Σύμφωνα με τους επιστήμονες οι πέτρες στα νεφρά είναι συμπαγείς, σκληρές μάζες, που αποτελούνται από εκατομμύρια μικροσκοπικούς κρυστάλλους. Οι περισσότερες πέτρες στα νεφρά σχηματίζονται στην εσωτερική επιφάνεια του νεφρού, όπου τα ούρα εξέρχονται από τον ιστό των νεφρών και εισέρχονται στο σύστημα συλλογής ούρων. Οι πέτρες στα νεφρά μπορεί να είναι μικρές, όπως ένας κόκκος άμμου, ωστόσο συχνά αναπτύσσονται σημαντικά σε μέγεθος. Τα συγκεκριμένα μορφώματα μπορεί να σχηματιστούν σε ένα ή και στα δύο νεφρά.
Η δουλειά των νεφρών είναι να διατηρούν την ισορροπία νερού, μετάλλων και αλάτων του σώματος. Τα ούρα είναι το προϊόν αυτής της διαδικασίας φιλτραρίσματος. Κάτω από ορισμένες συνθήκες, ουσίες που συνήθως διαλύονται στα ούρα, όπως το ασβέστιο, το οξαλικό και το φωσφορικό οξύ, συμπυκνώνονται υπερβολικά και μπορούν να διαχωριστούν ως κρύσταλλοι. Μια πέτρα στα νεφρά αναπτύσσεται όταν αυτοί οι κρύσταλλοι προσκολλώνται μεταξύ τους κι έπειτα συσσωρεύονται σε μια μικρή μάζα.
Γιατί εμφανίζονται περισσότερο το καλοκαίρι;
Η αιτία περίπου στο 80% των πετρών στα νεφρά είναι κατά κύριο λόγο η υπερασβεστιουρία, δηλαδή η συγκέντρωση υψηλών επιπέδων ασβεστίου στα ούρα. Μελέτες δείχνουν ότι το σώμα σας φαίνεται να παράγει περισσότερο ασβέστιο στα ούρα σας το χειμώνα. Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης, η παχυσαρκία και η οστεοπόρωση αποτελούν επιβαρυντικούς παράγοντες για την ανάπτυξη πετρών στα νεφρά.
Το να είσαστε σωματικά δραστήριοι μπορεί να σας προστατεύσει από την ανάπτυξη πέτρας. Έτσι, αν δεν γυμνάζεστε το χειμώνα, αυτό αυξάνει τον κίνδυνο για πέτρες στα νεφρά. Στη συνέχεια, όταν έρθει το καλοκαίρι και αυξηθεί η θερμοκρασία και η αφυδάτωση οδηγούν σε ανάπτυξη των λίθων που σχηματίστηκαν κατά τους χειμερινούς μήνες και μπορούν να μετακινηθούν ξαφνικά.
Τι να κάνετε
Περισσότεροι από 3 εκατομμύρια άνθρωποι –ή σχεδόν ένα άτομο στα οκτώ– θα επισκέπτονται ετησίως γιατρό πρωτοβάθμιας περίθαλψης ή ουρολόγο για πέτρες στα νεφρά, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Διαβήτη και Πεπτικών και Νεφρικών Νόσων.
Οι πέτρες στα νεφρά προκαλούν πόνο όταν ο ουρητήρας, ο οποίος έχει πλάτος μόνο 2 έως 3 mm, είναι φραγμένος και συσπάται σε μια προσπάθεια να πιέσει την πέτρα μέσα στην ουροδόχο κύστη. Καθώς ο νεφρός του ουρητήρα δημιουργεί πίεση και τέντωμα, αυτό προκαλεί σοβαρή ενόχληση στη μέση ή και στη βουβωνική χώρα και συχνά σχετίζεται με ναυτία και έμετο.
Διατροφή και ενυδάτωση
Εάν εμφανίσετε πέτρα στα νεφρά, έχετε 50% πιθανότητα να εμφανίσετε και άλλη μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Αυτός ο κίνδυνος γενικά αυξάνεται όσο μεγαλώνετε. Αν και δεν υπάρχει τρόπος να αποτρέψετε πλήρως τις πέτρες στα νεφρά, μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο.
Η κατανάλωση περισσότερων φρούτων και λαχανικών θα κάνει τα ούρα σας λιγότερο όξινα και θα μειώσει τον κίνδυνο να σχηματιστούν πέτρες.
Το αλάτι πρέπει να αποφεύγεται, καθώς αυτό μειώνει το ασβέστιο στα ούρα. Κονσέρβες, συσκευασμένα γεύματα και σνακ όπως πατατάκια, τουρσιά καλό είναι να το αποφεύγετε από τη διατροφή σας
Πίνετε αρκετά υγρά ώστε να παράγετε τουλάχιστον 2,5 λίτρα ούρα την ημέρα, ειδικά το καλοκαίρι. Το άφθονο νερό θα αραιώσει τα ούρα και θα μειώσει το σχηματισμό κρυστάλλων όπως το οξαλικό ασβέστιο, η ουσία που σχηματίζει τους περισσότερους τύπους πέτρες στα νεφρά.
Μη φοβάστε το ασβέστιο: Αντίθετα με τη γενική πεποίθηση, η πρόσληψη τροφών πλούσιων σε ασβέστιο (1000 mg/ ημερησίως) εμποδίζει την εμφάνιση υποτροπών.Τ ροφές, όπως το γιαούρτι, το γάλα, τα τυροκομικά, μαζί με κάθε γεύμα, συμβάλλουν στην πρόληψη λίθων οξαλικού ασβεστίου, που είναι από τους πιο κοινούς τύπους λιθίασης. Συστήνεται, συνήθως, η κατανάλωση τριών μερίδων γαλακτοκομικών προϊόντων την ημέρα (τυρί, γάλα, γιαούρτι).
Καταναλώνετε εσπεριδοειδή: Η προσθήκη περισσότερων εσπεριδοειδών στη διατροφή σας πλούσιων σε κιτρικό κάλιο, συμβάλλει στην πρόληψη κάποιας υποτροπής. Προσθέστε επίσης χυμό λεμονιού στο νερό σας .
Μειώστε τη ζωϊκή πρωτεϊνη: Περιορίστε την ημέρησια κατανάλωση ζωικών πρωτεϊνών και προτίμησε πρωτεΐνη φυτικής προέλευσης. Καταναλώνετε μία μικρή μερίδα την ημέρα πρωτεϊνης και αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση κόκκινου κρέατος. Η μεγάλη κατανάλωση ζωικής πρωτεϊνης (κρέας, αυγά, θαλασσινά), αυξάνει τα επίπεδα ουρικού οξεός και, κατ᾽επέκταση, τον κίνδυνο εμφάνισης πέτρας στα νεφρά.
