Η κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων θεωρείται ένας από τους κύριους παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση σοβαρών χρόνιων παθήσεων, όπως ο διαβήτης, η παχυσαρκία και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Μια πρόσφατη έρευνα που πραγματοποίησαν επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ παρέχει επιπλέον αποδείξεις γι’ αυτή τη συσχέτιση και εστιάζει στους κινδύνους που σχετίζονται με συγκεκριμένες κατηγορίες εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων. Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, τα ζαχαρούχα ποτά και τα υπερεπεξεργασμένα κρέατα είναι τα μόνα είδη που σχετίζονται άμεσα με αυξημένο κίνδυνο για καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό επεισόδιο.
Όσον αφορά την ανάλυση των δεδομένων, οι ερευνητές μελέτησαν πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν από νοσηλευτές και επαγγελματίες υγείας για να αξιολογήσουν τους κινδύνους που επιφέρουν τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα στην υγεία. Αυτά τα τρόφιμα περιλαμβάνουν συνήθως σταθεροποιητές, γλυκαντικά και γαλακτωματοποιητές, ενώ χαρακτηρίζονται από υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, νάτριο, ζάχαρη και λίπη.
Οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα από τρεις μελέτες: στην πρώτη συμμετείχαν 75.735 νοσηλεύτριες ηλικίας 30 έως 55 ετών, η δεύτερη μελέτησε 90.813 γυναίκες ηλικίας 25 έως 42 ετών, ενώ η τρίτη παρακολούθησε 40.409 άνδρες ηλικίας 40 έως 75 ετών. Από τη μελέτη αποκλείστηκαν όσοι είχαν ήδη διαγνωστεί με καρδιαγγειακή νόσο, καρκίνο ή είχαν υψηλό Δείκτη Μάζας Σώματος. Στη συνέχεια, οι ερευνητές χώρισαν τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα σε δέκα ομάδες: ψωμί και δημητριακά, σάλτσες και καρυκεύματα, γλυκά και αλμυρά σνακ, ζαχαρούχα ποτά, επεξεργασμένο κόκκινο κρέας, πουλερικά και ψάρια, έτοιμα γεύματα, επιδόρπια με βάση το γιαούρτι και αλκοολούχα ποτά.
Τα αποτελέσματα της μελέτης
Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Lancet Regional Health» υποδηλώνει ότι, ενώ τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα συνδέονται με καρδιακές παθήσεις, το επίπεδο κινδύνου ποικίλλει ανάλογα με το συγκεκριμένο είδος τροφίμου, καθώς δεν έχουν όλα τα ίδια επιβλαβή αποτελέσματα. Διαπιστώθηκε ότι τα ζαχαρούχα ποτά και τα επεξεργασμένα κρέατα ενέχουν ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, ενώ άλλα υπερεπεξεργασμένα προϊόντα, όπως το ψωμί, τα δημητριακά πρωινού, το γιαούρτι, τα γαλακτοκομικά επιδόρπια και τα αλμυρά σνακ συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών προβλημάτων. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο μειωμένος καρδιαγγειακός κίνδυνος των δημητριακών πρωινού και του ψωμιού μπορεί να οφείλεται στη σχετικά υψηλή περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες, μέταλλα, φαινολικές ενώσεις και άλλα συστατικά ολικής άλεσης. Πρόσθεσαν ότι τα γιαούρτια που περιέχουν προβιοτικά βακτήρια ή λιπαρά οξέα μπορεί να συμβάλλουν στη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου.
«Η συνολική πρόσληψη υπερεπεξεργασμένων τροφίμων συσχετίστηκε με κίνδυνο καρδιαγγειακής και στεφανιαίας νόσου, αλλά και εγκεφαλικού επεισοδίου σε ενήλικες στις ΗΠΑ, γεγονός που επιβεβαιώνεται από άλλες μελέτες σε πολλές χώρες. Οι διατροφικές συμβουλές για την καρδιαγγειακή υγεία θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις επιπτώσεις των διαφορετικών υπερεπεξεργασμένων τροφίμων», έγραψαν οι ερευνητές.
Οι συγγραφείς της μελέτης συστήνουν τον περιορισμό των υπερεπεξεργασμένων κρεάτων, όπως το ζαμπόν και το μπέικον και των ζαχαρούχων αναψυκτικών λόγω της σταθερής αρνητικής συσχέτισής τους με καρδιαγγειακά νοσήματα, στεφανιαία νόσο και εγκεφαλικό επεισόδιο.