Ο καρκίνος αποτελεί μία από τις πιο συχνές και απειλητικές για τη ζωή παθήσεις παγκοσμίως, όμως υπάρχει ένα όργανο για το οποίο η επιστημονική βιβλιογραφία σπανίως κάνει λόγο: η καρδιά. Αν και οι όγκοι μπορούν θεωρητικά να εμφανιστούν σε οποιονδήποτε ιστό του ανθρώπινου σώματος, η εμφάνιση κακοήθειας στην καρδιά είναι εξαιρετικά σπάνια. Το φαινόμενο αυτό εγείρει εύλογα το ερώτημα: γιατί η καρδιά φαίνεται σχεδόν «προστατευμένη» από τον καρκίνο;
Πρώτος και σημαντικότερος λόγος είναι ότι τα κύτταρα της καρδιάς δεν διαιρούνται συχνά. Ο καρκίνος αναπτύσσεται κυρίως σε ιστούς με ταχεία κυτταρική ανανέωση, όπως το δέρμα, ο μαστός, ο πνεύμονας ή το παχύ έντερο. Αντίθετα, τα καρδιακά μυϊκά κύτταρα — γνωστά ως μυοκύτταρα — έχουν πολύ περιορισμένη ικανότητα αναγέννησης. Αυτό σημαίνει πως οι πιθανότητες εμφάνισης γενετικών «λαθών» κατά τη διαίρεση, που μπορεί να οδηγήσουν σε καρκινογένεση, είναι πολύ μικρότερες σε σχέση με άλλα όργανα.
Ένας δεύτερος παράγοντας αφορά το περιβάλλον στο οποίο λειτουργεί η καρδιά. Το όργανο διαθέτει πλούσια και σταθερή αιματική ροή, στοιχείο που εξασφαλίζει συνεχή οξυγόνωση και απομάκρυνση μεταβολικών υποπροϊόντων, μειώνοντας δυνητικά τις συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη όγκων. Παράλληλα, η καρδιά δεν εκτίθεται απευθείας σε εξωτερικούς καρκινογόνους παράγοντες, όπως ο καπνός, η UV ακτινοβολία ή οι τοξίνες του πεπτικού συστήματος.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν όγκοι στην καρδιά. Οι πρωτογενείς καρδιακοί καρκίνοι — κυρίως σαρκώματα — εμφανίζονται, αλλά σε εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά. Πιο συνηθισμένη είναι η παρουσία καλοήθων όγκων, όπως τα μυξώματα, τα οποία συνήθως αντιμετωπίζονται χειρουργικά. Στις περισσότερες περιπτώσεις όγκων στην καρδιά, μάλιστα, πρόκειται για μεταστάσεις από άλλες περιοχές του σώματος και όχι για καρκίνο που ξεκινά από την καρδιά.
Συμπερασματικά, η καρδιά σπάνια πλήττεται από καρκίνο λόγω της χαμηλής κυτταρικής ανανέωσης, του ιδιαίτερα ευνοϊκού μεταβολικού περιβάλλοντος και της μικρής έκθεσης σε καρκινογόνες ουσίες. Παρότι δεν είναι απολύτως «άτρωτη», η φύση έχει εξοπλίσει την καρδιά με έναν μοναδικό βαθμό προστασίας, που αποδεικνύεται ένα ακόμη θαυμαστό χαρακτηριστικό του ανθρώπινου οργανισμού.
