Κάθε χρόνο, ένας στους οκτώ ανηλίκους εμφανίζει επιπεφυκίτιδα, η οποία αντιπροσωπεύει το 1% των επισκέψεων σε γιατρούς πρωτοβάθμιας φροντίδας, τόσο για παιδιά όσο και για ενήλικες.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οξείας επιπεφυκίτιδας, χορηγούνται αντιβιοτικά με τη μορφή κολλυρίων ή αλοιφών. Ωστόσο, αυτά δεν επιταχύνουν τη διαδικασία ανάρρωσης και μπορεί μάλιστα να έχουν αρνητικές συνέπειες.
«Αν και η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας (AAO) έχει δηλώσει εδώ και χρόνια ότι η αποφυγή τοπικής αντιβιοτικής θεραπείας είναι ασφαλής και αποτελεσματική για τις περισσότερες περιπτώσεις, πολλοί γιατροί εξακολουθούν να την προτείνουν σε όλους τους ασθενείς τους», σημειώνει ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, Χειρουργός-Οφθαλμίατρος και Καθηγητής Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.
Η αναγκαιότητα χορήγησης αντιβιοτικών εξαρτάται από την αιτία της επιπεφυκίτιδας, η οποία μπορεί να προέρχεται από ιούς, βακτήρια ή αλλεργίες. Όλες αυτές οι καταστάσεις έχουν ως κύριο σύμπτωμα το κοκκίνισμα των ματιών.
Ανάλογα με την αιτία, μπορεί να προκύψουν και πρόσθετα συμπτώματα, όπως:
– Δάκρυα
– Κνησμός και αίσθημα καύσου
– Αίσθηση ξένου σώματος στο μάτι
– Πυώδεις εκκρίσεις
– Πρήξιμο (οίδημα) των βλεφάρων
Επιπλέον, μπορεί να παρατηρηθεί παροδική θολή όραση ή ακόμα και πόνος.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η οξεία επιπεφυκίτιδα οφείλεται σε ιογενείς λοιμώξεις, ενώ αρκετές φορές σχετίζεται και με αλλεργίες, γεγονός που σημαίνει ότι δεν απαιτείται αντιβιοτική θεραπεία, σύμφωνα με τον κ. Κανελλόπουλο. Περίπου το 30% των περιστατικών προέρχονται από βακτηριακή λοίμωξη.
Η ιογενής επιπεφυκίτιδα υποχωρεί συνήθως από μόνη της σε 7-14 ημέρες, και το ίδιο συμβαίνει και σε λιγότερο συχνές περιπτώσεις βακτηριακής λοίμωξης. Όσον αφορά την αλλεργική επιπεφυκίτιδα, προκαλείται από την επαφή με αλλεργιογόνα, όπως η γύρη ή τα εκκρίματα ζώων, και υποχωρεί γρήγορα με την αποφυγή αυτών των παραγόντων. Η κατάσταση μπορεί να βελτιωθεί με αντιαλλεργικά κολλύρια και αντισταμινικά, αλλά όχι με αντιβιοτικά.
«Μια παλαιότερη μελέτη, που δημοσιεύτηκε το 2017 στο περιοδικό Ophthalmology, έδειξε ότι οι περισσότεροι ασθενείς δεν επισκέπτονται οφθαλμίατρο για επιπεφυκίτιδα, αλλά γιατρούς πρωτοβάθμιας φροντίδας. Σε πολλές περιπτώσεις (μία στις πέντε), η αντιβιοτική θεραπεία που χορηγείται συνδυάζεται με κορτικοστεροειδή (κορτιζόνη), κάτι που αντενδείκνυται σε περιπτώσεις ιογενούς επιπεφυκίτιδας», επισημαίνει ο καθηγητής.
Πότε, λοιπόν, είναι απαραίτητη η τοπική αντιβιοτική θεραπεία για την οξεία επιπεφυκίτιδα; Ο κ. Κανελλόπουλος απαντά ότι αυτό συμβαίνει όταν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν μετά από 2-3 εβδομάδες. Ειδικά σε βρέφη κάτω του ενός μηνός ή σε ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα και σοβαρά συμπτώματα, μπορεί να χρειαστεί τοπική αντιβιοτική θεραπεία.
«Για να διαχειριστείτε την επιπεφυκίτιδα χωρίς τοπικά αντιβιοτικά, προτιμήστε τη χρήση τεχνητών δακρύων, καθαρίστε τα βλέφαρα με βρεγμένο και καθαρό πανί και εφαρμόστε ψυχρές ή θερμές κομπρέσες αρκετές φορές την ημέρα. Φυσικά, αυτές οι διαδικασίες θα πρέπει να γίνονται αφού πλύνετε καλά και απολυμάνετε τα χέρια σας.
Εάν φοράτε φακούς επαφής ή χρησιμοποιείτε καλλυντικά κοντά στα μάτια, θα πρέπει να διακόψετε τη χρήση τους μέχρι να αναρρώσετε. Να αντικαταστήσετε επίσης τα καλλυντικά που χρησιμοποιούσατε πριν από την εμφάνιση της επιπεφυκίτιδας και να απολυμάνετε τους φακούς επαφής.
Τέλος, αν έχετε ιογενή επιπεφυκίτιδα λόγω μόλυνσης από τον ιό του απλού έρπη, μπορεί να χρειαστείτε αντιϊική θεραπεία», καταλήγει ο ειδικός.
