Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, ορισμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας μπορεί να επηρεάσουν την πιθανότητα ανάπτυξης ήπιας γνωστικής εξασθένησης αργότερα στη ζωή. Το να είσαι περισσότερο ευσυνείδητος και εξωστρεφής μπορεί να συμβάλει στην καθυστέρηση της ήπιας γνωστικής εξασθένησης, ενώ τα υψηλά επίπεδα νευρωτισμού φαίνεται να αυξάνουν τον κίνδυνο γνωστικής πτώσης. Αυτά τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο Journal of Personality and Social Psychology.
Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Tomiko Yoneda, μεταδιδακτορικός φοιτητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βικτώριας στον Καναδά, εξήγησε: «Τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας αντικατοπτρίζουν σχετικά σταθερά πρότυπα σκέψης και συμπεριφοράς, τα οποία μπορούν, συνολικά, να επηρεάσουν τη συμμετοχή σε υγιείς και ανθυγιεινές συμπεριφορές και νοητικά μοτίβα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής».
«Η συσσώρευση ισόβιων εμπειριών μπορεί στη συνέχεια να συμβάλει στην ευαισθησία σε συγκεκριμένες ασθένειες ή διαταραχές, όπως η ήπια γνωστική εξασθένηση, ή να συμβάλει σε ατομικές διαφορές στην ικανότητα αντοχής σε νευρολογικές αλλαγές που σχετίζονται με την ηλικία», είπε.
Βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας
Η μελέτη ανέλυσε προσωπικότητες σχεδόν 2.000 ατόμων που συμμετείχαν στο Rush Memory and Aging Project, μίας μεγάλης σε διάρκεια μελέτη ηλικιωμένων ενήλικων από το Σικάγο που ξεκίνησε το 1997. Η μελέτη εξέτασε το ρόλο 3 βασικών χαρακτηριστικών της προσωπικόττας – ευσυνειδησία, εξωστρέφεια και νευρωτισμός – για το πώς οι άνθρωποι αντιμετώπισαν τη γνωστική έκπτωση στη μετέπειτα ζωή τους.
Ο νευρωτισμός είναι ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητας που επηρεάζει το πόσο καλά ένα άτομο αντιμετωπίζει το άγχος. Τα νευρωτικά άτομα προσεγγίζουν τη ζωή σε κατάσταση άγχους, θυμού και αυτοσυνειδησίας και συχνά βλέπουν τις μικρές απογοητεύσεις ως απελπιστικά συντριπτικές ή απειλητικές.
Οι ευσυνείδητοι άνθρωποι τείνουν να έχουν υψηλά επίπεδα αυτοπειθαρχίας και είναι οργανωμένοι και στοχευμένοι, είπε ο Yoneda, ενώ οι εξωστρεφείς είναι ενθουσιώδεις για τη ζωή και συχνά διεκδικητικοί και κοινωνικοί
Τα άτομα με υψηλή βαθμολογία ευσυνειδησίας ή χαμηλή βαθμολογία νευρωτισμού είχαν σημαντικά λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ήπια γνωστική εξασθένηση κατά τη διάρκεια της μελέτης, είπε ο Yoneda.
Κάθε επιπλέον έξι βαθμοί που σημείωνε ένα άτομο σε μια κλίμακα ευσυνειδησίας «σχετιζόταν με 22% μειωμένο κίνδυνο μετάβασης από τη φυσιολογική γνωστική λειτουργία σε ήπια γνωστική εξασθένηση», είπε ο Yoneda.
Αυτό μπορεί να μεταφραστεί σε ένα άτομο 80 ετών με υψηλή ευσυνειδησία που ζει δύο επιπλέον χρόνια χωρίς γνωστικά προβλήματα σε σύγκριση με εκείνους που σημείωσαν χαμηλές βαθμολογίες στην ευσυνειδησία, είπε η μελέτη.
Το να είσαι πιο εξωστρεφής και κοινωνικά αφοσιωμένος φάνηκε να προσφέρει έναν επιπλέον χρόνο ζωής χωρίς άνοια, ανέφερε η μελέτη. Ενίσχυσε επίσης την ικανότητα ενός ατόμου να ανακτήσει τη φυσιολογική γνωστική λειτουργία μετά από προηγούμενη διάγνωση ήπιας γνωστικής εξασθένησης, ίσως λόγω των πλεονεκτημάτων της κοινωνικοποίησης.
Ωστόσο, καθώς αυξάνονταν τα επίπεδα νευρωτισμού, αυξανόταν και ο κίνδυνος μετάβασης σε γνωστική έκπτωση: Κάθε επιπλέον επτά βαθμοί στην κλίμακα «σχετίζονταν με 12% αυξημένο κίνδυνο», είπε ο Yoneda, κάτι που μπορεί να μεταφραστεί σε απώλεια τουλάχιστον ενός έτους υγιούς γνωστική λειτουργία.
Αυτή η μελέτη δεν είναι η πρώτη που δείχνει μια σύνδεση μεταξύ της προσωπικότητας και της εγκεφαλικής λειτουργίας. Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που είναι πιο ανοιχτοί σε εμπειρίες, πιο ευσυνείδητοι και λιγότερο νευρωτικοί αποδίδουν καλύτερα γνωστικά στα τεστ και βιώνουν λιγότερη γνωστική έκπτωση με την πάροδο του χρόνου.
