Έρευνα από την Ιατρική Σχολή Feinberg του Πανεπιστημίου Northwestern στο Σικάγο διερευνά τη σχέση μεταξύ της έκθεσης στο φως κατά τη διάρκεια του ύπνου και των κινδύνων για την υγεία. Η έρευνα χρησιμεύει ως προειδοποίηση για όλα εκείνα τα άτομα που ζουν σε βιομηχανικές χώρες όπου το φως τείνει να είναι πανταχού παρόν.
Ο ύπνος με έκθεση σε οποιοδήποτε είδος φωτός – ακόμη και σε αμυδρό- συνδέεται με αύξηση της πιθανότητας εμφάνισης παχυσαρκίας, διαβήτη και υπέρτασης σε ηλικιωμένους ενήλικες, διαπιστώνει η έρευνα.
Η υπεύθυνη συγγραφέας της έρευνας, Dr. Minjee Kim, της Ιατρικής Σχολής Feinberg της Northwestern Medicine, δήλωσε σε δελτίο τύπου: «Είτε πρόκειται για το smartphone κάποιου, είτε για ανοιχτή τηλεόραση κατά τη διάρκεια της νύχτας, είτε για τη φωτορύπανση σε μια μεγάλη πόλη, ζούμε μέσα σε μια άφθονη ποσότητα τεχνητών πηγών φωτός που είναι διαθέσιμες όλο το 24ωρο».
«Φαίνεται ότι ακόμη και μια μικρή ποσότητα φωτός έχει αξιοσημείωτη επίδραση στην αντίδραση του σώματός μας», πρόσθεσε η ίδια. «Προηγούμενες μελέτες σε ζώα και ορισμένες μελέτες σε ανθρώπους έχουν υποδηλώσει μια πιθανή συσχέτιση μεταξύ μη σωστού φωτισμού – όχι αρκετό φως κατά τη διάρκεια της ημέρας, πολύ φως τη νύχτα – και παχυσαρκίας».
«Υπήρχαν ελάχιστα δεδομένα σχετικά με τα πρότυπα έκθεσης στο φως σε ηλικιωμένους ενήλικες», δήλωσε η Dr. Kim. «Δεδομένου ότι οι ηλικιωμένοι ενήλικες διατρέχουν ήδη αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, θέλαμε να μάθουμε πόσο συχνά οι ηλικιωμένοι ενήλικες εκτίθενται σε “φως τη νύχτα” και αν το φως αυτό συσχετίζεται με παράγοντες κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων».
Δεν είναι μόνο οι ηλικιωμένοι των οποίων η υγεία μπορεί να επηρεαστεί από το γεγονός ότι δεν κοιμούνται σε βαθύ σκοτάδι. «Σε μια προηγούμενη έρευνα που έγινε από την ομάδα μας, ακόμη και μια νύχτα έκθεσης σε αμυδρό φως κατά τη διάρκεια του ύπνου αύξησε τον καρδιακό ρυθμό και τη γλυκόζη του αίματος σε νέους, υγιείς ενήλικες που μεταφέρθηκαν σε εργαστήριο ύπνου για ένα ολονύκτιο πείραμα», εξήγησε.
Ο Δρ Jonathan Cedernaes, ειδικός στον ύπνο από το Πανεπιστήμιο της Ουψάλα στη Σουηδία, ο οποίος δεν συμμετείχε σε καμία από τις δύο μελέτες, δήλωσε: «Το γεγονός ότι αυτό παρατηρείται σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας μπορεί να αντιπροσωπεύει τα πιο σωρευτικά αποτελέσματα μιας τέτοιας σχέσης, πράγμα που σημαίνει ότι οι δυσμενείς καρδιομεταβολικές επιπτώσεις της νυχτερινής έκθεσης στο φως μπορεί να γίνουν πιο εμφανείς με την πάροδο του χρόνου (δηλαδή σε πιο προχωρημένη ηλικία, αν κάποιος διατηρεί έναν τέτοιο τρόπο ζωής ή ένα τέτοιο πρότυπο έκθεσης για χρόνια έως δεκαετίες)». Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Oxford Academic SLEEP.
Έρευνα στον πραγματικό κόσμο
Σε αντίθεση με την προηγούμενη έρευνα της ομάδας, η νέα μελέτη παρατήρησε τις επιπτώσεις του νυχτερινού φωτός στον πραγματικό κόσμο, παρακολουθώντας τον ύπνο 552 ηλικιωμένων ανδρών και γυναικών.
«Στην παρούσα μελέτη, μετρήσαμε την έκθεση στο φως και τον ύπνο σε ηλικιωμένους ενήλικες (ηλικίας 63-84 ετών) για 7 ημέρες χρησιμοποιώντας μια συσκευή που φοριέται στον καρπό. Αντί να φέρουμε αυτούς τους ηλικιωμένους ενήλικες στο εργαστήριο ύπνου, συλλέξαμε δεδομένα στο συνηθισμένο τους περιβάλλον», δήλωσε η Δρ Κιμ.
Διαπίστωσαν ότι λιγότεροι από τους μισούς από αυτούς τους ηλικιωμένους ενήλικες κοιμήθηκαν σε ένα κατασκότεινο δωμάτιο για τουλάχιστον 5 ώρες. «Ειλικρινά εκπλαγήκαμε όταν διαπιστώσαμε ότι περισσότεροι από τους μισούς ηλικιωμένους κοιμόντουσαν με κάποιο φως τη νύχτα», δήλωσε η Δρ Κιμ. «Οι ενήλικες που κοιμόντουσαν με κάποιο φως κατά τη διάρκεια του ύπνου τους ήταν γενικά εκτεθειμένοι σε αμυδρό φως».
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η πιθανότητα εμφάνισης υψηλής αρτηριακής πίεσης (υπέρτασης) αυξήθηκε κατά 74%, η παχυσαρκία κατά 82% και ο διαβήτης κατά 100%. Οι συμμετέχοντες εξετάστηκαν επίσης για αυξημένο κίνδυνο υπερχοληστερολαιμίας, αλλά δεν παρατηρήθηκε καμία διαφορά.
Η έρευνα απαριθμεί τρεις πιθανούς μηχανισμούς πίσω από την ανασταλτική επίδραση του φωτός κατά τη διάρκεια του ύπνου:
– Το φως είναι ο κύριος συγχρονιστής του κιρκάδιου ρυθμού ή ρολογιού του σώματος. Το φως κατά τη διάρκεια του ύπνου μπορεί να διαταράξει αυτόν τον ρυθμό και συνεπώς οποιεσδήποτε φυσιολογικές διεργασίες που σχετίζονται με το ρολόι.
– Η επίφυση παράγει και εκκρίνει μελατονίνη, την «ορμόνη του σκότους», κατά τη διάρκεια σκοτεινών περιόδων. Το φως μπορεί να μειώσει τη μεταβολική και κυκλοφορική λειτουργία της μελατονίνης με τις αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αγγειοδιασταλτικές ιδιότητές της. Τα χαμηλότερα επίπεδα μελατονίνης συσχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο διαβήτη στις γυναίκες και αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης στις νεαρές γυναίκες.
– Το φως μπορεί να ενεργοποιήσει τον συμπαθητικό βραχίονα του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Κατά τη διάρκεια του υγιούς ύπνου, το σύστημα που είναι υπεύθυνο για τις αντιδράσεις μάχης ή φυγής χαλαρώνει, επιβραδύνοντας τον καρδιακό ρυθμό και την αναπνοή του σώματος σε μια παρασυμπαθητική κατάσταση.
Όταν ρωτήθηκε αν περισσότερο φως ισοδυναμεί με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών, η Δρ Κιμ απάντησε: «Βρήκαμε μια τάση προς μια ισχυρότερη συσχέτιση – υψηλότερο ποσοστό παχυσαρκίας και διαβήτη – με μεγαλύτερη έκθεση στο φως τη νύχτα. Ελπίζουμε να επιβεβαιώσουμε αυτό το εύρημα με μελλοντικές μελέτες σε ένα ευρύτερο ηλικιακό φάσμα».
