Τα αυτοάνοσα νοσήματα έχουν κάνει πολύ έντονη την παρουσία τους τα τελευταία χρόνια εξαιτίας και του σύγχρονου τρόπου ζωής. Ένα από τα πιο συνηθισμένα είναι η λεύκη, μια χρόνια δερματική πάθηση.
Χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση λευκών κηλίδων στο δέρμα, οι οποίες προκαλούνται από την απώλεια της χρωστικής του δέρματος, της μελανίνης. Μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, έχει ίδια συχνότητα εμφάνισης μεταξύ των φύλων και εκδηλώνεται σε οποιαδήποτε ηλικία, συνήθως όμως τα αρχικά συμπτώματά της εμφανίζονται πριν από την ηλικία των 30 ετών.
Η λεύκη, επιπλέον συνδέεται με σημαντική ψυχοκοινωνική επιβάρυνση Σύμφωνα με μελέτες, τα άτομα με λεύκη συχνά βιώνουν έντονο στρες, μειωμένη αυτοπεποίθηση, χαμηλή αυτοεκτίμηση και συμπτώματα άγχους ή κατάθλιψης, ενώ σε αυξημένο ποσοστό αναφέρουν ότι έχουν βιώσει στιγματισμό εξαιτίας της λεύκης τους.
Στην Ευρώπη, ο επιπολασμός της λεύκης εκτιμάται στο 1%, ενώ στη χώρα μας υπολογίζεται ότι αφορά περίπου 100.000 ανθρώπους.
Δυστυχώς η λεύκη έχει συνδεθεί με διάφορους μύθους που φυσικά απέχουν παρασάγγας από την επιστημονική αλήθεια και πραγματικότητα. Ας τους δούμε έναν προς έναν.
Μύθος 1: Η λεύκη είναι κοσμητική πάθηση
Η αλήθεια: Η λεύκη είναι μια δερματική πάθηση αυτοάνοσης αιτιολογίας, που προκαλεί απώλεια του χρώματος του δέρματος και δημιουργεί λευκές κηλίδες. Οι κηλίδες αυτές σχηματίζονται όταν τα μελανοκύτταρα (κύτταρα του δέρματος που δίνουν χρώμα στο δέρμα, τα μαλλιά και τα μάτια) καταστρέφονται κατά λάθος από το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού1. Δεν θεωρείται απειλητική για τον οργανισμό, μπορεί όμως να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση του ασθενούς, καθώς και να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής του.
Μύθος 2: Η λεύκη αφορά μόνο το δέρμα
Η αλήθεια: Η λεύκη εμφανίζεται κυρίως στο δέρμα, αλλά μπορεί να επηρεάσει τον βλεννογόνο στο εσωτερικό του στόματος και της μύτης3. Αν εμφανιστεί σε περιοχές με τριχοφυΐα, οι τρίχες αποκτούν λευκό χρώμα. Επίσης, η λεύκη, ως αυτοάνοσο νόσημα, συχνά συνυπάρχει και με άλλα αυτοάνοσα, όπως η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς, η ατοπική δερματίτιδα και η αλωπεκία.
Μύθος 3: Η λεύκη εμφανίζεται σε μεγαλύτερη συχνότητα σε άτομα με πιο σκούρο δέρμα
Η αλήθεια: Η λεύκη μπορεί να εμφανιστεί σε όλους τους τόνους δέρματος, απλώς τείνει να είναι πιο εμφανής σε άτομα με πιο σκούρες επιδερμίδες.
Μύθος 4: Η λεύκη είναι κληρονομική
Η αλήθεια: Η λεύκη δεν είναι τεκμηριωμένα κληρονομική, έχει όμως κληρονομική προδιάθεση. Περίπου το 20% των ασθενών έχει τουλάχιστον έναν συγγενή πρώτου βαθμού με λεύκη.
Μύθος 5: Η λεύκη προκαλείται από στρες
Η αλήθεια: Το στρες δεν προκαλεί από μόνο του λεύκη, ανήκει όμως στους παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνισή της, μεταξύ των οποίων η απορρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος και η γενετική ευαισθησία. Επίσης, η εμφάνιση λεύκης μπορεί να προκαλέσει αυξημένο στρες καθώς είναι μια δερματική πάθηση που επηρεάζει την όψη του δέρματος και την εξωτερική εμφάνιση. Τα άτομα με λεύκη συχνά αναφέρουν πως έχουν μειωμένη αυτοπεποίθηση, χαμηλή αυτοεκτίμηση καθώς και συμπτώματα άγχους ή κατάθλιψης.
Μύθος 6: Η λεύκη συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του δέρματος
Η αλήθεια: Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι το ποσοστό του καρκίνου του δέρματος, λόγω της έκθεσης στον ήλιο, ήταν χαμηλότερο σε άτομα με λεύκη. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως δεν απαιτείται προσοχή και προφύλαξη όταν εκτίθενται στον ήλιο.
Μύθος 7: Συγκεκριμένες τροφές μπορεί να επιδεινώσουν τη λεύκη
Η αλήθεια: Μέχρι σήμερα, καμία τροφή δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι προκαλεί λεύκη ή, αντίθετα, ότι βοηθά στον επαναχρωματισμό του δέρματος. Ωστόσο, συνιστάται να αποφεύγεται η κατανάλωση τροφών στις οποίες ο ασθενής είναι αλλεργικός ή έχει δυσκολία στην πέψη, καθώς αυτό μπορεί να διαταράξει το πεπτικό ή ορμονικό σύστημα και κατά συνέπεια να διεγείρει περαιτέρω το ανοσοποιητικό σύστημα που συνδέεται με τη λεύκη. Ως βασική οδηγία, είναι σημαντικό να ακολουθείται μια ισορροπημένη διατροφή και συνήθως συνιστάται η διατροφή να περιλαμβάνει βιταμίνη D, καθώς βοηθά ιδιαίτερα στο ανοσοποιητικό σύστημα.
Μύθος 8: Η λεύκη δεν αντιμετωπίζεται
Η αλήθεια: Αν και δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για τη λεύκη, οι ασθενείς που επιθυμούν να αντιμετωπίσουν τη λεύκη τους μπορούν να αναπτύξουν ένα προσωπικό πλάνο διαχείρισης σε συνεργασία με τον δερματολόγο τους. Υπάρχουν διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές που μπορούν να βοηθήσουν στην αναστολή της εξέλιξη της νόσου, στον επαναχρωματισμό του δέρματος και να αποτρέψουν τις υποτροπές.
Μύθος 9: Η λεύκη μεταδίδεται
Η αλήθεια: Όχι, η λεύκη δεν είναι μεταδοτική.