Βρέθηκε η “αχίλλειος πτέρνα” του ιού που μολύνει το 95% των ανθρώπων
Ο ιός Epstein-Barr (EBV) μπορεί να μην σας ακούγεται και πολύ γνωστός, ωστόσο κατά πάσα πιθανότητα έχετε μολυνθεί κι εσείς από αυτόν. Για τον συγκεκριμένο ιό δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο ή θεραπεία, αλλά ίσως είμαστε ένα βήμα πιο κοντά στο να παύσει να ισχύει αυτό.
Νέα έρευνα αποκάλυψε ορισμένα από τα τρωτά σημεία του ιού, ανοίγοντας την πόρτα στη δυνατότητα στοχευμένης θεραπείας.
Το πιο πιθανό είναι ότι έχετε ήδη μολυνθεί από EBV! Είναι εξαιρετικά διαδεδομένος ιός στον ανθρώπινο πληθυσμό: υπολογίζεται ότι έχει μολυνθεί περίπου το 95% των ανθρώπων. Ωστόσο οι περισσότεροι δεν θα μάθουν ποτέ ότι τον είχαν παρά μόνο όταν “ενεργοποιείται” στον οργανισμό. Τότε είναι που αποκαλύπτει το πόσο επικίνδυνος είναι, αφού συνδέεται με ορισμένες αρκετά δυσάρεστες ασθένειες, όπως η λοιμώδης μονοπυρήνωση, η πολλαπλή σκλήρυνση και ορισμένοι καρκίνοι.
Έχει γίνει πολλή προσπάθεια για την ανάπτυξη ενός εμβολίου για τον EBV, αλλά προς το παρόν δεν υπάρχει κανένα διαθέσιμο και επίσης δεν έχουμε καμία συγκεκριμένη θεραπεία για τον ιό.
Παρά το πόσο διαδεδομένος είναι και πόσο σοβαρές μπορεί να είναι οι επιπτώσεις του, ο EBV ανακαλύφθηκε μόλις το 1964 από τον δρ. Anthony Epstein (ο οποίος πέθανε πρόσφατα σε ηλικία 102 ετών) και την τότε διδακτορική φοιτήτριά του, Yvonne Barr. Εκείνη την εποχή, ήταν πρωτοποριακή ανακάλυψη: κανένας ιός που προκαλούσε καρκίνο δεν είχε εντοπιστεί ποτέ ξανά. Από τότε, μάθαμε και για άλλους ιούς, όπως τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), για τον οποίο, όμως, υπάρχει ένα πολύ αποτελεσματικό εμβόλιο. Ωστόσο, ο EBV εξακολουθεί να είναι πεισματικά ανθεκτικός στη θεραπεία.
Τι ανακαλύφθηκε τώρα για τον EBV
Χάρη σε μια νέα μελέτη, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει. Ερευνητές στο αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων ανέλυσαν μια πρωτεΐνη, που ονομάζεται gp42, και την οποία χρησιμοποιεί ο EBV για να μολύνει τα Β-κύτταρα, έναν τύπο λευκών αιμοσφαιρίων, στα οποία ο ιός μπορεί να παραμείνει “κοιμώμενος” για όλη τη ζωή ενός ατόμου.
Η ομάδα ανέπτυξε δύο μονοκλωνικά αντισώματα που στοχεύουν την gp42: τα αντισώματα A10 και 4C12. Ο στόχος είναι να σταματήσει η δέσμευση/σύντηξη της πρωτεΐνης με τα Β-κύτταρα, αποτρέποντας τον ιό να εισέλθει εκεί εξαρχής.
Με κρυσταλλογραφία ακτίνων Χ οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα δύο αντισώματα αλληλεπιδρούν σε δύο διαφορετικές θέσεις της πρωτεΐνης gp42. Για να διερευνήσουν το πώς αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει την μόλυνση από EBV, πραγματοποίησαν πειράματα σε ποντίκια, χρησιμοποιώντας τα A10, 4C12 και πολλά άλλα αντισώματα.
Το A10 αναδείχτηκε κορυφαίο: εμπόδισε σχεδόν πλήρως την μόλυνση και κανένα από τα ποντίκια που υποβλήθηκαν σε θεραπεία δεν εμφάνισε λέμφωμα, έναν από τους καρκίνους που σχετίζονται με τον EBV.
Αν και προς το παρόν περιορίζονται σε ποντίκια, τα αποτελέσματα είναι πολλά υποσχόμενα. Εάν περαιτέρω έρευνα δείξει παρόμοια επίδραση στους ανθρώπους, το αντίσωμα A10 θα μπορούσε να είναι μια πολλά υποσχόμενη προληπτική επιλογή για άτομα που δεν έχουν ακόμη μολυνθεί με EBV. Θα μπορούσε επίσης να αλλάξει την πρόγνωση για άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, για παράδειγμα λόγω ασθένειας ή χειρουργικής επέμβασης μεταμόσχευσης. Αυτά τα άτομα διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο σοβαρής ασθένειας λόγω EBV, η οποία μπορεί να είναι ακόμη και θανατηφόρα.
Έχοντας εντοπίσει την “αχίλλειο πτέρνα” του EBV στην πρωτεΐνη gp42, οι επιστήμονες θα μπορούσαν επίσης να συνεχίσουν να σχεδιάζουν εμβόλια που παράγουν αντισώματα σε μία ή και στις δύο θέσεις της εν λόγω πρωτεΐνης, δίνοντας στο ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα την ευκαιρία να ανταποκριθεί σε αυτή την πανταχού παρούσα απειλή.
