Η μυωπία, δηλαδή η αδυναμία καθαρής όρασης σε μακρινές αποστάσεις, εξελίσσεται σε παγκόσμια επιδημία. Εντυπωσιακά στοιχεία από έρευνες δείχνουν πως όσο υψηλότερο είναι το μορφωτικό επίπεδο ενός ατόμου, τόσο αυξάνεται και ο κίνδυνος να εμφανίσει μυωπία ή να επιδεινωθεί η κατάστασή του. Αν και αυτό ακούγεται παράδοξο, η επιστημονική εξήγηση είναι απλή και ανησυχητική.
Η εκτεταμένη ενασχόληση με το διάβασμα, η πολύωρη χρήση υπολογιστών και ψηφιακών οθονών, αλλά και ο περιορισμένος χρόνος σε εξωτερικούς χώρους, αποτελούν τους βασικούς παράγοντες που συνδέουν την εκπαίδευση με την αύξηση της μυωπίας. Όσο περισσότερα χρόνια αφιερώνει κανείς σε σπουδές και καθιστικές εσωτερικές δραστηριότητες, τόσο περισσότερο επιβαρύνει την υγεία των ματιών του.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές και ασιατικές μελέτες, η πιθανότητα εμφάνισης μυωπίας αυξάνεται δραματικά στους ανθρώπους με πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Σε μερικές χώρες, μάλιστα, όπως η Σιγκαπούρη και η Νότια Κορέα, όπου η ακαδημαϊκή πίεση είναι εξαιρετικά έντονη από νεαρή ηλικία, πάνω από το 80% των νέων ενηλίκων παρουσιάζει μυωπία.
Η λύση δεν είναι να αποφύγουμε τη μόρφωση, αλλά να ενσωματώσουμε υγιεινές οπτικές συνήθειες στην καθημερινότητά μας. Ειδικοί οφθαλμίατροι συνιστούν τακτικά διαλείμματα από κοντινή εργασία (ο «κανόνας 20-20-20»: κάθε 20 λεπτά, εστιάζουμε για 20 δευτερόλεπτα σε κάτι που βρίσκεται 20 πόδια μακριά), καθώς και επαρκή έκθεση στο φυσικό φως – ειδικά στα παιδιά.
Η συσχέτιση της μυωπίας με τη μόρφωση είναι ένα ισχυρό παράδειγμα του πώς οι σύγχρονες συνήθειες ζωής μπορούν να επηρεάσουν την υγεία μας με τρόπους που δεν φανταζόμασταν. Το κλειδί βρίσκεται στην πρόληψη και στην ισορροπία ανάμεσα στην πνευματική εργασία και τη φροντίδα του σώματος – και των ματιών μας.
