Η αλλεργία ορίζεται ως η δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, η οποία προκαλεί έντονες υπερευαίσθητες αντιδράσεις απέναντι σε συνήθως αβλαβείς ουσίες του περιβάλλοντος, όπως είναι οι ατμοί, οι τροφές, οι τσιμπηματικές ενέργειες εντόμων, αντικείμενα που αγγίζουμε και φάρμακα. Οι κύριοι παράγοντες που συμβάλλουν στις αλλεργίες είναι γενετικοί και περιβαλλοντικοί, με τα άτομα που πλήττονται να χαρακτηρίζονται ως ατοπικά.
Οι ουσίες που μπορούν να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις ονομάζονται αλλεργιογόνα και περιλαμβάνουν τη γύρη των φυτών (ιδιαίτερα την άνοιξη), τις τρίχες των ζώων, τη σκόνη του σπιτιού, μύκητες που βρίσκονται στον αέρα, καθώς και ορισμένες τροφές και φάρμακα. Σημαντικές αλλεργίες μπορεί επίσης να προκληθούν από τσιμπήματα εντόμων, όπως αυτό του περδικάκι, το οποίο απελευθερώνει γύρη στο περιβάλλον.
Στο αίμα μας υπάρχουν αντισώματα που στοχεύουν στη διαδικασία απομόνωσης και καταστροφής ξένων ουσιών. Τα αντισώματα που συμμετέχουν στην αλλεργία είναι κυρίως οι ανοσοσφαιρίνες Ε (IgE), οι οποίες ενεργοποιούνται μετά από επαφή με αλλεργιογόνα, προκαλώντας μια σειρά αντιδράσεων. Αρχικά, παράγονται τα ειδικά αντισώματα Ε, τα οποία προσκολλώνται σε κύτταρα που ονομάζονται μαστοκύτταρα, τα οποία βρίσκονται σε μέρη όπως η μύτη, οι οφθαλμοί, το δέρμα και οι πνεύμονες και περιέχουν χημικές ουσίες (όπως η ισταμίνη) που «ανιχνεύουν» την αλλεργιογόνο ουσία.
Είναι ενδιαφέρον ότι η αλλεργία είναι μια από τις πιο κοινές διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος και πλήττει σχεδόν το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού.
Ποια είναι τα συμπτώματα από τα αεροαλλεργιογόνα;
Τα συμπτώματα επικεντρώνονται κυρίως στη μύτη και περιλαμβάνουν ρινική καταρροή, μπούκωμα, φτέρνισμα, φαγούρα στον ουρανίσκο και την γλώσσα, καθώς και υπερέκκριση βλέννας. Αυτές οι αντιδράσεις μπορούν να οδηγήσουν σε αλλεργική βρογχίτιδα, βήχα και άσθμα. Επιπλέον, μπορεί να επηρεαστεί και το δέρμα, με την εμφάνιση εκζέματος ή εξανθημάτων, ενώ στα μάτια μπορεί να παρατηρηθούν συμπτώματα επιπεφυκίτιδας, ερυθρότητας ή οιδήματος.
Πώς γίνεται η διάγνωση της αλλεργίας;
Οι κυριότερες μέθοδοι διάγνωσης περιλαμβάνουν:
– Αλλεργικά δερματικά τεστ (skin prick tests, ενδοδερμικά και PATCH TESTS): Αυτή είναι η πιο συνηθισμένη μέθοδος εντοπισμού αλλεργιών. Γίνεται μέσω ελαφρού ξυσίματος του δέρματος αφού προηγουμένως έχει εγχυθεί μια σταγόνα κάθε αλλεργιογόνου ουσίας. Αν παρατηρηθεί ερεθισμός ή οίδημα, υπάρχει αλλεργική προδιάθεση.
– Αιματολογικές εξετάσεις (RAST): Αυτή η μέθοδος είναι πιο ακριβή και λιγότερο άμεση και χρησιμοποιείται κυρίως όταν οι δερματικές δοκιμές είναι αδύνατες.
– Μέτρηση της ολικής IgE: Αυτή η εξέταση γίνεται κυρίως σε άτομα με αλλεργική προδιάθεση.
– BAT (Test ενεργοποίησης βασεοφίλων) και LTT (Test μετασχηματισμού λεμφοκυττάρων): Αξιολογούνται για περιπτώσεις που σχετίζονται με βρογχικό άσθμα, η σπιρομέτρηση είναι απαραίτητη και επαναλαμβάνεται μετά από εισπνοές β2-διεγέρτη.
Πώς μπορούμε να προλάβουμε τις αλλεργίες;
Η πρόληψη είναι σημαντική και περιλαμβάνει την αποφυγή γνωστών αλλεργιογόνων και την απομάκρυνση από περιοχές που προκαλούν σοβαρές αλλεργικές κρίσεις. Σε περιπτώσεις που οι ασθενείς παρουσιάζουν κάθε χρόνο συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδας ή βρογχικού άσθματος την άνοιξη, είναι προτιμότερο να αρχίσουν την αγωγή ένα μήνα πριν την έναρξη της περιόδου αυτής, προκειμένου να μειωθούν τα συμπτώματα. Σε περίπτωση εμφάνισης αλλεργικών συμπτωμάτων, είναι σκόπιμο να συμβουλευτείτε ειδικό αλλεργιολόγο για κατάλληλη θεραπεία.
Ποιες είναι οι λύσεις για τις αλλεργίες;
Μια άμεση ανακούφιση μπορεί να προέλθει από αντιισταμινικά, όπως αντιισταμινικά δισκία με ελάχιστες παρενέργειες, ρινικά σπρέι, τα οποία είναι πιο ασφαλή και με σωστή δόση, καθώς και εισπνεόμενα φάρμακα για το άσθμα.
Τα τελευταία χρόνια, έχει αναπτυχθεί η απευαισθητοποίηση, γνωστή και ως εμβόλια αλλεργίας. Σε αυτή τη θεραπεία, χορηγείται η πρωτεΐνη του αλλεργιογόνου είτε μέσω ένεσης είτε υπογλώσσια, προκειμένου ο ασθενής να εξοικειωθεί με τη συγκεκριμένη ουσία, ώστε το ανοσοποιητικό του σύστημα να μάθει ότι αυτή η ουσία δεν είναι επιβλαβής.
