Το σπαθόλαδο είναι το έλαιο που παράγεται αναμειγνύοντας άνθη σπαθόχορτου με ελαιόλαδο. Μπορεί να παρασκευαστεί με φρέσκα ή αποξηραμένα άνθη, όμως, είναι πιο δραστικό στην πρώτη περίπτωση. Το μείγμα τοποθετείται σε γυάλινο σκουρόχρωμο βάζο και εκτίθεται σε περιβάλλον με άμεση ηλιακή ακτινοβολία για αρκετές εβδομάδες. Όταν το έλαιο είναι έτοιμο για χρήση έχει ένα χαρακτηριστικό βαθύ κόκκινο χρώμα που οφείλεται σε μία από τις δραστικές ουσίες του φυτού, την υπερικίνη.
Το σπαθόλαδο διατηρεί αναλλοίωτα όλα τα δραστικά συστατικά που βρίσκονται στο σπαθόχορτο, στα οποία οφείλει τις θεραπευτικές του ιδιότητες:
- Έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
- Ανακουφίζει από ερεθισμούς και τσιμπήματα εντόμων.
- Έχει επουλωτική δράση.
- Έχει αναπλαστικές ιδιότητες και βοηθά στην αντιμετώπιση των ραγάδων πριν ή μετά την εγκυμοσύνη ή λόγω απώλειας βάρους.
- Συμβάλλει στη θεραπεία εγκαυμάτων και δερματικών παθήσεων.
- Βοηθά στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας και των αιμορροιδων.
- Ανακουφίζει από ισχιαλγίες και μυαλγίες.
- Τονώνει το νευρικό σύστημα.
- Συμβάλλει στην καταπολέμηση των στομαχικών ελκών, της δυσπεψίας και του αισθήματος καύσου.
- Συμβάλλει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και έχει αποχρεμπτική δράση.
- Βοηθά στην αντιμετώπιση ορισμένων συμπτωμάτων του προεμμηνορυσιακού συνδρόμου και της εμμηνόπαυσης.
- Έχει ηρεμιστικές ιδιότητες και βοηθά στην αντιμετώπιση της αϋπνίας.
- Μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της ήπιας ή μέτριας μορφής κατάθλιψης.
- Βελτιώνει τη διάθεση και προσφέρει υγεία και ευεξία.
Τι είναι το σπαθόχορτο και γιατί πρέπει να μάθουμε για αυτό
Το σπαθόχορτο είναι ανθοφόρο, πολυετές φυτό που φύεται κυρίως στην Ευρώπη, αλλά συναντάται και σε άλλα μέρη του κόσμου, όπως στη Βόρεια Αφρική και στην Ασία. Μπορεί να το συναντήσει κανείς με πολλές ονομασίες, όπως υπερικό, βαλσαμόχορτο, βάλσαμο, περίκη, λειχηνόχορτο και βότανο του Αγίου Ιωάννη (St. John’s Wort). Η τελευταία ονομασία αποδόθηκε λόγω του ότι συχνά ανθίζει την ημέρα γέννησης του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή.
Το όνομα σπαθόχορτο προήλθε λόγω της χρήσης του απο τους αρχαίους Σπαρτιάτες για την επούλωση των πληγών από τα σπαθιά. Ακόμη, οι αρχαίοι Έλληνες το αποκαλούσαν και βότανο της λιακάδας, λόγω της θετικής του επίδρασης στα άτομα που παρουσίαζαν μελαγχολία.
Αναφορές σχετικά με τη χρήση του σπαθόχορτου υπάρχουν σε διάφορους αρχαίους πολιτισμούς, όπως στην αρχαία Αίγυπτο, στην Κίνα, στην Ινδία και, φυσικά, στην Ελλάδα. Ο Ιπποκράτης, ο Γαληνός, ο Διοσκουρίδης και ο Πλίνιος το αναφέρουν ως αναλγητικό, επουλωτικό, αιμοστατικό, διουρητικό, εμμηναγωγό, αντιδιαρροικό και αντιπυρετικό.
Οι μοναδικές του ιδιότητες, που δε διαφέρουν από αυτές του σπαθόλαδου, όπως αναφέρθηκε παραπάνω αποδίδονται στα δραστικά συστατικά του. Τα κυριότερα εξ αυτών είναι:
- Υπερικίνη: Έχει αντικαταθλιπτικές και αντιικές ιδιότητες.
- Υπερφορίνη: Η υπερφορίνη θεωρείται ως βασικό συστατικό για την αντικαταθλιπτική δράση του φυτού αφού φαίνεται πως συμβάλλει στη ρύθμιση νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο όπως η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη και η νορεπινεφρίνη.
- Φλαβονοειδή: Στο σπαθόχορτο περιέχονται διάφορα φλαβονοειδή όπως η ρουτίνη, η κουερσετίνη και η καμφερόλη, που έχουν αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
- Ξανθόνες: Οι ξανθόνες είναι μια κατηγορία φυσικών ενώσεων που βρίσκονται σε διάφορα φυτά συμπεριλαμβανομένου του σπαθόχορτου και παρουσιάζουν αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη και αντιμικροβιακή δράση.
Σπαθόλαδο ή Βαλσαμέλαιο;
Το βαλσαμέλαιο είναι μία ακόμα συχνή ονομασία του σπαθόχορτου. Ακόμα, μπορεί να το ακούσετε και ως St John’s Wort Oil. Όπως και να το συναντήσετε το βέβαιο είναι πως με τις θαυματουργές ιδιότητες που διαθέτει θα σας προσφέρει όλα τα οφέλη που παρουσιάζει για την συνολική υγεία του ανθρώπινου οργανισμού.
H2: Οι τρόποι με τους μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε
Το σπαθόχορτο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διάφορες μορφές και με ποικίλους τρόπους ανάλογα με την κατάσταση ή τον σκοπό που προορίζεται. Ακολουθούν οι συνηθέστεροι:
- Συμπληρώματα διατροφής: Το σπαθόχορτο μπορεί να ληφθεί ως συμπλήρωμα διατροφής σε μορφή καψουλών ή δισκίων. Συστήνεται η χρήση του να γίνεται με βάση τη δοσολογία που αναγράφεται στη συσκευασία του προϊόντος ή μετά από καθοδήγηση ενός επαγγελματία υγείας σχετικά με την κατάλληλη δόση για την εκάστοτε ανάγκη.
- Υγρό εκχύλισμα (βάμμα): Το βάλσαμο μπορεί να ληφθεί στη μορφή υγρού εκχυλίσματος διαλυμένο σε νερό ή χυμό. Και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να ακολουθείται η συνιστώμενη δοσολογία που δίνει ο κατασκευαστής ή η οδηγία που έχει δοθεί από έναν επαγγελματία υγείας.
- Αφέψημα: Το σπαθόχορτο διατίθεται και αποξηραμένο για την παρασκευή αφεψημάτων. Βράστε 1-2 κουταλάκια του γλυκού για 5-10 λεπτά, σουρώστε και απολαύστε για έως 3 φορές ημερησίως. Επειδή η γεύση του μπορεί να είναι πικρή μπορείτε να προσθέσετε γλυκαντικό της επιλογής σας.
- Έλαιο: Το σπαθόλαδο μπορεί να χρησιμοποιηθεί τοπικά σε πληγές, εγκαύματα, μώλωπες ή δερματικές παθήσεις. Επίσης, είναι κατάλληλο και για εσωτερική χρήση καταναλώνοντας ½ με 1 κουταλιά του γλυκού πρωί και βράδυ πριν το φαγητό.
Έχουν παρενέργειες και αν ναι, ποιες;
Το σπαθόχορτο και το σπαθόλαδο θεωρούνται ασφαλή για την πλειοψηφία των ανθρώπων, όταν χρησιμοποιούνται κατάλληλα και για βραχυπρόθεσμες περιόδους. Όμως, όπως και άλλα φαρμακευτικά βότανα μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες. Κάποιες από αυτές είναι:
- Φωτοευαισθησία: Το σπαθόχορτο μπορεί να αυξήσει την ευαισθησία στον ήλιο, προκαλώντας δερματικές αντιδράσεις. Συστήνεται κατά τη χρήση του να αποφεύγεται η υπερβολική έκθεση στον ήλιο ή να χρησιμοποιούνται τα απαραίτητα μέτρα αντηλιακής προστασίας.
- Γαστρεντερικές διαταραχές: Όταν λαμβάνεται με άδειο στομάχι μπορεί να προκαλέσει ναυτία, διάρροια, δυσκοιλιότητα ή στομαχόπονο σε ορισμένα άτομα. Η κατανάλωση του με τροφή μπορεί να μειώσει αυτές τις παρενέργειες.
- Αλλεργικές αντιδράσεις: Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει κάποια αλλεργική αντίδραση, όπως εξάνθημα, κνησμό κ.ά. Εάν εμφανίσετε κάποιο δυσάρεστο σύμπτωμα διακόψτε τη χρήση και συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.
- Αλληλεπιδράσεις με φάρμακα: Το σπαθόχορτο μπορεί να αλληλεπιδράσει με κάποιες κατηγορίες φαρμάκων όπως αντικαταθλιπτικά, αντισυλληπτικά, αντιπηκτικά, ανοσοκατασταλτικά, φάρμακα για τον HIV κ.ά. Εάν ακολουθείτε κάποια φαρμακευτική αγωγή συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν τη λήψη σπαθόχορτου, καθώς μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων ή να αυξήσει τις παρενέργειες τους.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως πριν τη λήψη οποιουδήποτε φαρμακευτικού βοτάνου ή συμπληρώματος διατροφής είναι απαραίτητο να συμβουλεύεστε τον θεράποντα ιατρό ή τον φαρμακοποιό σας εάν ακολουθείτε κάποια αγωγή ή έχετε κάποια πάθηση.
