Για τα άτομα με διαβήτη, το καλοκαίρι απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή για την αποφυγή κινδύνων.
Μετεωρολόγοι προβλέπουν θερμοκρασίες που θα φτάσουν τους 40°C τις επόμενες μέρες. Αυτό αποτελεί πρόκληση όχι μόνο για τους υγιείς αλλά ακόμα περισσότερο για όσους πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη ή άλλες χρόνιες ασθένειες. Ο συνδυασμός της καλοκαιρινής ζέστης, της υγρασίας και των καλοκαιρινών δραστηριοτήτων μπορεί να προκαλέσει στους διαβητικούς τα εξής προβλήματα:
- Αφυδάτωση και Υπεργλυκαιμία
- Θερμοπληξία
- Υπογλυκαιμικά επεισόδια
- Δερματικές αλλοιώσεις – Διαβητικό πόδι
Ας τα δούμε λίγο πιο προσεκτικά:
Αφυδάτωση και Υπεργλυκαιμία
Ένας άνθρωπος με διαβήτη που βρίσκεται σε ασυνήθιστη έντονη δραστηριότητα σε σύγκριση με την προηγούμενη καθημερινότητά του (πχ κολύμπι, ποδήλατο, περπάτημα στη ζέστη κλπ), ιδρώνει και αν δεν αναπληρώνει γρήγορα τα υγρά που χάνει, οδηγείται σταδιακά σε ΑΦΥΔΑΤΩΣΗ. Αυτή με τη σειρά της συνήθως αυξάνει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ) το οποίο ο οργανισμός προσπαθεί να μειώσει διώχνοντάς το με την αυξημένη διούρηση που με τη σειρά της χειροτερεύει την αφυδάτωση που χειροτερεύει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και ο φαύλος κύκλος αναπαράγεται επιδεινώνοντας την υγεία του ασθενούς μας που μπορεί να φτάσει σε κώμα! Επίσης, οι ενέσεις ινσουλίνης που πιθανόν κάνει ένα άτομο με διαβήτη ή και κάποια διορθωτική δόση, απορροφούνται με αργό ρυθμό από το δέρμα λόγω της πολύ μειωμένης παροχής αίματος ως συνέπεια της αφυδάτωσής του. Έτσι, η αργή απορρόφηση δε διορθώνει γρήγορα τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης!
Θερμοπληξία
Πολλοί ηλικιωμένοι πάσχοντες από διαβήτη παρουσιάζουν διαταραχές στο θερμορυθμιστικό σύστημα του οργανισμού (που βρίσκεται στον υποθάλαμο και μπορεί να είναι είτε εκφυλισμένο ηλικιακά είτε σε ισχαιμία λόγω άλλων προβλημάτων του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος). Αυτοί οι ασθενείς παρά τη ζέστη δεν ιδρώνουν πολύ, ανεβαίνει σταδιακά η θερμοκρασία του σώματος και μπορεί να παρουσιάσουν αρχικά Θερμικές Κράμπες (μυϊκούς πόνους ή σπασμούς), στη συνέχεια Θερμική Εξάντληση (σπασμούς-ωχρότητα-ταχυκαρδία-ζαλάδα-εμετούς και λιποθυμία) και να καταλήξουν σε ΘΕΡΜΟΠΛΗΞΙΑ με αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, απώλεια συνείδησης και κίνδυνο και για τη ζωή του ατόμου. Τόσο η Αφυδάτωση όσο και η Θερμοπληξία μπορεί να οδηγήσουν σε επικίνδυνη Διαβητική Κετοξεωση. Προσοχή λοιπόν.
Υπογλυκαιμικά επεισόδια
Οι πιο νέοι πάσχοντες από διαβήτη (συνήθως με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1) λόγω ζέστης και αυξημένης δραστηριότητας (παιχνίδια κλπ) μπορεί να παρουσιάσουν γρηγορότερη απορρόφηση της ινσουλίνης (λόγω υπεραιμίας από τη δραστηριότητα) και να οδηγηθούν σε ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ. Αυτό συχνά γίνεται επειδή και η διατροφή αλλάζει σε πιο ελαφριά και η κίνηση είναι πιο έντονη (περίπατοι κλπ). Ίσως λοιπόν θα πρέπει να σκεφτεί κανείς να ελαττώσει τις δόσεις της ινσουλίνης (μετά βέβαια τον κατάλληλο έλεγχο). Το αλκοόλ επίσης διαταράσσει σημαντικά τις τιμές της γλυκόζης, προκαλώντας αφυδάτωση (μια και χρειάζεται πολύ νερό ο οργανισμός μας για να το μεταβολίσει) ή επηρεάζει την ικανότητά μας να διώξουμε θερμότητα και έτσι εμφανίζονται συχνά υπογλυκαιμικές κρίσεις.
* Συμβουλή: Πριν το μπάνιο στη θάλασσα, μετρήστε τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα (σε τιμές 200 διορθώστε λίγο, αλλά με γνώμονα καλύτερα λίγο «γλυκός» παρά υπογλυκαιμικός)
Δερματικές αλλοιώσεις – Διαβητικό πόδι
Οι καλοκαιρινές δραστηριότητες συχνά ωθούν τους πάσχοντες από διαβήτη να γίνουν απρόσεκτοι και να τραυματίζουν πέλματα και δάκτυλα ποδιών από αιχμηρά αντικείμενα που βρίσκονται πεταμένα-κρυμμένα στην άμμο, πέτρες ή από αχινούς ή από λάθος χρήση παπουτσιών, χωρίς κάλτσες κλπ. Επιπλέον, ενδέχεται λόγω της απροσεξίας να παρουσιάσουν ηλιακό έγκαυμα της ραχιαίας επιφάνειας του άκρου ποδός ή να μολυνθούν από μύκητες περπατώντας ξυπόλητοι σε ντουζιέρες ή και στην άμμο. Τα ανωτέρω δείχνουν την ιδιαίτερη φροντίδα που πρέπει να δείχνουν όλοι οι άνθρωποι με διαβήτη για τα πόδια τους, με χρήση κατάλληλων υποδημάτων, καλτσών που επιτρέπουν στο πόδι να αναπνέει, αντιηλιακών, πετσετών για στέγνωμα των ποδιών και των πτυχών κλπ. Ας σημειώσουμε δε ότι πολλοί πάσχοντες από διαβήτη παρουσιάζουν μειωμένη αίσθηση του πόνου (λόγω διαβητικής νευροπάθειας) και μπορεί να τραυματιστούν εύκολα χωρίς να το καταλάβουν.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να τονίσω την προσοχή που πρέπει να δείξουν οι πάσχοντες στη μεταφορά και φύλαξη των φαρμάκων (χαπιών και κυρίως της ινσουλίνης) αλλά και των αναλωσίμων (μετρητές και ταινίες μέτρησης). Όλα αυτά θα πρέπει βρίσκονται σε μέρος σκιερό με θερμοκρασίες μέχρι 30 βαθμούς, μέσα σε προστατευμένη τσάντα, χωρίς ιδιαίτερη υγρασία (προσοχή στις παγοκύστες μεταφοράς, να μην τα κάνουν όλα μούσκεμα). Σε περίπτωση ταξιδιού με αεροπλάνο, δε βάζουμε τίποτα στις αποσκευές γιατί οι θερμοκρασίες στις αποθήκες είναι κάτω του μηδενός!
Άρα, τι παίρνει μαζί στις διακοπές του ένα άτομο με διαβήτη:
- Φάρμακα-Ινσουλίνες και Αναλώσιμα σε επαρκείς ποσότητες (ας είναι λίγο παραπάνω και σίγουρα δύο μετρητές γλυκόζης)
- Κανονικό Ημερολόγιο Αυτοελέγχου (όχι φέιγ βολάν)
- Ένα ή δυο σκευάσματα για την αντιμετώπιση της σοβαρής υπογλυκαιμίας σε ενέσιμη ή εισπνεόμενη μορφή ή/και ταμπλέτες γλυκόζης για υπογλυκαιμία
- Τσαντάκι μεταφοράς φαρμάκων και αναλωσίμων
- Τσαντάκι Α’ Βοηθειών (οινόπνευμα, γάζες, βαμβάκι κλπ)
- Αντιηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας
- Φάρμακα για ναυτία-εμετούς (ταξίδι), για διάρροιες, αντιπυρετικά, αντιαλλεργική αλοιφή και για τσιμπήματα
- Κατάλληλα ελαφριά ρούχα (όχι στενά, συνθετικά), καπέλο, κατάλληλα παπούτσια-κάλτσες, παπούτσια θαλάσσης
- Κατάλληλο καλαθάκι για σνακ, φρούτα, νερό κλπ
Τέλος, θα πρέπει να γνωρίζετε όπου κι αν πάτε, πού είναι το Κέντρο Υγείας ή το Νοσοκομείο και να έχετε μαζί σας μια μικρή έκθεση του γιατρού σας με τη διάγνωση και τα φάρμακα που λαμβάνετε (και στα αγγλικά για το εξωτερικό).
