Η υπερ – ανεξαρτησία κάνει κακό στην ψυχική υγεία, λένε οι ειδικοί. Το να είσαι αυτάρκης είναι ένα πράγμα, αλλά όταν αυτή η ιδέα είναι υπερβολική και δεν μπορείς να δεχτείς οποιοδήποτε είδος βοήθειας ή υποστήριξης, μπορεί να γίνει “ανθυγιεινό” για την ζωή σου.
Το φαινόμενο ονομάζεται “υπερ – ανεξαρτησία” και μπορεί να έχει πραγματικά αρνητικές επιπτώσεις στις σχέσεις, την καριέρα, την ψυχική υγεία ενός ατόμου. Oι ειδικοί έχουν αναγνωρίσει το φαινόμενο της “υπερ-ανεξαρτησίας” ως ένα αποτέλεσμα της σύγχρονης ζωής και της νέας νοοτροπίας που αναπτύσσει η κοινωνία, η οποία επιβραβεύει όσους πορεύονται μόνοι τους. Εξετάζουν, μάλιστα, αν είναι στην πραγματικότητα μια απάντηση τραύματος ή όχι.
Ένας υγιής βαθμός ανεξαρτησίας χαρακτηρίζεται από αυτοπεποίθηση, με την έννοια ότι αισθάνεσαι καλά με την αυτονομία σου, νιώθεις καλά για τα πράγματα που μπορείς να κάνεις μόνος μου χωρίς βοήθεια, ενώ ταυτόχρονα μπορείς να βασίζεσαι σε ανθρώπους όταν χρειάζεσαι βοήθεια. Η υγιής ανεξαρτησία είναι ένας συνδυασμός του να ξέρεις πότε μπορείς να κάνεις κάτι μόνος σου και πότε πρέπει να ζητήσεις από άλλους βοήθεια.
Στην αντίπερα όχθη, είναι αυτοί που είναι υπερ-ανεξάρτητοι και συνήθως έχουν φόβο ή ακραία δυσφορία με το να επιτρέπουν στους άλλους να τους υποστηρίξουν ή να τους βοηθήσουν, ακόμα κι αν είναι εις βάρος τους.
Πώς θα καταλάβεις, εάν έχεις υπερ-ανεξαρτησία;
Ένα παράδειγμα της υπερ- ανεξαρτησίας μπορεί να κρύβεται στην απόσταση που κρατάς από τον σύντροφό σου και την άρνησή σου να λάβεις συναισθηματική υποστήριξη από αυτόν. Εναλλακτικά, εάν είσαι γονέας μπορεί να αισθάνεσαι την ανάγκη να τα κάνεις όλα μόνος σου και να προσπαθείς ακούραστα να εκπληρώσεις τις υποχρεώσεις της εργασίας σου, της γονικής μέριμνας, του νοικοκυριού και της σχέσης, ενώ σπάνια ζητάς υποστήριξη από τον σύντροφό σου ή την ευρύτερη οικογένειά σου.
Τότε, η υποτιθέμενη αυτάρκεια/ ανεξαρτησία σου δεν έγκειται στην αυτοπεποίθησή σου, αλλά στο γεγονός πώς είτε δεν εμπιστεύεσαι τον περίγυρό σου ή θεωρείς την αναζήτηση βοήθειας ως ένδειξη αδυναμίας.
Είναι η υπερ-ανεξαρτησία αποτέλεσμα ενός ψυχικού τραύματος;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η υπερ-ανεξαρτησία δεν είναι ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς σου, αλλά ένα χαρακτηριστικό επιβίωσης που αναπτύχθηκε μέσω των δυσμενών εμπειριών σου ως παιδί ή ενήλικας. Για παράδειγμα, όταν ένας γονέας δεν ανταποκρίνεται αρκετά στις συναισθηματινές ανάγκες του παιδιού του κατά την περίοδο ανάπτυξης του εγκεφάλου, τότε τα παιδιά αναλαμβάνουν ευθύνες που είναι αναπτυξιακά ακατάλληλες για την ηλικία τους.
Αυτές οι εμπειρίες διδάσκουν στο παιδί ότι οι φροντιστές του είναι μια αναξιόπιστη πηγή σταθερότητας και ασφάλειας και ότι πρέπει να το παρέχουν μόνοι τους στον εαυτό τους την απαραίτητη θαλπωρή, με αποτέλεσμα ως ενήλικες να μην εμπιστεύονται το κοντινό περιβάλλον τους.
Η παραπάνω στρατηγική επιβίωσης μπορεί να σε βοήθησε να κρατηθείς ασφαλείς, ωστόσο συνεχίσει να υφίσταται και αφού έχει εξαφανιστεί ο “κίνδυνος”.
Oι αρνητικές επιπτώσεις της υπερ-ανεξαρτησίας
Η υπερ-ανεξαρτησία μπορεί να συμβάλει σε θέματα ψυχικής υγείας όπως το άγχος και η κατάθλιψη. Ένα υπερ-ανεξάρτητο άτομο μπορεί να βιώσει το λεγόμενο ” burn out” είτε στα επαγγελματικά είτε στα προσωπικά του, το οποίο μπορεί να είναι παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη κατάθλιψης ή άγχους.
Η υπερ-ανεξαρτησία μπορεί να οδηγήσει, επίσης, στην απομόνωση/ αποξένωση από το περιβάλλον σου. Η μοναξιά είναι ένα κοινό παράπονο όσων παλεύουν με αυτό το φαινόμενο, καθώς αδυνατούν να καταλάβουν γιατί οι σχέσεις τους διακόπτονται ή δεν είναι ισορροπημένες.
