Η κίρρωση του ήπατος συνήθως συνδέεται με τη χρόνια κατάχρηση αλκοόλ, όμως μια πρόσφατη έρευνα υποδεικνύει ότι ακόμη και η περιστασιακή υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να συμβάλει στην εμφάνισή της.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, ο κίνδυνος ανάπτυξης της νόσου αυξάνεται κατά έξι φορές σε άτομα με συγκεκριμένη γενετική προδιάθεση που καταναλώνουν υπερβολικές ποσότητες αλκοόλ, συγκριτικά με όσους πίνουν καθημερινά εντός των συνιστώμενων ορίων και δεν έχουν το σχετικό γονιδιακό υπόβαθρο. Ο κίνδυνος ήταν ακόμη μεγαλύτερος για όσους πάσχουν από διαβήτη τύπου 2.
Η ηπατική νόσος αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες πρόωρης θνησιμότητας παγκοσμίως, με εκτιμήσεις να δείχνουν ότι περίπου το 2% έως 3% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από κίρρωση ή κάποια άλλη μορφή ηπατικής πάθησης. Επιπλέον, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι θάνατοι που συνδέονται με την κατανάλωση αλκοόλ έχουν αυξηθεί μετά την περίοδο της πανδημίας COVID-19.
Πώς έγινε η μελέτη
Τα ευρήματά της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature Communications. Οι μελετητές διαπίστωσαν ότι σε περιπτώσεις όπου συνυπάρχουν τρεις συγκεκριμένοι παράγοντες κινδύνου – η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, η γενετική διάθεση και ο διαβήτης τύπου 2 – ο τρόπος με τον οποίο καταναλώνουμε αλκοολούχα μπορεί να έχει μεγαλύτερη επίπτωση στην πιθανότητα ανάπτυξη κίρρωσης από την ποσότητα.
«Πολλές μελέτες που εξετάζουν τη σχέση μεταξύ ηπατικής νόσου και αλκοόλ επικεντρώνονται στον όγκο του αλκοόλ που καταναλώνεται», δήλωσε η Linda Ng Fat, ανώτερη ερευνήτρια στο University College του Λονδίνου. «Ακολουθήσαμε μια διαφορετική προσέγγιση εστιάζοντας στο μοτίβο κατανάλωσης αλκοόλ και διαπιστώσαμε ότι αυτός αποτελεί σημαντικότερο δείκτη κινδύνου για ανάπτυξη κίρρωσης σε σχέση με τον αποκλειστικό υπολογισμό της ποσότητας. Το άλλο βασικό εύρημα μας ήταν ότι όσο περισσότεροι παράγοντες κινδύνου εμπλέκονται, τόσο μεγαλύτερο είναι το ρίσκο λόγω της αλληλεπίδρασης αυτών των παραγόντων».
«Αυτή η έρευνα είναι σημαντική γιατί αποκαλύπτει ότι δεν έχει σημασία μόνο το πόσο πίνετε συνολικά, αλλά και ο τρόπος που πίνετε», προσθέτει η Pamela Healy, διευθύνουσα σύμβουλος του British Liver Trust.
Η μεγάλη απειλή για το συκώτι
Ο Δρ. Theodore Strange, πρόεδρος του τμήματος ιατρικής στο Staten Island University Hospital στη Νέα Υόρκη, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι μπορεί να υπάρχει κάποιος παράγοντας που προδιαθέτει γενετικά μερικούς ανθρώπους να αναπτύσσουν πιο σοβαρές ηπατικές βλάβες από την ξαφνική, υπερβολική κατανάλωση οινοπνεύματος ως συνέπεια ενός είδους σοκ του οργανισμού όταν καλείται να μεταβολίσει αιφνίδια μεγάλες ποσότητες αλκοόλ.
Ο όγκος της ποσότητας σε άτομα που γενετικά είναι πιο επιρρεπή θα μπορούσε ενδεχομένως να υπερκεράσει την μεταβολική ικανότητα του ήπατος προκαλώντας οξεία βλάβη στα κύτταρα του συκωτιού από την οποία τελικά δεν επιβιώνουν, εξηγεί.
«Όταν καταναλώνουμε μεγάλες ποσότητες αλκοόλ, το συκώτι αδυνατεί να συμβαδίσει με τη βιολογική διαδικασία “αποτοξίνωσης”, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση τοξινών και την ανάπτυξη ηπατικής κίρρωσης με την πάροδο του χρόνου», συνηγορεί και ο Adam Zagha, ειδικός θεραπείας ψυχικής υγείας και εθισμών.
Πότε το αλκοόλ είναι «πολύ»
Το Αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο για την Κατάχρηση Αλκοόλ και τον Αλκοολισμό (NIAAA) ορίζει την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ως κατάσταση όπου η συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα (BAC) αυξάνεται γρήγορα σε ποσοστό 0,08% ή περισσότερο.
Για τους άνδρες, αυτό μεταφράζεται σε κατανάλωση περίπου πέντε ή περισσότερων ποτών μέσα σε δύο ώρες. Για τις γυναίκες, είναι τέσσερα ή περισσότερα ποτά στην ίδια χρονική περίοδο.
Είναι σημαντικό τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό ηπατικής νόσου ή εκείνα με γενετική προδιάθεση να γνωρίζουν τον αυξημένο κίνδυνο που αντιμετωπίζουν και να καταναλώνουν αλκοόλ υπό το πρίσμα της κατάστασης τους, τονίζουν οι ειδικοί, ώστε να αποτρέψουν την ανάπτυξη μη αναστρέψιμης ηπατικής βλάβης.
Οι επιπλέον επιβαρυντικοί παράγοντες που εντόπισε η έρευνα σε σχέση με την κατανάλωση αλκοόλ, μπορεί να χρησιμεύσουν στον εντοπισμό εκείνων που κινδυνεύουν περισσότερο ώστε οι συστάσεις των ειδικών να είναι πιο στοχευμένες και αποτελεσματικές στην πρόληψη σοβαρών επιπτώσεων στην υγεία.
