανατολισμός —δηλαδή η αδυναμία ενός ατόμου να γνωρίζει πού βρίσκεται, ποια είναι η ημέρα, η ώρα ή ακόμη και το έτος— είναι ένα από τα πρώιμα σημάδια εκφυλιστικών αλλοιώσεων στον εγκέφαλο. Οι πάσχοντες μπορεί να χαθούν σε γνωστά μέρη, να ξεχάσουν γιατί βρίσκονται κάπου ή να δείχνουν σύγχυση σχετικά με το αν είναι πρωί ή βράδυ. Αυτή η απώλεια του “νοητικού ρολογιού” αποτελεί ένδειξη ότι περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τον χωρικό και χρονικό προσανατολισμό έχουν ήδη αρχίσει να υπολειτουργούν.
Ο προσανατολισμός στον χρόνο και στο περιβάλλον απαιτεί τη συνεργασία διαφόρων εγκεφαλικών περιοχών, όπως ο ιππόκαμπος και ο προμετωπιαίος φλοιός — περιοχές που επηρεάζονται πρώιμα από την Αλτσχάιμερ. Η σταδιακή απώλεια αυτής της ικανότητας μπορεί να προηγείται της απώλειας μνήμης και να καθυστερεί να αναγνωριστεί, με αποτέλεσμα να χάνεται πολύτιμος χρόνος για έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση.
Η έγκαιρη αναγνώριση του αποπροσανατολισμού μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση της άνοιας σε αρχικά στάδια, όταν οι παρεμβάσεις είναι πιο αποτελεσματικές. Αν παρατηρήσετε σε κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο συχνά επεισόδια σύγχυσης για την ώρα, την ημέρα ή την τοποθεσία, είναι σημαντικό να απευθυνθείτε σε ειδικό.
Η κατανόηση ότι η άνοια δεν αφορά μόνο τη μνήμη αλλά και την ικανότητα σύνδεσης με τον πραγματικό κόσμο, μπορεί να οδηγήσει σε πιο έγκαιρη και αποτελεσματική φροντίδα.
