Οι σοβαρές ξηρασίες και οι ακραίες πλημμύρες, οι οποίες αυξάνονται παγκοσμίως, προμηνύουν τις εξελίξεις που θα φέρει η κλιματική αλλαγή, καθιστώντας τον υδρολογικό κύκλο πιο ακανόνιστο. Σύμφωνα με νέα έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (ΠΜΟ), το 2022 οι ποταμοί του πλανήτη βίωσαν το υψηλότερο επίπεδο ξηρασίας των τελευταίων 33 ετών.
Η γενική γραμματέας του ΠΜΟ, Σελέστ Σάουλο, σημειώνει σε ανακοίνωσή της ότι «το νερό μας παρέχει μια πρόγευση για το μέλλον», εκφράζοντας την ανησυχία της για τον αυξανόμενο αριθμό προειδοποιητικών σημάτων. «Παρατηρούμε μια έξαρση ακραίων βροχοπτώσεων, πλημμυρών και ξηρασιών, που έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη ζωή, τα οικοσυστήματα και τις οικονομίες».
Με το 2023 να καταγράφεται ως η πιο ζεστή χρονιά, οι υψηλές θερμοκρασίες και η μείωση των βροχοπτώσεων συνέβαλαν σε παρατεταμένες ξηρασίες. Παράλληλα, οι πλημμύρες αυξάνονται, επηρεαζόμενες από φυσικούς κλιματικούς παράγοντες, όπως η μετάβαση από τις συνθήκες Λα Νίνια σε Ελ Νίνιο στα μέσα του 2023, αλλά και από την ανθρώπινη δραστηριότητα που προκαλεί κλιματική αλλαγή.
«Η αύξηση της θερμοκρασίας επιταχύνει τον υδρολογικό κύκλο, καθιστώντας τον πιο ακανόνιστο και λιγότερο προβλέψιμο», εξηγεί η Σάουλο. «Η πιο ζεστή ατμόσφαιρα μπορεί να συγκρατεί περισσότερη υγρασία, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο ισχυρών βροχοπτώσεων. Ταυτόχρονα, η επιτάχυνση της εξάτμισης και της ξήρανσης των εδαφών επιδεινώνει τις ξηρασίες», προσθέτει, επισημαίνοντας τις ολοένα και πιο δύσκολες καταστάσεις που αντιμετωπίζουμε, όπου το νερό είτε είναι υπερβολικά άφθονο είτε ανεπαρκές.
Σήμερα, 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν περιορισμένη πρόσβαση στο νερό τουλάχιστον για έναν μήνα το χρόνο, με τον αριθμό αυτόν να αναμένεται να ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια μέχρι το 2050, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Η έκθεση υποδεικνύει ότι το επίπεδο των υδάτων σχεδόν του 50% των παγκόσμιων ποταμών ήταν πέρυσι κάτω από το φυσιολογικό. Οι παγετώνες επίσης πλήττονται από την αύξηση της θερμοκρασίας, με προκαταρκτικά δεδομένα να δείχνουν ότι από το Σεπτέμβριο του 2022 έως τον Αύγουστο του 2023, έχασαν πάνω από 600 γιγατόνους νερού, τη μεγαλύτερη απώλεια των τελευταίων 50 χρόνων.
«Η λιώση των πάγων και των παγετώνων απειλεί τη μακροπρόθεσμη υδροδοτική ασφάλεια εκατομμυρίων ανθρώπων. Παρ’ όλα αυτά, δεν λαμβάνονται τα επείγοντα μέτρα που απαιτούνται», προειδοποιεί η Σάουλο.
Ο οργανισμός καλεί σε πρόωρους συναγερμούς για να προστατευτούν οι ζωές και τα μέσα διαβίωσης που σχετίζονται με το νερό, ζητώντας παράλληλα τη βελτίωση των γνώσεων και του διαμοιρασμού δεδομένων για τις πηγές νερού. «Δεν μπορούμε να διαχειριστούμε ένα πρόβλημα αν δεν μετρήσουμε την έκτασή του», καταλήγει η Σάουλο.
