Αν νομίζετε ότι πιέζοντας το παιδί να ζητήσει συγνώμη όταν έχει κακή συμπεριφορά απέναντι σε κάποιον τρίτο θα του μάθετε την έννοια της συγνώμης, κάνετε λάθος.
Όπως όμως, εξηγεί ο Seth Pozzi, εκπαιδευτικός, τα μικρά παιδιά εξακολουθούν να μαθαίνουν πώς να ελέγχουν τις παρορμήσεις και μπορεί να μην ξέρουν γιατί έκαναν αυτό που έκαναν. Επίσης, χρειάζονται περισσότερο χρόνο από τους ενήλικες για να αφομοιώσουν μια εμπειρία και να την επεξεργαστούν.
Η πίεση λοιπόν να ζητήσουν συγγνώμη αφαιρεί την ευκαιρία να μάθουν από το περιστατικό και κυρίως παίρνουν λάθος μήνυμα.
«Το να αναγκάσετε ένα παιδί να πει «συγγνώμη» είναι σαν να του λέτε ότι η συγγνώμη διορθώνει τα πάντα και είναι ένας γρήγορος τρόπος για να διορθώσετε αυτόματα κάθε λάθος», εξηγεί ο Seth Pozzi.
Μια αληθινή συγγνώμη απαιτεί ενσυναίσθηση, η οποία αναπτύσσεται σταδιακά κατά τα πρώτα χρόνια. Τα μικρά παιδιά μπορεί να μην είναι αναπτυξιακά έτοιμα να καταλάβουν, πολύ λιγότερο να αντιλαμβάνονται τα λόγια που λένε.
Επίσης, είναι ταπεινωτικό να ζητάνε δημόσια «συγγνώμη» ειδικά όταν δεν κατανοούν τον λόγο.
Πώς να διδάξετε ενσυναίσθηση
Τα παιδιά πρέπει να μάθουν πώς να βλέπουν τα πράγματα μέσα από τα μάτια των άλλων. Και θέλει πολύ εξάσκηση!
Πώς θα μάθουν; Από εσάς φυσικά.
Ο πρώτος τρόπος με τον οποίο θα διδάξετε στο παιδί σας την ενσυναίσθηση είναι διαμορφώνοντας τη συμπεριφορά του.
Ακολουθούν μερικά παραδείγματα πραγμάτων που πρέπει να πείτε για να δείξετε στο παιδί σας ενσυναίσθηση:
- «Βλέπω ότι πονάς. Είναι απαίσιο συναίσθημα».
- «Ξέρω ότι είσαι στενοχωρημένος που δεν έγινε όπως ήλπιζες. Αλλά έκανες το καλύτερο δυνατό και είμαι περήφανος/η για σένα».
- «Περνάς μια δύσκολη μέρα. Το καταλαβαίνω».
- «Θέλεις να κάτσω δίπλα σου, κι όταν θέλεις να μου μιλήσεις για το πώς νιώθεις;»
Μιλήστε για τα συναισθήματα των άλλων
Ο δεύτερος τρόπος είναι μιλώντας για το πώς να αναγνωρίζετε τα συναισθήματα των άλλων. Για παράδειγμα:
- «Πέταξε αυτό το παιχνίδι. Τι πιστεύεις ότι νιώθει αυτή τη στιγμή;»
- «Πιστεύεις ότι του άρεσε;»
- «Γιατί πιστεύεις ότι αντέδρασε με τον συγκεκριμένο τρόπο;»
Γιατί είναι σημαντικό για το παιδί να μάθει να ζητά συγγνώμη και να την εννοεί
Μαθαίνοντας το παιδί να ζητά συγγνώμη, το βοηθά να καταλάβει το λάθος του, να αναλάβει την ευθύνη και να βελτιώσει τις σχέσεις του. Μερικές φορές, το παιδί σας μπορεί να «πετάξει» μια συγγνώμη για να σας κάνει να νιώσετε καλύτερα ή απλά για να γλιτώσει από την γκρίνια. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το παιδί δεν μαθαίνει κάτι. Είναι σημαντικό λοιπόν να διδάξετε στο παιδί σας ότι το να ζητά συγγνώμη δεν είναι απλώς μια λύση ανάγκης αλλά μια ουσιαστική πράξη μεταμέλειας για μια κακή πράξη ή συμπεριφορά.
