Μια νέα έρευνα για τις πέτρες στα νεφρά αποκάλυψε ποιες συχνά καταναλούμενες τροφές αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισής τους.
Στη Βόρεια Αμερική, το 7% έως 15% του πληθυσμού επηρεάζεται από πέτρες στα νεφρά, στην Ευρώπη το ποσοστό κυμαίνεται από 5% έως 9%, ενώ στην Ασία είναι από 1% έως 5%. Τα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν έντονο πόνο, επώδυνη ούρηση, ναυτία, έμετο, πυρετό, ρίγη και αιματουρία. Ωστόσο, οι πέτρες στα νεφρά δεν επηρεάζουν μόνο την ποιότητα ζωής. Μακροπρόθεσμα, μπορεί να προκαλέσουν λοιμώξεις, διογκωμένα νεφρά (υδρονέφρωση), νεφρική ανεπάρκεια και νόσο τελικού σταδίου των νεφρών.
Γνωστοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη πέτρες στα νεφρά είναι:
- η παχυσαρκία,
- η χρόνια διάρροια,
- η αφυδάτωση,
- η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου,
- ο διαβήτης και
- η ουρική αρθρίτιδα.
- Επιπλέον, εμφανίζεται συνήθως περισσότερο στους άνδρες από ότι στις γυναίκες.
Ποιες τροφές ευθύνονται για τις πέτρες τα νεφρά
Τώρα, μια νέα μελέτη στο Frontiers in Nutrition έδειξε για πρώτη φορά ότι η αυξημένη κατανάλωση πρόσθετων σακχάρων πρέπει να προστεθεί στη λίστα των παραγόντων κινδύνου για πέτρες στα νεφρά. Τα πρόσθετα σάκχαρα υπάρχουν σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα, αλλά είναι ιδιαίτερα άφθονα σε:
- αναψυκτικά με ζάχαρη,
- φουτοχυμούς,
- παγωτά,
- κέικ και
- μπισκότα.
«Η δική μας είναι η πρώτη μελέτη που αναφέρει συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης πρόσθετης ζάχαρης και της πέτρας στα νεφρά», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Δρ. Shan Yin, ερευνητής στο Affiliated Hospital of North Sichuan Medical College, Nanchong, Κίνα. «Υποδηλώνει ότι ο περιορισμός της πρόσληψης πρόσθετης ζάχαρης μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη του σχηματισμού πέτρες στα νεφρά».
Εθνική Έρευνα Εξέτασης Υγείας και Διατροφής
Ο Δρ. Shan Yin ανέλυσε επιδημιολογικά δεδομένα από 28.303 ενήλικες γυναίκες και άνδρες, που συλλέχθηκαν από το 2007 έως το 2018 στο πλαίσιο της Εθνικής Έρευνας για την Υγεία και τη Διατροφή των ΗΠΑ (NHANES). Οι συμμετέχοντες ανέφεραν μόνοι τους εάν είχαν ιστορικό πέτρες στα νεφρά. (Yin et al.)
Η ημερήσια πρόσληψη πρόσθετων σακχάρων από κάθε συμμετέχοντα υπολογίστηκε από την πιο πρόσφατη κατανάλωση φαγητού και ποτών, που δόθηκε δύο φορές: μία σε μια προσωπική συνέντευξη και μία σε μια τηλεφωνική συνέντευξη από τρεις έως 10 ημέρες αργότερα. Για παράδειγμα, οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν αν είχαν φάει σιρόπι, μέλι, δεξτρόζη, φρουκτόζη ή καθαρή ζάχαρη τις τελευταίες 24 ώρες.
Κάθε συμμετέχων έλαβε επίσης μια βαθμολογία – δείκτη υγιεινής διατροφής (HEI-2015), η οποία συνόψιζε τη διατροφή τους ως προς την επάρκεια των ευεργετικών συστατικών της διατροφής όπως τα φρούτα, τα λαχανικά και τα δημητριακά ολικής αλέσεως και τη μείωση των δυνητικά επιβλαβών τροφίμων, για παράδειγμα επεξεργασμένα δημητριακά, αλάτι και κορεσμένα λίπη.
Οι ερευνητές προσάρμοσαν τις πιθανότητες εμφάνισης πέτρες στα νεφρά ανά έτος κατά τη διάρκεια της δοκιμής για μια σειρά επεξηγηματικών παραγόντων. Αυτά περιελάμβαναν το φύλο, την ηλικία, τη φυλή ή την εθνικότητα, το σχετικό εισόδημα, το ΔΜΣ, τη βαθμολογία HEI-2015, το κάπνισμα και αν οι συμμετέχοντες είχαν ιστορικό διαβήτη.
Στην αρχή της μελέτης, οι συμμετέχοντες με υψηλότερη πρόσληψη πρόσθετης ζάχαρης έτειναν να έχουν υψηλότερο επιπολασμό πέτρας στα νεφρά, χαμηλότερη βαθμολογία HEI και χαμηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης. Η συνολική μέση πρόσληψη πρόσθετων σακχάρων ήταν 272,1 θερμίδες την ημέρα, που αντιστοιχεί στο 13,2% της συνολικής ημερήσιας πρόσληψης ενέργειας.
Θετική συσχέτιση μεταξύ πρόσθετων σακχάρων και πέτρες στα νεφρά
Οι ερευνητές έδειξαν ότι μετά την προσαρμογή για αυτούς τους παράγοντες, το ποσοστό της ενεργειακής πρόσληψης από πρόσθετα σάκχαρα συσχετίστηκε θετικά και σταθερά με τις πέτρες στα νεφρά. Για παράδειγμα, οι συμμετέχοντες των οποίων η πρόσληψη πρόσθετων σακχάρων ήταν μεταξύ των 25% υψηλότερη είχαν 39% μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξουν πέτρες στα νεφρά κατά τη διάρκεια της μελέτης.
Ομοίως, οι συμμετέχοντες που έπαιρναν περισσότερο από το 25% της συνολικής τους ενέργειας από πρόσθετα σάκχαρα είχαν 88% μεγαλύτερες πιθανότητες από εκείνους που έπαιρναν λιγότερο από το 5% της συνολικής τους ενέργειας από πρόσθετα σάκχαρα.
Τα αποτελέσματα έδειξαν επίσης ότι οι συμμετέχοντες από “άλλες” εθνότητες, για παράδειγμα ιθαγενείς Αμερικανοί ή Ασιάτες, είχαν υψηλότερες πιθανότητες να αναπτύξουν πέτρες στα νεφρά όταν κατανάλωσαν μεγαλύτερες από τις μέσες ποσότητες πρόσθετων σακχάρων από τους μεξικανοαμερικανούς, ισπανόφωνους, μη ισπανόφωνους λευκούς και μη Ισπανόφωνους μαύρους. Τα άτομα με μεγαλύτερη αναλογία φτώχειας-εισοδήματος είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξουν πέτρες στα νεφρά όταν κατανάλωσαν περισσότερα πρόσθετα σάκχαρα από τα άτομα που βρίσκονταν σε επίπεδο φτώχειας ή ελαφρώς πάνω από αυτό.
Οι μηχανισμοί της σχέσης μεταξύ της κατανάλωσης περισσότερων πρόσθετων σακχάρων και του μεγαλύτερου κινδύνου εμφάνισης πέτρες στα νεφρά δεν είναι ακόμη γνωστοί.
«Χρειάζονται περαιτέρω μελέτες για να διερευνηθεί λεπτομερώς η συσχέτιση μεταξύ της πρόσθετης ζάχαρης και διαφόρων ασθενειών ή παθολογικών καταστάσεων», προειδοποίησε ο Γιν. «Για παράδειγμα, ποιοι τύποι πέτρας στα νεφρά συνδέονται περισσότερο με την πρόσληψη ζάχαρης; Πόσο πρέπει να μειώσουμε την κατανάλωση πρόσθετων σακχάρων για να μειώσουμε τον κίνδυνο σχηματισμού πέτρας στα νεφρά; Ωστόσο, τα ευρήματά μας προσφέρουν ήδη πολύτιμες γνώσεις».
