Μια πρόσφατη μελέτη σχετικά με την επίδραση της καφεΐνης στην οστεοαρθρίτιδα αποδεικνύεται ανατρεπτική. Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν στο BMC Medicine, δείχνουν ότι τα αυξημένα επίπεδα καφεΐνης στο αίμα σχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο παχυσαρκίας και κατά συνέπεια οστεοαρθρίτιδας. Ωστόσο, αυτά τα ευρήματα αντιφάσκουν με προηγούμενες έρευνες που υποδείκνυαν ότι η καφεΐνη είναι επιβλαβής για την υγεία των οστών και των χόνδρων.
Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια χρόνια εκφυλιστική πάθηση των αρθρώσεων που χαρακτηρίζεται από την καταστροφή του χόνδρου, οδηγώντας σε επαφή των οστών και φλεγμονή. Τα ποσοστά της έχουν αυξηθεί παράλληλα με αυτά της παχυσαρκίας, η οποία πλέον επηρεάζει σχεδόν 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους παγκοσμίως. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το υπερβολικό βάρος ασκεί πίεση στις αρθρώσεις και ότι το λιπώδης ιστός προκαλεί φλεγμονές.
Η σύνδεση μεταξύ καφεΐνης και οστεοαρθρίτιδας είναι περίπλοκη και πολλές μελέτες έχουν εξετάσει τόσο τα πιθανά οφέλη όσο και τους κινδύνους της κατανάλωσης καφεΐνης. Από τη μία, έχει παρατηρηθεί ότι η καφεΐνη μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο οστεοαρθρίτιδας μέσω της μείωσης της απορρόφησης ασβεστίου και της οστικής πυκνότητας, γεγονός που μπορεί να επιταχύνει τη διαδικασία εκφύλισης των αρθρώσεων. Από την άλλη, άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η καφεΐνη διαθέτει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που μπορεί να είναι ωφέλιμες για τους ασθενείς, ενώ οι αναλγητικές της ιδιότητες μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση από τον πόνο και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής.
Επιπλέον, η καφεΐνη μπορεί να ενισχύσει τον μεταβολισμό, ενεργοποιώντας το κεντρικό νευρικό σύστημα και αυξάνοντας το μεταβολικό ρυθμό. Ορισμένες έρευνες υποδεικνύουν ότι μπορεί να βοηθήσει στην καύση λίπους και στην απώλεια βάρους.
Ωστόσο, η υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης, ιδιαίτερα μέσω αναψυκτικών ή θερμιδοφόρων ποτών, μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική πρόσληψη θερμίδων και αύξηση του σωματικού βάρους. Δεδομένης της ευρείας κατανάλωσης καφεΐνης, ερευνητές από το Imperial College του Λονδίνου και το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης εξέτασαν τη σχέση της με την παχυσαρκία και την οστεοαρθρίτιδα. Ανακάλυψαν ότι τα υψηλά επίπεδα καφεΐνης στο αίμα για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, που επηρεάζονται από τη διατροφή και τον γενετικά ελεγχόμενο μεταβολισμό, μπορούν να προστατεύσουν τον οργανισμό από την παχυσαρκία και τις αρθρικές παθήσεις. Ωστόσο, προειδοποίησαν ότι η κατανάλωση περισσότερης καφεΐνης δεν σημαίνει απαραίτητα ότι τα επίπεδα καφεΐνης στο αίμα θα είναι υψηλά, καθώς αυτό διαφέρει από άτομο σε άτομο.
Σε ό,τι αφορά τα αντιφατικά ευρήματα, οι ερευνητές εξηγούν ότι τα αποτελέσματα της μελέτης τους προέρχονται από τη μέτρηση των επιπέδων καφεΐνης στο αίμα και όχι απλώς από τις αναφορές κατανάλωσης.
Η οστεοαρθρίτιδα επηρεάζει πιο σοβαρά τα άτομα με υπερβολικό βάρος, καθώς το επιπλέον βάρος αυξάνει την πίεση στις αρθρώσεις. Μόνο τα 10 επιπλέον κιλά μπορεί να προσθέσουν πίεση που κυμαίνεται από 15 έως 50 κιλά στα γόνατα, ιδίως κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων όπως η ανάβαση σκαλοπατιών ή το βάθος κάθισμα για να σηκώσουν βαρύ αντικείμενο. Επιπλέον, η κακή ευθυγράμμιση των αρθρώσεων του κάτω άκρου μπορεί να συμβάλλει σε αυξημένη πίεση στο γόνατο.
Η απώλεια βάρους μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας. Απλή μείωση του σωματικού βάρους κατά 10% μπορεί να μειώσει τον πόνο της αρθρίτιδας κατά 50%, ενώ η μείωση 20% μπορεί να προσφέρει επιπλέον 25% ή περισσότερο ανακούφιση.
Αν δεν υπάρξει απώλεια βάρους, οι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι άνθρωποι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να χρειαστούν χειρουργική αντικατάσταση ισχίου ή γόνατος. Πριν προχωρήσει μια τέτοια απόφαση, θα πρέπει να έχουν εξαντληθεί όλες οι συντηρητικές μέθοδοι αντιμετώπισης των συμπτωμάτων.
Αυτές περιλαμβάνουν τη διαχείριση του βάρους και της φλεγμονής, τη φαρμακευτική αγωγή και τις ενέσεις κολλαγόνου. Ευτυχώς, η ολική αρθροπλαστική σήμερα πραγματοποιείται με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους και με χρήση ψηφιακής πλοήγησης, που επιτρέπει στον χειρουργό να τοποθετήσει το κατάλληλο εμφύτευμα με ακρίβεια.
Οι σύγχρονες τεχνολογίες και οι προοδευτικές μη επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές εξασφαλίζουν γρήγορη αποκατάσταση, μειωμένο τραυματισμό, λιγότερη αιμορραγία και ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου και των επιπλοκών.
Όσον αφορά την κατανάλωση καφεΐνης από άτομα με οστεοαρθρίτιδα που χρειάζονται να χάσουν βάρος, είναι σημαντικό να επιλέγουν προσεκτικά ροφήματα που την περιέχουν, προσέχοντας τις πιθανές επιπτώσεις. Ενώ η μέτρια κατανάλωση καφεΐνης μπορεί να προσφέρει οφέλη, η υπερβολική ή η εξάρτηση από ζαχαρούχα ποτά με καφεΐνη μπορεί να επιδεινώσει μεταβολικά προβλήματα και παχυσαρκία, ενδεχομένως χειροτερεύοντας τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας.
Είναι σημαντικό οι ασθενείς να υιοθετήσουν μια ολιστική προσέγγιση που περιλαμβάνει ισορροπημένη διατροφή, τακτική άσκηση και εξατομικευμένη ιατρική καθοδήγηση για την αποτελεσματική διαχείριση της οστεοαρθρίτιδας.
