Η εποχική αλλεργική ρινίτιδα είναι μια ασθένεια που υπολογίζεται πως στην Ελλάδα μόνο αφορά περίπου το 20% του γενικού πληθυσμού.
Σχετίζεται με μια σειρά από συμπτώματα γύρω από την περιοχή της μύτης και επηρεάζει άμεσα το αναπνευστικό μας σύστημα.
Η αλλεργική ρινίτιδα συχνά συνοδεύεται με βρογχικό άσθμα και αλλεργική επιπεφυκίτιδα. Όπως δηλώνει και ο όρος πρόκειται για αλλεργική αντίδραση του οργανισμού που συνοδεύεται από φλεγμονή.
Η ΕΑΡ αποτελεί υπερβολική αντίδραση του οργανισμού σε αεροαλλεργιογόνα. Συνήθως εμφανίζεται αρχές Φεβρουαρίου ενώ η έντασή της αυξάνεται όσο μπαίνουμε στην περίοδο της άνοιξης.
Σε κάποιες περιπτώσεις ωστόσο μπορεί η ΑΡ να διαρκεί όλο το χρόνο. Αυτές οι περιπτώσεις σχετίζονται με αεροαλλεργιογόνα που βρίσκονται μέσα στο σπίτι ή στο χώρο εργασίας.
Τα πιο συχνά αεροαλλεργιογόνα που προκαλούν εξάρσεις αλλεργικής ρινίτιδας είναι:
- γύρη φυτών και λουλουδιών (κυρίως αυτά που δεν έχουν έντονα χρώματα)
- γύρη δέντρων όπως το πεύκο και η θούγια
- γύρη από θάμνους
Αρκετά από αυτά τα φυτά και τα δέντρα κατά την ανθοφορία παράγουν γύρη που ταξιδεύει με τον αέρα χιλιόμετρα, όπως πχ η ελιά.
Κατ’ επέκταση ένας ασθενής μπορεί να προσβάλλεται από φυτά που απέχουν χιλιόμετρα από το χώρο που κινείται ή εργάζεται.
Όσο μεγαλύτερο το φορτίο των γύρεων τόσο πιο έντονες είναι οι εξάρσεις και η ένταση των συμπτωμάτων στους αλλεργικούς. Σημειωτέον πως ένα μεγάλο λάθος είναι ο αερισμός του σπιτιού τις πρωινές ώρες πριν τις 10:00.
Άλλα σημαντικά αεροαλλεργιογόνα είναι τα ακάρεα και η σκόνη που βρίσκεται μέσα στα σπίτια. Στο πάτωμα, στα παπλώματα, στα μαξιλάρια, σε μοκέτες, χαλιά και σε καναπέδες.
Τα ακάρεα είναι μικροοργανισμοί που κατακλύζουν κατά εκατομμύρια τα σπίτια τόσο σε μεγαλουπόλεις όσο και σε χωριά και προκαλούν συχνά αναπνευστικά προβλήματα αλλά και αλλεργική ρινίτιδα.
Τα ακάρεα είναι πολύ περισσότερα σε σπίτια με κατοικίδια και πολλαπλασιάζονται το φθινόπωρο και την άνοιξη. Προκαλούν εξίσου έντονη αλλεργική αντίδραση με τη γύρη των φυτών.
Η εποχική αλλεργία και τα συμπτώματα της
Οι εποχικές αλλεργίες είναι κάτι που ταλαιπωρεί πάρα μα πάρα πολύ κόσμο άνοιξη και καλοκαίρι.
Οι εποχικές αλλεργίες που λαμβάνουν χώρο αρχές της άνοιξης και διαρκούν εώς και το καλοκαίρι είναι η αλλεργική ρινίτιδα ή το συνάχι.
Εκδηλώνεται όταν το αμυντικό μας υπεραντιδρά απέναντι σε αλλεργιογόνα όπως η γύρη των άνθεων, πράγμα που οδηγεί σε μια σειρά από δυσάρεστα συμπτώματα όπως:
- επίμονο φτέρνισμα
- βουλωμένη μύτη
- βήχα
- καταρροή
- τσούξιμο στα μάτια
- κόκκινα μάτια
- δάκρυα
- τοπικός ερεθισμός, κοκκινίλες εώς και έκζεμα
- φαγούρα στα χείλη, στο λαιμό ή το στόμα
Μελέτες έδειξαν πως υπάρχει σχέση μεταξύ των εποχικών αλλεργιών και των τροφών που καταναλώνουμε. Κάποιες τροφές βελτιώνουν τα συμπτώματα ενώ κάποιες άλλες τα επιδεινώνουν.
Τροφές πλούσιες σε συγκεκριμένα αντιοξειδωτικά καθώς και ορισμένα φυτοχημικά στοιχεία συμβάλλουν στην καταπολέμηση της εποχικής αλλεργίες καθώς απαλύνουν τα συμπτώματα.
Άλλες πάλι τροφές από τη φύση τους περιέχουν ισταμίνες. Ουσίες οι οποίες είτε πυροδοτούν αλλεργίες είτε συμβάλλουν στην επιδείνωση των συμπτωμάτων. Πάμε να ρίξουμε μια αναλυτική ματιά στο θέμα.
Τροφές που χειροτερεύουν την αλλεργική ρινίτιδα
Το πρόβλημα προκύπτει όταν το ανοσοποιητικό μας σύστημα λανθασμένα μπερδεύει συγκεκριμένες πρωτεΐνες από το φυτικό βασίλειο (φρούτα και λαχανικά) με τη γύρη, πράγμα που οδηγεί σε διασταυρούμενη αντίδραση στον οργανισμό.
Η διασταυρούμενη αντίδραση προκαλεί την εκδήλωση των συμπτωμάτων της αλλεργίας. Πρέπει να σημειώσουμε ωστόσο πως το μαγείρεμα, το ψήσιμο ή η κονσερβοποίηση των τροφών καταστρέφει τις συγκεκριμένες πρωτεΐνες που πυροδοτούν τις αλλεργίες.
Όταν ένα τρόφιμο προκαλεί αλλεργική αντίδραση το ανοσοποιητικό μας σύστημα αυτομάτως πυροδοτεί τους αμυντικούς μηχανισμούς της φλεγμονής. Η φλεγμονή είναι συνήθως η πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού.
Οι ρινικές κόγχες στενεύουν (κλείνει η μύτη) και αρχίζει η παραγωγή βλέννας (μύξα). Η βλέννα παγιδεύει τους ξένους εισβολείς από το να εισέλθουν στο σώμα.
Με απλά λόγια όταν φυσάμε τη μύτη μας το σώμα μας αποβάλλει με τη μύξα όλα αυτά που δε θέλει να περάσουν μέσα.
Το ίδιο συμβαίνει όταν βήχουμε και βγάζουμε φλέγματα. Αποβάλλουμε, σκόνη, μικρόβια, παράσιτα και άχρηστα στοιχεία τα οποία δεν πρέπει να περάσουν στον οργανισμό.
Πάμε ωστόσο να γνωρίζουμε τη λίστα με τα τρόφιμα που ενδεχομένως να προκαλούν αλλεργική αντίδραση στον οργανισμό.
Τρόφιμα που αυξάνουν την παραγωγή βλέννας
Ειδικοί αναφέρουν πως το αγελαδινό γάλα καθώς και μια σειρά από γαλακτοκομικά προϊόντα αυξάνουν την παραγωγή της βλέννας η οποία με τη σειρά της ερεθίζει το λαιμό.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που εμφανίζουν μια σειρά από αλλεργίες ή δυσανεξία σε σχέση με το γάλα και τα προϊόντα αυτού.
Εάν πίνετε τακτικά γάλα δοκιμάστε να το κόψετε για κάποιο διάστημα. Σχετικά άμεσα θα παρατηρήσετε διαφορές σε σχέση με τυχόν αλλεργίες και ύποπτα συμπτώματα.
Τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, ισταμίνη και φτάρνισμα
Τρόφιμα που έχουν υποστεί ζυμώσεις ενδεχομένως να περιέχουν ισταμίνη ή πιθανόν να ωθούν τον οργανισμό να παράξει ισταμίνη. Η ισταμίνη είναι μια ουσία που απελευθερώνεται φυσιολογικά από το σώμα όταν καταπολεμούμε αλλεργιογόνα στοιχεία.
Η ισταμίνη προκαλεί κλασσικά συμπτώματα αλλεργίας όπως το φτάρνισμα, φαγούρα στη μύτη και στα μάτια, δύσπνοια και βουλωμένη μύτη.
Τροφές πλούσιες σε ισταμίνη είναι:
- ώριμα τυριά
- επεξεργασμένα κρέατα σε κονσέρβα ή μη και αλλαντικά
- καπνιστά κρέατα και ψαρικά
- αποξηραμένα φρούτα
- μανιτάρια
- αβοκάντο
- μελιτζάνες
- ξίδι καθώς και ξινές σάλτσες
- ντομάτες, αν και περιέχουν λυκοπένιο και άλλα αντιοξειδωτικά
- κρασί, κυρίως το κόκκινο
- μπύρα
Άλλες τροφές που πιθανόν να προκαλούν αλλεργίες ή να επιδεινώνουν τα συμπτώματα της εποχικής αλλεργίας είναι:
- μαϊντανός
- αμύγδαλα
- σέλινο
- χαμομήλι
- μπανάνες
Τροφές που καταπολεμούν την αλλεργία της άνοιξης
Καμία τροφή δεν είναι πανάκεια ή γιατρειά απέναντι στις εποχικές αλλεργίες. Ωστόσο καλό είναι να γνωρίζουμε τα τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγουμε καθώς και αυτά που πρέπει να επιλέξουμε εάν θέλουμε να μειώσουμε τις πιθανότητες εκδήλωσης των συμπτωμάτων.
Πάμε να δούμε αναλυτικά τη λίστα με τα τρόφιμα που συμβάλλουν στη μείωση των συμπτωμάτων.
Το τζίντζερ καταπολεμά τα συμπτώματα
Πολλά από τα δυσάρεστα συμπτώματα της εποχικής αλλεργίας σχετίζεται με τη φλεγμονή και ερεθισμό στα ρουθούνια, στα μάτια και στο λαιμό. Το τζίντζερ συμβάλλει αποτελεσματικά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων με φυσικό τρόπο.
Το τζίντζερ χρησιμοποιείται ως φυσικό γιατρικό εδώ και χιλιάδες χρόνια για διάφορα προβλήματα υγείας όπως η ναυτία και ο πόνος στις αρθρώσεις.
Περιέχει φυτοχημικά στοιχεία με ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Ερευνάται κατά πόσο τα συγκεκριμένα φυτοχημικά συστατικά συμβάλλουν αποτελεσματικά στην καταπολέμηση των συμπτωμάτων της εποχικής αλλεργίας.
Σε μια μελέτη του 2016 βρέθηκε πως το τζίντζερ μείωσε την παραγωγή πρωτεϊνών που εμφανίζονται στο πρώιμο στάδιο της φλεγμονής στο αίμα ποντικιών που οδήγησε σε μείωση των συμπτωμάτων αλλεργίας.
Διαφορές δεν προέκυψαν στα αποτελέσματα μεταξύ φρέσκιας ρίζας τζίντζερ ή ξηρής σκόνης.
Η γύρη μελισσών και το μέλι αποτρέπει την αλλεργική αντίδραση
Η γύρη δεν αποτελεί τροφή μόνο για τις μέλισσες. Μπορεί να καταναλωθεί και από τους ανθρώπους. Είναι μια μίξη από ένζυμα, νέκταρ, μέλι, γύρη λουλουδιών και κερί.
Θα βρούμε γύρη μελισσών να πωλείται στα φαρμακεία και σε καταστήματα υγιεινής διατροφής ως φυσικό αντιπυρετικό.
Έρευνα έδειξε πως η γύρη των μελισσών έχει αντιφλεγμονώδη, αντιμυκητιακές και αντιμικροβιακές ιδιότητες στον οργανισμό.
Σε μια μελέτη με ζώα βρέθηκε πως η γύρη των μελισσών αναστέλλει την ενεργοποίηση των μαστοκυττάρων, τα οποία παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της φλεγμονής και αποτρέποντας την αλλεργική αντίδραση.
Σύμφωνα με ειδικούς αλλεργιολόγους καλό θα ήταν να προτιμάτε γύρη μελισσών από τοπικούς παραγωγούς της περιοχής που διαμένετε.
Υπάρχουν ενδείξεις πως η κατανάλωση γύρη μελισσών αυξάνει την άμυνα και την αντίσταση του οργανισμού στη γύρη που είστε αλλεργικοί.
Όταν το μέλι και η γύρη της μέλισσας είναι από τοπικούς παραγωγούς εμπεριέχει γύρη από άνθη στα οποία είστε αλλεργικοί.
Οι ζυμώσεις που πραγματοποιούνται με τα ένζυμα συνθέτουν ένα φυσικό «φάρμακο» που ενδέχεται να έχει αποτελεσματική δράση απέναντι στην εποχική αλλεργία.
Σύμφωνα με το WebMD η μικρή κατανάλωση μελιού από τοπικούς παραγωγούς όπου διαμένετε κατά τη διάρκεια του χειμώνα ενδέχεται να δημιουργήσει ανοχή στη γύρη από τα λουλούδια που θα ανθήσουν την άνοιξη στον τόπο που διαμένετε.
Η γεύση της γύρης των μελισσών είναι ιδιαίτερη. Χαρακτηρίζεται ελαφρώς γλυκιά και πικρή με λίγες νότες καρπών. Μπορείτε να την προσθέσετε σε γιαούρτι, σε φρουτοσαλάτες ή σε smoothies.
Φρούτα πλούσια σε βιταμίνη C μειώνουν τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας
Τα κιτρώδη φρούτα είναι πλούσια σε φυσική βιταμίνη C καθώς και αντιοξειδωτικά. Η βιταμίνη C θεωρείται η πρώτη γραμμή άμυνας απέναντι στην κοινή γρίπη αλλά και στο κρυολόγημα. Επιπλέον συμβάλλει στη μείωση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με την αλλεργική ρινίτιδα.
Μια μελέτη σε παιδιά βρήκε πως η κατανάλωση φρούτων πλούσια σε φυσική βιταμίνη C μειώνει αποτελεσματικά στην καταπολέμηση, και του ερεθισμού του άνω αναπνευστικού που προκαλείται από τη γύρη των άνθεων.
Κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας καλό θα είναι να τρώτε αρκετά φρούτα πλούσια σε βιταμίνη C όπως τα πορτοκάλια, τα γκρέιπφρουτ, τα λεμόνια, τα λάιμ, οι κόκκινες πιπεριές και τα μούρα.
Άλλα φρούτα πλούσια σε βιταμίνη C είναι τα θρεπτικότατα ακτινίδια καθώς και ο ανανάς.
Ο ανανάς περιέχει ένα ένζυμο που ακούει στο όνομα βρομελίνη. Η βρομελίνη βρέθηκε πως μειώνει την ευερεθιστότητα από αλλεργίες όπως το άσθμα και η δύσπνοια.
Εάν θέλετε να επιλέξετε βιταμίνη C σε συμπλήρωμα διατροφής καλό θα ήταν να επιλέξετε κάποιο σκεύασμα που περιέχει τη φυσική, βρώσιμη μορφή της βιταμίνης C και όχι τη συνθετικά παρασκευασμένη (πχ αναβράζοντα δισκία).
Turmeric και η δραστική ουσία κουρκουμίνη δρα κατά της φλεγμονής
Το μπαχαρικό τουρμερίκ είναι γνωστό για τις αντιφλεγμονώδη ιδιότητές του εκτός από τα πολυάριθμα οφέλη για την υγεία που έχει.
Η δραστική ουσία κουρκουμίνη μειώνει αποτελεσματικά τα συμπτώματα που σχετίζονται με τη φλεγμονώδη αντίδραση. Τέτοια παραδείγματα είναι το πρήξιμο, η μπλοκαρισμένη μύτη και ο ερεθισμός που προκαλεί η αλλεργική ρινίτιδα.
Δεν υπάρχουν αναλυτικές έρευνες σε βάθος επάνω σε ανθρώπους σχετικά με την επίδραση του τουρμερίκ στις εποχικές αλλεργίες. Μελέτες όμως επάνω σε ζώα είναι ελπιδοφόρες.
Μια σχετική μελέτη σε ποντίκια έδειξε πως το τουρμερίκ μειώνει αποτελεσματικά την αλλεργική αντίδραση σε σχέση με το control group.
Προσοχή: Το τουρμερίκ που κυκλοφορεί σε σκόνη στα ράφια των σούπερ μάρκετ όπως και η φρέσκια ρίζα περιέχει πολύ μικρή περιεκτικότητα στη δραστική ουσία κουρκουμίνη (2-4%).
Ένα άλλο πρόβλημα είναι η πολύ χαμηλή απορροφητικότητα (κάτω από 10%).
Οι μελέτες σε ανθρώπους αναφορικά με το τουρμερίκ έγινα με εξειδικευμένα συμπληρώματα με τιτλοδοτημένη περιεκτικότητα στο 95%.
Η προσθήκη πιπερίνης (εκχύλισμα μαύρου πιπεριού) αυξάνει επιπλέον την απορρόφηση από τον οργανισμό εώς και 2000%.
Λιπαρά ψάρια για λιγότερη ευαισθησία και αλλεργική αντίδραση
Υπάρχουν ενδείξεις πως τα λιπαρά ψάρια που περιέχουν μεγάλες ποσότητες από ωμέγα 3 λιπαρά οξέα αναστέλλουν την αλλεργική αντίδραση ενώ βελτιώνουν τα συμπτώματα του άσθματος.
Μια Γερμανική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο nature.com βρήκε πως όσο περισσότερη συγκέντρωση από εικ οσαπεντανοικά οξέα (EPA) στο αίμα είχαν κάποιοι τόσο λιγότερες οι πιθανότητες ευαισθησίας σε αλλεργικές αντιδράσεις που σχετίζονται με την εποχικότητα ή ακόμη και πυρετούς.
Μια πιο πρόσφατη μελέτη έδειξε πως τα λιπαρά οξέα συνέβαλλαν στην υποχώρηση της στένωσης πως αεραγωγών της μύτης που σχετίζεται με το άσθμα αλλά και με εποχικές αλλεργίες.
Το American Heart Association και το Dietary Guidelines for Americans συνιστούν κατανάλωση τουλάχιστον 250 γρ λιπαρών ψαριών την εβδομάδα όπως σαρδέλες, σολομό, σκουμπρί και τόνο.
