Ο ύπνος παίζει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας και της υγείας του εγκεφάλου. Ωστόσο, έρευνες δείχνουν ότι μια συγκεκριμένη διαταραχή ύπνου, η αποφρακτική άπνοια ύπνου (OSA), μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας και νόσου Αλτσχάιμερ, ιδιαίτερα στις γυναίκες.
Η αποφρακτική άπνοια ύπνου χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες διακοπές της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου λόγω μερικής ή πλήρους απόφραξης των αεραγωγών. Αυτές οι διακοπές οδηγούν σε χαμηλά επίπεδα οξυγόνου στο αίμα και μειωμένη ποιότητα ύπνου, προκαλώντας χρόνια κόπωση, πονοκεφάλους και δυσκολία συγκέντρωσης.
Οι μελέτες δείχνουν ότι οι γυναίκες με άπνοια ύπνου είναι πιο ευάλωτες στις γνωστικές επιπτώσεις αυτής της διαταραχής σε σύγκριση με τους άνδρες. Μία πιθανή εξήγηση είναι ότι στις γυναίκες η άπνοια συχνά δεν διαγιγνώσκεται εγκαίρως, καθώς εμφανίζουν πιο ήπια και άτυπα συμπτώματα, όπως αϋπνία και πρωινή κόπωση, αντί για το κλασικό ροχαλητό που συχνά παρατηρείται στους άνδρες.
Η χρόνια έλλειψη οξυγόνου και ο διαταραγμένος ύπνος συνδέονται με αυξημένα επίπεδα φλεγμονής και συσσώρευση τοξικών πρωτεϊνών στον εγκέφαλο, όπως η βήτα-αμυλοειδής, που αποτελεί βασικό παράγοντα της νόσου Αλτσχάιμερ. Επιπλέον, η άπνοια ύπνου μπορεί να επιδεινώσει παράγοντες κινδύνου όπως η υπέρταση και ο διαβήτης, που επίσης σχετίζονται με άνοια.
Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της αποφρακτικής άπνοιας ύπνου είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη γνωστικών διαταραχών. Η χρήση συσκευών συνεχούς θετικής πίεσης αεραγωγών (CPAP) μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα του ύπνου και να μειώσει τους κινδύνους. Επιπλέον, αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η απώλεια βάρους και η διακοπή του καπνίσματος, μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά.
Η ευαισθητοποίηση των γυναικών σχετικά με τα άτυπα συμπτώματα της άπνοιας ύπνου και η τακτική ιατρική παρακολούθηση είναι κρίσιμα βήματα για τη μείωση του κινδύνου άνοιας και Αλτσχάιμερ.
