Συχνά ακούμε από τους φίλους μας, ή παραπονιόμαστε και οι ίδιοι, ότι κουραζόμαστε πολύ εύκολα, ιδιαίτερα προς το τέλος της ημέρας. Συχνά αισθανόμαστε τόσο εξαντλημένοι που δεν έχουμε τη δύναμη ή το κουράγιο να κάνουμε τις βασικές δουλειές του σπιτιού ή να διασκεδάσουμε με τους φίλους μας.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, το μόνο που θέλουμε είναι να ξεκουραστούμε χωρίς να κάνουμε απολύτως τίποτα. Τι μας κουράζει τόσο πολύ; Είναι μόνο οι επαγγελματικές, κοινωνικές και οικογενειακές μας υποχρεώσεις ή υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που παίζουν ρόλο;
Η κόπωση είναι ένα χαρακτηριστικό σύμπτωμα της κατάθλιψης. Οι καταθλιπτικοί ασθενείς χωρίς να έχουν κάνει τίποτε, αισθάνονται κουρασμένοι από την στιγμή ακόμα που ξυπνάνε. Πολλοί κλινικοί ερευνητές θεωρούν ότι η κόπωση αυτή σχετίζεται έμμεσα αλλά σαφέστατα με την ανηδονία, με την ανικανότητα δηλαδή των ασθενών αυτών να νιώσουν ευχαρίστηση και ικανοποίηση από οποιαδήποτε καθημερινή τους δραστηριότητα, όσο ευχάριστη και αν φαίνεται αυτή στους υπολοίπους.
Ξεκινώντας από το κλινικό παράδειγμα της κατάθλιψης, μπορούμε να οδηγηθούμε σε μερικά συμπεράσματα για την κόπωση, όπως αυτή παρουσιάζεται και στον γενικό πληθυσμό, σε άτομα που δεν υποφέρουν από κάποιο ψυχοπαθολογικό σύνδρομο. Καταρχήν το έντονο stress και οι εξοντωτικοί ρυθμοί σε ότι αφορά τις επαγγελματικές δραστηριότητες είναι από μόνοι τους ικανοί παράγοντες, να καταβάλλουν τον ευαίσθητο ανθρώπινο οργανισμό. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι αναγκάζονται, είτε από εξωτερικούς παράγοντες είτε από προσωπική φιλοδοξία, να δουλεύουν όλο και περισσότερες ώρες.
Συχνά μάλιστα, όπως έχει φανεί και από διάφορες έρευνες περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας σε ένα περιβάλλον που δεν τους εκφράζει ιδιαίτερα και χωρίς να είναι ικανοποιημένοι από τις γενικότερες συνθήκες εργασίας (αμοιβή, σχέσεις με τους προϊστάμενους κυρίως, αλλά και με τους συνεργάτες, αναγνώριση της προσφοράς τους). Όλα τα παραπάνω στοιχεία σε συνδυασμό με την “ρουτίνα” της καθημερινότητας δημιουργούν ένα δυσβάσταχτο ψυχολογικό πλέγμα το οποίο οφείλει το άτομο να αντιμετωπίζει καθημερινά. Πρόκειται όμως για μία προσωπική υπόθεση του καθένα στην οποία δεν μπορεί να μετέχει κανένας άλλος. Το άτομο οφείλει να είναι πάντοτε σε εγρήγορση, σε ετοιμότητα για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε δυσκολίας και πρόκλησης. Στην ουσία πρόκειται για μία σύγχρονη εκδοχή του μύθου του Σισύφου.
Επίσης είναι πιθανόν και στο πεδίο των διαπροσωπικών σχέσεων να αναπτύσσονται διάφοροι παράγοντες που συμβάλουν στην ψυχική και κατ’ επέκταση στην σωματική κόπωση. Σε περιπτώσεις όπου τα άτομα υφίστανται συνεχείς ματαίωσης των ονείρων και των επιθυμιών τους μέσα από τις σχέσεις καταλήγουν να κλείνονται όλο και περισσότερο στον εαυτό τους και να χάνουν τελικά την ικανότητα να απολαμβάνουν αλλά και να αναζωογονούνται από την ευτυχία την ανθρώπινης επαφής.
Δεν είναι τυχαίο ότι αυξάνονται ραγδαία τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των διαζυγίων αλλά και η χρήση τοξικών ουσιών (αλκοόλ, ναρκωτικά) που αποσκοπούν στην δημιουργία μίας τεχνητής ευφορίας. Αυτή η ανηδονία για την οποία έγινε λόγος σε σχέση με την κατάθλιψη είναι ένα σύμπτωμα που εμφανίζεται συχνά και στις καθημερινές σχέσεις. Δημιουργεί μία αίσθηση ανικανοποίητου, η οποία με την σειρά της καθιστά τους ανθρώπους όλο και πιο ευάλωτους στην κόπωση.
Ωστόσο, όσο μελανή και να φαίνεται αυτή η κατάσταση σίγουρα μπορεί να αναστραφεί. Το ποιο σημαντικό είναι να αναζητούν τα άτομα τρόπους να εκφράσουν τα πραγματικά τους αισθήματα, τις επιθυμίες τους χωρίς να καταπιέζονται. Η σωματική άσκηση, η υγιεινή διατροφή, η επαφή με την φύση και κάποια τονωτικά είναι παράγοντες που μπορούν να βελτιώσουν την ψυχοσωματική ευεξία αλλά και την συναισθηματική διάθεση.
