Ένας 30χρονος Αμερικανός έχει τριπλάσιες πιθανότητες να πεθάνει σε σύγκριση με έναν συνομήλικο Ευρωπαίο. Αυτό το πλεονέκτημα των Ευρωπαίων στη μακροζωία δεν περιορίζεται στις νεαρές ηλικίες, αλλά οι Αμερικανοί έχουν χαμηλότερα ποσοστά επιβίωσης σε κάθε ηλικιακή ομάδα. Μάλιστα, με την πάροδο των ετών, το ευρωπαϊκό πλεονέκτημα στη μακροζωία αυξάνεται.
Εκτιμάται ότι ένας στους τέσσερις Αμερικανούς χάνει τη ζωή του απλώς και μόνο επειδή δεν ζει στην Ευρώπη. Οι ειδικοί έχουν καταβάλει πολλές προσπάθειες να εξηγήσουν αυτό το αμερικανικό μειονέκτημα στη μακροζωία. Πρόκειται για ένα μεγάλο παράδοξο, καθώς οι ΗΠΑ είναι μια ανεπτυγμένη και πλούσια χώρα, και γνωρίζουμε όλοι ότι η οικονομική ευημερία μιας χώρας επηρεάζει το προσδόκιμο ζωής των πολιτών της.
Σε μία πλούσια και αναπτυγμένη χώρα, οι πολίτες έχουν αμεσότερη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας υψηλού επιπέδου, καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, καθαρότερο περιβάλλον, ενημέρωση σχετικά με την υγεία, τη διατροφή και τις συνήθειες που συμβάλλουν στη μακροζωία, προστατεύονται αποτελεσματικότερα από τους νόμους, υπάρχει μεγαλύτερη ασφάλεια, χαμηλότερη εγκληματικότητα και διαφθορά κ.ά.
Όμως, παρά το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είναι μία εύπορη χώρα, αποτελούν εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα και οι κάτοικοί τους έχουν χαμηλότερο μέσο όρο ζωής από τους Δυτικοευρωπαίους αλλά και από τους πολίτες αρκετών άλλων αναπτυγμένων χωρών, όπως είναι η Ιαπωνία, ο Καναδάς η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία κ.ά.
Σύμφωνα με τα τελευταία νούμερα που έχουν δημοσιευτεί από τον ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) ο μέσος Αμερικανός άνδρας ζει κατά μέσο όρο μέχρι τα 75 του και η γυναίκα αντίστοιχα μέχρι τα 80 της χρόνια.
Αντίθετα, στη Δυτική Ευρώπη οι άνδρες έχουν μέσο όρο ζωής τα 77 και οι γυναίκες τα 83 χρόνια. Αν και δεν έχουν βρεθεί οι απόλυτοι υπεύθυνοι παράγοντες, τρεις βασικές αιτίες έχουν καταγραφεί.
Είναι σημαντικό να τις γνωρίζουμε γιατί σχετίζονται απόλυτα με την προοπτική της μακροζωίας. Μία πολύ σημαντική αιτία θανάτου στις ΗΠΑ είναι ο μεγάλος αριθμός των παχύσαρκων ενηλίκων στη χώρα. Το 2016, το 40% των ενήλικων Αμερικανών ήταν παχύσαρκοι, ποσοστό μεγαλύτερο από το αντίστοιχο ευρωπαϊκό.
Οι ειδικοί υπολογίζουν ότι τα υψηλά αυτά επίπεδα της παχυσαρκίας μπορεί να ευθύνονται κατά 55% για τη μείωση στο προσδόκιμο ζωής των Αμερικανών συγκριτικά με άλλες χώρες. Η αιτία της παχυσαρκίας είναι κυρίως η πολύ κακής ποιότητας διατροφή των Αμερικανών, που επιλέγουν κατά κανόνα επεξεργασμένα και συσκευασμένα τρόφιμα.
Φυσικά αυτός ο τρόπος ζωής και διατροφής αυξάνει πολλούς παράγοντες κινδύνου, όπως είναι η υπέρταση και ο σακχαρώδης διαβήτης, που συνδέονται με πρόωρο θάνατο, καρδιαγγειακά προβλήματα και γενικά κακή υγεία.
Δυστυχήματα, αλκοόλ και ναρκωτικά αιτίες πρόωρων θανάτων
Ενας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους οι Αμερικανοί υπολείπονται στην προοπτική της μακροζωίας σε σχέση με τους Ευρωπαίους είναι οι θάνατοι που οφείλονται στην υπερβολική δόση ναρκωτικών, στους τραυματισμούς και στις δολοφονίες (κυρίως με όπλα) καθώς και στα αυτοκινητικά δυστυχήματα.
Ετσι, τα παντός είδους ατυχήματα θεωρούνται η βασική αιτία θανάτου στους ανθρώπους μεταξύ 1 και 44 ετών. Στις ΗΠΑ υπάρχουν πολύ περισσότεροι θάνατοι εξαιτίας υπερβολικής δόσης ναρκωτικών από ό,τι στις υπόλοιπες εύπορες χώρες και μάλιστα αυτοί οι θάνατοι έχουν αυξηθεί κατακόρυφα στον 21ο αιώνα.
Τι φταίει; Ενας από τους λόγους είναι ότι τη δεκαετία του ’90 μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες προώθησαν τα παυσίπονά τους χωρίς επαρκή επιτήρηση από το κράτος με αποτέλεσμα να αυξηθεί η συνταγογράφηση οπιοειδών.
Αν και αργότερα μπήκαν κανόνες και απαγορεύσεις η ζημιά είχε ήδη γίνει. Η παράνομη χρήση οπιοειδών αυξήθηκε δραματικά ειδικά σε περιοχές με χαμηλό βιοτικό και μορφωτικό επίπεδο. Συνυπολογίζοντας ότι αυξήθηκαν παράλληλα οι αυτοκτονίες αλλά και οι θάνατοι που οφείλονταν στο αλκοόλ, γίνεται προφανές ότι η χώρα περνάει μία κρίση απελπισίας.
Μία θεωρία είναι ότι γι’ αυτό ευθύνεται η ανεργία μεταξύ ανθρώπων κυρίως χωρίς πανεπιστημιακή μόρφωση, που είχαν όμως καλοπληρωμένες δουλειές σε εργοστασιακές μονάδες, που πλέον έχουν κλείσει. Αυτοί απαρτίζουν την ομάδα της οποίας τα ποσοστά θανάτου έχουν αυξηθεί δραματικά τον 21ο αιώνα.
Η υγεία δεν αποτελεί δημόσιο αγαθό
Οπως πιθανώς γνωρίζουμε οι ΗΠΑ δεν διαθέτουν εθνικό σύστημα δημόσιας υγείας. Έρευνα έδειξε ότι ο μέσος όρος ζωής των Αμερικανών θα ήταν 3 χρόνια υψηλότερος αν είχαν ένα εθνικό σύστημα υγείας, που εξασφαλίζει μία έστω βασικής ποιότητας περίθαλψη για όλους.
Η έλλειψη ενός εθνικού συστήματος υγείας σημαίνει ότι όσοι είναι πιο φτωχοί ή/και έχουν χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο θα απολαμβάνουν χειρότερη υγεία αφού θα επενδύουν – λόγω άγνοιας αλλά και οικονομικής δυσκολίας – λιγότερο τόσο στην πρόληψη όσο και στη θεραπεία.
