Πολλοί άνθρωποι βλέπουν τον θυμό ως κάτι αρνητικό, κάτι που πρέπει να καταπιέσουν, να κρύψουν ή να ξεπεράσουν γρήγορα. Αντιθέτως με αυτήν τη συνήθη αντίληψη, ο θυμός είναι απλώς ένα συναίσθημα που δεν είναι ούτε καλό ούτε κακό και έχει τη δική του λειτουργία.
Δυστυχώς, εξαιτίας διάφορων αιτίων που συνδέονται με τα τραύματα της παιδικής ηλικίας, πολλοί άνθρωποι θεωρούν ότι ο θυμός είναι κακός ή ακόμα και ανήθικος, και τον καταστέλλουν υποσυνείδητα. Ωστόσο, αυτό που καταπιέζουμε δεν σημαίνει ότι εξαφανίζεται από μόνο του.
Οι άνθρωποι που καταπιέζουν τον θυμό τους τον αποθηκεύουν στο σώμα και την ψυχή τους. Μπορεί να στρέφουν τον θυμό προς τον εαυτό τους και να τον κατηγορούν για πολλές καταστάσεις. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη, άγχος και σωματοποίηση του στρες, όπου τα συναισθηματικά προβλήματα εκδηλώνονται ως σωματικοί πόνοι.
Υπάρχουν πολλά «σημάδια» που δείχνουν ότι υπάρχει πολύ μεγάλος καταπιεσμένος θυμός μέσα σε κάποιον. Αυτά τα σημάδια μπορεί να εκδηλωθούν με τους εξής τρόπους
Συμπτώματα καταπιεσμένου θυμού
Κατάθλιψη
Αν νιώθετε θλιμμένος χωρίς προφανή λόγο τότε είναι πολύ πιθανό ο καταπιεσμένος θυμός να έρχεται ως κατάθλιψη στην επιφάνεια.
Νιώθετε κενοί, χωρίς ελπίδα ακόμα και όταν έχετε πετύχει τους στόχους σας; Μήπως η στεναχώρια κρατάει για πολύ μεγάλο διάστημα;
Ψυχαναλυτές εδώ και καιρό γνωρίζουν πλέον ότι όταν ο θυμός καταπιέζεται και στρέφεται προς τα «μέσα» μετατρέπεται σε κατάθλιψη. Οι άνθρωποι που έχουν αυτή την τάση συνήθως νιώθουν λυπημένοι και πεσμένοι με τα πάντα και πολλές φορές είναι θυμωμένοι χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένος λόγος.
Τα άτομα που καταπιέζουν τον θυμό τους, μπορεί να έχουν υιοθετήσει αυτό το είδος μηχανισμού άμυνας για πολλούς λόγους. Ένας από αυτούς είναι η κακοποίηση κατά την διάρκεια της παιδικής ηλικίας.
Υποταγή
Πολλοί άνθρωποι είχαν μάθει από τις οικογένειές τους, τα σχολεία ή την θρησκεία τους ότι ο θυμός είναι κακός και ανήθικος. Φοβούνται την δύναμη του ίδιου τους του θυμού και νιώθουν μια εσωτερική σύγκρουση. Πολλές φορές μπορεί να στρέφουν την προσοχή τους στις ανάγκες των άλλων ανθρώπων ενώ μπορεί να επιλέγουν τον ρόλο του ακροατή ή εκείνου που θα φέρνει την ειρήνη όταν υπάρχουν συγκρούσεις και κάνουν τα πάντα για να διατηρήσουν την ειρήνη και την αρμονία.
Αυτή η τάση είναι κοινή στα άτομα τα οποία που είναι ευαίσθητα και έχουν υψηλό επίπεδο ενσυναίσθησης. Συνήθως οι εμπειρίες που κουβαλάνε είναι «αρκετά δραματικές», «δίνουν σημασία σε μικρά πράγματα» και για να μπορέσουν να ταιριάξουν με το κοινωνικό σύνολο έπρεπε να μάθουν να σιωπούν. Ως παιδιά είχαν μάθει να κοιτούν κάτω για να μην προκαλέσουν έναν ήδη καταθλιπτικό γονιό ή για να μην προκαλέσουν έναν επιθετικό αντίστοιχα.
Παράνοια
Η παράνοια δεν είναι τόσο γνωστή ως απόρροια καταπιεσμένου θυμού ωστόσο μπορεί επίσης να προκύψει. Κάποιες φορές όταν υπάρχει καταπιεσμένο το συναίσθημα αυτό μπορεί να βγει προς τα έξω αλλά σε στιγμές που δεν υπάρχει εμφανής λόγος. Μπορεί να προβάλουν τα συναισθήματα αυτά στους άλλους και να νομίζουν ότι οι άλλοι είναι εχθρικοί απέναντί τους. Νιώθουν ότι ο κόσμος είναι παράξενος και επικίνδυνος και τους είναι δύσκολο να εμπιστευτούν. Δεν είναι λίγες οι φορές που νιώθουν έναν φόβο που δεν είναι λογικός ότι οι άλλοι θα ανταποδώσουν τον θυμό τους και ότι θα τους τιμωρήσουν.
Τελειομανία
Ο καταπιεσμένος θυμός πάει…«παρέα» με την απόγνωση και την ενόχληση. Δεν είναι τυχαίο που τα άτομα αυτά θέλουν να είναι όλα τέλεια και έχουν ψυχαναγκαστικές τάσεις μέσω των οποίων το άτομο γίνεται ο χειρότερος κριτής του εαυτού του και των άλλων γύρω που με άσχημες συνέπειες. Τα άτομα τα οποία ποντάρουν στην τελειομανία μαζεύουν μέσα τους μίσος για δύο λόγους: Νιώθουν μίσος για τον εαυτό τους γιατί δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις προσδοκίες που έχουν για τον εαυτό τους ή στην ακαταστασία των άλλων ή την έλλειψη ηθικής. Όταν έχουν αφιερώσει όλη τους τη ζωή στο να κάνουν τα σωστά πράγματα με τον σωστό τρόπο είναι κατανοητό γιατί νιώθουν μίσος απέναντι στους άλλους που δεν το κάνουν.
Συνήθως τα άτομα αυτά δεν δείχνουν καν εκνευρισμένα αλλά πολιτισμένα, υπό έλεγχο και γενικά άτομα τα οποία τα έχουν όλα σε τάξη. Δεν τους αρέσει να δείχνουν ούτε να σκέφτονται τον εαυτό τους ως θυμωμένο άτομο, σπάνια θα εκφράσουν ή θα παραδεχθούν ότι νιώθουν μίσος. Όταν αυτό επιβεβαιώνεται, παρόλα αυτά μπορεί να κάνουν έκρηξη, η οποία σοκάρει.
Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να καταστρέψει τις σχέσεις. Αυτός που δέχεται αυτή την καταστροφική στάση νιώθει ότι τον τιμωρούν και νιώθει ότι του κάνουν επίθεση χωρίς να ξέρει τον λόγο. Ακόμα και αυτός που έχει τις καλύτερες προθέσεις, δεν ξέρει τι μπορεί να κάνει για να βοηθήσει την σχέση του με κάποιον που φέρεται έτσι.
Συνοπτικά ο καταπιεσμένος θυμός που να φέρει τα εξής συμπτώματα:
Ψυχοσωματικά συμπτώματα όπως πονοκέφαλος, χρόνιος βήχας, προβλήματα πέψης
Συναισθηματικό μούδιασμα
Λήθαργος
Κατάθλιψη ή δυσθυμία
Στεναχώρια χωρίς συγκεκριμένο λόγο
Έλλειψη κινήτρων, χρόνια αναβλητικότητα
Ώθηση να κάνεις κακό στον εαυτό σου
Ανικανότητα να υπερασπιστείς τον εαυτό σου με αποτέλεσμα να αφήνεις τους άλλους να σε εκμεταλλεύονται
Αυστηρή αυτοκριτική
Αδυναμία χαλάρωσης και απόλαυσης στη ζωή
Συγκεχυμένη αίσθηση του εγώ προβλήματα ταυτότητας
Εκμετάλλευση από τους άλλους ή και κακοποίηση επειδή δεν μπορείς να βάλεις όρια
Συνεξάρτηση
Παράνοια ή έντονο στρες
Κριτική των άλλων ατόμων
Απομόνωση
Σαμποτάρεις τον εαυτό σου
Εκρήξεις θυμού που έρχονται από το πουθενά
Αίσθημα ανικανοποίητου από φιλικές και συναισθηματικές σχέσεις
Καταστροφή σχέσεων, φιλίων ακόμα και..διαζύγιο
Ο θυμός δεν πρέπει να καταπιέζεται. Είναι χρήσιμο συναίσθημα και πρέπει να μάθουμε να του δίνουμε τη σημασία που πρέπει και αναγνωρίζουμε το μήνυμα που θέλει να μας δώσει. Μέσω του θυμού βάζουμε τα όριά μας και διεκδικούμε τα δικαιώματά μας.
