Εκτεταμένη κατανάλωση αντιβιοτικών κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 παγκοσμίως παρατηρήθηκε σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Μάλιστα, ο Οργανισμός επισημαίνει πως αυτό μπορεί να έχει επιδεινώσει τη «σιωπηλή» εξάπλωση της μικροβιακής αντοχής.
Ενώ μόλις το 8% των νοσηλευόμενων ασθενών με COVID-19 είχαν βακτηριακές μολύνσεις που απαιτούσαν τη χορήγηση αντιβιοτικών, τρεις στους τέσσερις ή περίπου το 75% των ασθενών έλαβαν αντιβιοτικά σε περίπτωση που αυτά θα βοηθούσαν. Η χρήση αντιβιοτικών κυμαινόταν από 33% για τους ασθενείς στην περιοχή του Δυτικού Ειρηνικού, έως 83% στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Αφρικής. Μεταξύ 2020 και 2022, οι συνταγές μειώθηκαν διαχρονικά στην Ευρώπη και την Αμερική, ενώ αυξήθηκαν στην Αφρική.
Στο 81% ο παγκόσμιος μέσος όρος
Το υψηλότερο ποσοστό χρήσης αντιβιοτικών παρατηρήθηκε μεταξύ των ασθενών με σοβαρή ή κρίσιμη COVID-19, με παγκόσμιο μέσο όρο 81%. Στις ήπιες ή μέτριες περιπτώσεις, υπήρξε σημαντική διακύμανση μεταξύ των περιφερειών, με την υψηλότερη χρήση στην αφρικανική περιφέρεια (79%).
Ο ΠΟΥ ταξινομεί τα αντιβιοτικά σύμφωνα με την ταξινόμηση AWaRe (Access, Watch, Reserve), ανάλογα με τον κίνδυνο ΑΜR.
Από τη μελέτη διαπιστώθηκε ότι τα αντιβιοτικά «επιτήρησης» με υψηλότερο δυναμικό αντοχής συνταγογραφούνταν συχνότερα παγκοσμίως.
«Όταν ένας ασθενής χρειάζεται αντιβιοτικά, τα οφέλη συχνά αντισταθμίζουν τους κινδύνους που σχετίζονται με τις παρενέργειες ή την αντοχή στα αντιβιοτικά. Ωστόσο, όταν είναι περιττά, δεν προσφέρουν κανένα όφελος, ενώ ενέχουν κινδύνους, και η χρήση τους συμβάλλει στην εμφάνιση και εξάπλωση της μικροβιακής αντοχής», δήλωσε η Δρ Silvia Bertagnolio, επικεφαλής της μονάδας επιτήρησης, τεκμηρίωσης και ενίσχυσης των εργαστηρίων του ΠΟΥ, Τμήμα για την ΑΜR.
«Τα δεδομένα αυτά απαιτούν βελτιώσεις στην ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών για την ελαχιστοποίηση των περιττών αρνητικών συνεπειών για τους ασθενείς και τους πληθυσμούς».
Συνολικά, η χρήση αντιβιοτικών δεν βελτίωσε τα κλινικά αποτελέσματα για τους ασθενείς με COVID-19. Αλλά μάλλον, μπορεί να δημιουργήσει βλάβη για τους ανθρώπους χωρίς βακτηριακή λοίμωξη, σε σύγκριση με εκείνους που δεν έλαβαν αντιβιοτικά. Αυτό υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη βελτίωσης της ορθολογικής χρήσης των αντιβιοτικών για την ελαχιστοποίηση των περιττών αρνητικών συνεπειών τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους πληθυσμούς.
Μια συστηματική σύνθεση και αξιολόγηση των στοιχείων θα συμπληρώσει αυτό το έργο για να ενημερώσει τις επερχόμενες συστάσεις του ΠΟΥ σχετικά με τη χρήση αντιβιοτικών σε ασθενείς με COVID-19, ως μέρος των κατευθυντήριων γραμμών για την κλινική διαχείριση του COVID-19.
Δεδομένα από την Παγκόσμια Κλινική Πλατφόρμα
Τα ευρήματα αυτά βασίζονται σε δεδομένα από την Παγκόσμια Κλινική Πλατφόρμα του ΠΟΥ για το COVID-19, ένα αποθετήριο τυποποιημένων, ανώνυμων κλινικών δεδομένων σε ατομικό επίπεδο από ασθενείς που νοσηλεύονται με COVID-19. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν από περίπου 450 000 ασθενείς που εισήχθησαν σε νοσοκομεία για COVID-19 σε 65 χώρες κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 3 ετών μεταξύ Ιανουαρίου 2020 και Μαρτίου 2023. Τα ευρήματα παρουσιάζονται σε ένα επιστημονικό πόστερ του ΠΟΥ που μοιράζεται στο Παγκόσμιο Συνέδριο ESCMID, το οποίο πραγματοποιείται στη Βαρκελώνη της Ισπανίας στις 27-30 Απριλίου.
«Τα ευρήματα αυτά υπογραμμίζουν τη σημαντική ανάγκη να διατεθούν επαρκείς πόροι για τις προσπάθειες βελτίωσης της συνταγογράφησης αντιβιοτικών σε παγκόσμιο επίπεδο και είναι ιδιαίτερα σημαντικό να συζητηθούν ενόψει της επικείμενης συνάντησης υψηλού επιπέδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για την ΑΜΡ που θα πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο», δήλωσε η Δρ Yukiko Nakatani, Βοηθός Γενική Διευθύντρια του ΠΟΥ για την ΑΜΡ.
Η συνάντηση υψηλού επιπέδου του ΟΗΕ για την ΑΜΡ θα συγκεντρώσει παγκόσμιους ηγέτες για να δεσμευτούν για τον μετριασμό της ΑΜΡ σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης υγείας, της υγείας των ζώων, των αγροδιατροφικών τομέων και του περιβάλλοντος και για την προώθηση της πολιτικής ηγεσίας, της χρηματοδότησης και των δράσεων για την επιβράδυνση της εμφάνισης και της εξάπλωσης της ΑΜΡ.
