Οι ασθένειες που μεταδίδονται μέσω της χρήσης βελόνας (ενδοφλέβιοι χρήστες) είναι κυρίως η ηπατίτιδα Β και C, ο ιός του AIDS (HIV) και η φυματίωση.
Τα παραπάνω επισημαίνονται σε σημερινή έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), η οποία παρατίθεται πιο κάτω στα ελληνικά.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, το πρόβλημα οφείλεται στο ότι η ενέσιμη χρήση ναρκωτικών παραμένει σημαντικός παράγοντας κινδύνου ασθενειών που μεταδίδονται με το αίμα, όπως ηπατίτιδα Β και C και HIV.
Οι χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών διατρέψουν υψηλό κίνδυνο και για άλλες μολυσματικές ασθένειες, όπως σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και φυματίωση.
Οι ειδικοί του ECDC τονίζουν πως η πρόληψη και ο έλεγχος των λοιμωδών νόσων στη συγκεκριμένη ομάδα του πληθυσμού είναι πολύ σημαντικά, καθώς οι ασθένειες υποβαθμίζουν την ποιότητα και το προσδόκιμο της ζωής τους, ενώ αυξάνουν τον κίνδυνο περαιτέρω μετάδοσης και σε μη χρήστες.
Για να επιτευχθούν οι στόχοι, προτείνουν τα εξής έξι μέτρα:
Παροχή αποστειρωμένου εξοπλισμού
Παροχή αποστειρωμένων βελονών και συριγγών, καθώς και λοιπού εξοπλισμού παρασκευής φαρμάκων (κουζίνες, φίλτρα και ενέσιμο νερό), μεταξύ άλλων στις φυλακές και μέσω των φαρμακείων.
Θεραπεία της εξάρτησης
Παροχή θεραπείας με αγωνιστές οπιοειδών, μεταξύ άλλων και στις φυλακές.
Παροχή αποστειρωμένου εξοπλισμού χορήγησης ενέσεων σε συνδυασμό με αγωνιστές οπιοειδών.
Παροχή ενημέρωσης, εκπαίδευσης, συμβουλευτικής και κατάρτισης σε θέματα δεξιοτήτων, παράλληλα με προγράμματα για αγωνιστές οπιοειδών, τις βελόνες και τις σύριγγες, μεταξύ άλλων και στις φυλακές.
Εμβολιασμός
Προσφορά εμβολιασμών κατά της ηπατίτιδας Α και Β, των αναπνευστικών λοιμώξεων όπως η COVID-19 και η γρίπη, καθώς και κατά του τετάνου για την πρόληψη λοιμώξεων και/ή επιπλοκών σε άτομα που κάνουν ενέσιμη χρήση ναρκωτικών. Επιπλέον, ιδίως για τα άτομα που φέρουν τον ιό HIV και κάνουν ενέσιμη χρήση ναρκωτικών, προσφορά εμβολιασμού κατά του πνευμονιόκοκκου και του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων.
Εξετάσεις για μολυσματικές ασθένειες
Διενέργεια, συνήθως σε εθελοντική βάση, εμπιστευτικών εξετάσεων με συναίνεση κατόπιν ενημέρωσης, οι οποίες συνάδουν με τις κατευθυντήριες γραμμές για:
- Τον ιό της ηπατίτιδας C και τον ιό HIV σε όλα τα άτομα που κάνουν ενέσιμη χρήση ναρκωτικών.
- Τον ιό της ηπατίτιδας Β σε όλα τα άτομα που κάνουν ενέσιμη χρήση ναρκωτικών, χωρίς/με ελλιπή εμβολιασμό.
- Τις σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις (π.χ. σύφιλη, χλαμύδια, γονόρροια) σε όλα τα άτομα που κάνουν ενέσιμη χρήση ναρκωτικών και εμφανίζουν συμπτώματα σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων ή/και στα άτομα υψηλότερου κινδύνου (π.χ. πολλαπλοί σεξουαλικοί σύντροφοι, σεξ με αντάλλαγμα χρήματα/ναρκωτικά).
- Τη φυματίωση σε όλα τα άτομα που κάνουν ενέσιμη χρήση ναρκωτικών και εμφανίζουν ενδείξεις και συμπτώματα φυματίωσης, ή/και σε όσους διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο (π.χ. εκτίθενται ή έχουν προδιάθεση σε υποκείμενη πάθηση).
- Για όλα τα άτομα των οποίων τα αποτέλεσμα των εξετάσεων είναι θετικά θα πρέπει να προβλέπεται παροχή φροντίδας.
Θεραπεία λοιμωδών νοσημάτων
Προσφορά:
- Αντι-ιικής θεραπείας στα άτομα που έχουν διαγνωστεί με ηπατίτιδα Β και είναι επιλέξιμα για θεραπεία.
- Αντι-ιικής θεραπείας στα άτομα που έχουν διαγνωσθεί με ηπατίτιδα C.
- Αντιρετροϊκής θεραπείας στα άτομα που έχουν διαγνωστεί με HIV.
- Θεραπείας κατά της φυματίωσης σε όσους πάσχουν από φυματίωση.
- Προληπτικής θεραπείας της φυματίωσης μετά τον αποκλεισμό της νόσου της φυματίωσης.
- Θεραπείας για άλλες μολυσματικές ασθένειες, όπως σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και βακτηριακές δερματικές λοιμώξεις, σύμφωνα με την ενδεδειγμένη κλινική πρακτική.
Διασφάλιση της συνεργασίας μεταξύ των παρόχων υπηρεσιών σε άτομα που κάνουν ενέσιμη χρήση ναρκωτικών και των παρόχων υπηρεσιών φροντίδας για λοιμώδη νοσήματα, ώστε να αυξηθεί η διασύνδεση στη φροντίδα (linkage to care), ιδίως για την ηπατίτιδα C.
Υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι, τουλάχιστον για τη θεραπεία της ηπατίτιδας C, η συμμετοχή ατόμων που βίωσαν τη νόσο, μπορεί να ενισχύσει το επίπεδο φροντίδας.
Αίθουσες επιτηρούμενης χρήσης
Παροχή εγκαταστάσεων επιτηρούμενης ενέσιμης χρήσης προκειμένου να μειωθούν οι κίνδυνοι για τα άτομα που κάνουν ενέσιμη χρήση ναρκωτικών, γεγονός που θα μπορούσε κατά συνέπεια να συμβάλει στην πρόληψη της μετάδοσης της ηπατίτιδας C και του HIV.
