Κι ενώ μια από τις πιο διαδεδομένες ασθένειες της εποχής μας, το Αλτσχάιμερ, συνεχώς “κερδίζει” έδαφος και εμφανίζεται όλο και πιο συχνά, έρευνα έδειξε πως σχεδόν δεν υπήρχε πριν από 2.000 – 2.500 χρόνια.
Η σχετική έρευνα από το πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας (USC), που δημοσιεύτηκε στο Journal of Alzheimer’s Disease, ενισχύει την ιδέα ότι η νόσος Αλτσχάιμερ και οι σχετικές άνοιες είναι ασθένειες του σύγχρονου περιβάλλοντος και του τρόπου ζωής, με την καθιστική ζωή και την έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση να ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό.
“Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ελάχιστες –αλλά τις βρήκαμε– αναφορές για κάτι που θα έμοιαζε με αυτό που σήμερα ξέρουμε ως ήπια γνωστική εξασθένηση. Όταν αναλύσαμε και ρωμαϊκά κείμενα ανακαλύψαμε τουλάχιστον τέσσερις αναφορές που υποδηλώνουν σπάνιες περιπτώσεις προχωρημένης άνοιας, αλλά δεν μπορούμε να πούμε αν είναι Αλτσχάιμερ. Οπότε, φαίνεται πως υπήρξε μια εξέλιξη από τους αρχαίους Έλληνες στους Ρωμαίους”, είπε ο επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας, Caleb Finch, καθηγητής πανεπιστημίου στην Σχολή Γεροντολογίας Leonard Davis του USC.
Ο καθηγητής Finch και ο συν-συγγραφέας της μελέτης, Stanley Burstein, ιστορικός στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Λος Άντζελες, εξέτασαν ένα σημαντικό μέρος της αρχαίας ιατρικής γραφής του Ιπποκράτη και των μαθητών του. Το κείμενο καταγράφει παθήσεις των ηλικιωμένων, όπως κώφωση, ζάλη και πεπτικές διαταραχές, αλλά δεν κάνει καμία αναφορά στην απώλεια μνήμης.
Αιώνες αργότερα στην αρχαία Ρώμη, εμφανίζονται οι πρώτες σχετικές αναφορές. Ο Γαληνός παρατηρεί ότι στην ηλικία των 80, ορισμένοι ηλικιωμένοι αρχίζουν να δυσκολεύονται να μάθουν νέα πράγματα. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος σημειώνει ότι ο γερουσιαστής και διάσημος ρήτορας Valerius Messalla Corvinus ξέχασε το όνομά του. Ο Κικέρων παρατήρησε με σύνεση ότι “η ανοησία των ηλικιωμένων είναι χαρακτηριστικό των ανεύθυνων ηλικιωμένων, αλλά όχι όλων των ηλικιωμένων”.
Ο καθηγητής Finch εικάζει ότι καθώς οι ρωμαϊκές πόλεις γίνονταν πιο πυκνοκατοικημένες, αυξήθηκε η ρύπανση και -μαζί της- τα κρούσματα γνωστικής παρακμής. Επιπλέον, οι Ρωμαίοι αριστοκράτες χρησιμοποιούσαν μαγειρικά σκεύη και σωλήνες νερού από μόλυβδο, ενώ πρόσθεταν ακόμη και οξικό μόλυβδο στο κρασί τους για να το γλυκάνουν, δηλητηριάζοντας άθελά τους αυτήν την ισχυρή νευροτοξίνη.
