Περισσότερα από 650 εκατομμύρια ενήλικες έχουν παχυσαρκία παγκοσμίως. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο επιπολασμός της παχυσαρκίας μεταξύ των ενηλίκων αυξήθηκε από 30,5% σε 42,4% του πληθυσμού μεταξύ του 1999 και του 2018, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).
Η παχυσαρκία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικού επεισοδίου, διαβήτη τύπου 2 και ορισμένων τύπων καρκίνου, καθιστώντας την κύρια αιτία πρόληψης πρόωρου θανάτου. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις του αριθμού των θανάτων που μπορούν να αποδοθούν στην παχυσαρκία ποικίλλουν πολύ λόγω των πολύπλοκων αλληλεπιδράσεων μεταξύ σωματικού βάρους και παραγόντων όπως η ηλικία, το κάπνισμα, η διατροφή και η σωματική άσκηση.
Μια ομάδα με επικεφαλής ερευνητές στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, στη Μασαχουσέτη, ξεκίνησε να ανακαλύπτει εάν η απώλεια βάρους μετά την παχυσαρκία κατά την πρώιμη ενηλικίωση σχετίζεται με μείωση του κινδύνου θνησιμότητας αργότερα στη ζωή. Οι επιστήμονες δημοσίευσαν πρόσφατα τα ευρήματά τους στο περιοδικό JAMA Network Open .
Υγιές βάρος
Οι γιατροί χρησιμοποιούν συχνά ένα μέτρο που ονομάζεται δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) για να προσδιορίσουν εάν ένα άτομο έχει υγιές βάρος. Για να υπολογιστεί αυτό, ο γιατρός διαιρεί το βάρος του ατόμου σε κιλά με το ύψος του σε τετραγωνικά μέτρα. Οι ειδικοί ορίζουν ένα υγιές ΔΜΣ ως 18,5-29,9, ένα που υποδεικνύει το υπέρβαρο ως 25,0-29,9 και ένα που δείχνει την παχυσαρκία ως 30 ή υψηλότερη.
Οι ερευνητές πίσω από την παρούσα ανάλυση ανέλυσαν δεδομένα από 24.205 άτομα στις Η.Π.Α. που συμμετείχαν στην Εθνική Έρευνα Εξέτασης Υγείας και Διατροφής (NHANES) . Στο πλαίσιο αυτής της έρευνας, οι επιστήμονες κατέγραψαν τα βάρη των συμμετεχόντων όταν ήταν μεταξύ 40 και 74 ετών. Ρώτησαν επίσης τους συμμετέχοντες πόσο βαρύς ήταν 10 χρόνια νωρίτερα, το οποίο οι ερευνητές περιέγραψαν ως μέση ηλικία και σε ηλικία 25, τα οποία ορίστηκαν ως πρώιμη ενηλικίωση.
Η ομάδα πίσω από την τρέχουσα μελέτη εξέτασε τις μεταβολές του ΔΜΣ από την πρώιμη ενήλικη ζωή στη μέση ζωή και τις επιπτώσεις τους στη θνησιμότητα, οι οποίες μετρήθηκαν κατά την περίοδο παρακολούθησης του NHANES. Στη συνέχεια, έλαβαν υπόψη άλλους παράγοντες που επηρεάζουν τον κίνδυνο θνησιμότητας, όπως το σεξ, το παρελθόν και το τρέχον κάπνισμα και το επίπεδο εκπαίδευσης.
Κατά τη διάρκεια μιας μέσης περιόδου παρακολούθησης 10,7 ετών, υπήρχαν 5.846 θάνατοι μεταξύ των συμμετεχόντων.
Η ομάδα διαπίστωσε ότι η μετάβαση από έναν ΔΜΣ που υποδηλώνει παχυσαρκία κατά την ενηλικίωση σε έναν που υποδηλώνει υπέρβαρο κατά τη μέση ηλικία συσχετίστηκε με μείωση κατά 54% του κινδύνου θνησιμότητας, σε σύγκριση με τη διατήρηση ενός ΔΜΣ παχυσαρκίας κατά την ίδια περίοδο.
Επίσης, τα άτομα που μετατοπίστηκαν από την παχυσαρκία στο υπέρβαρο μεταξύ της νεανικής ενηλικίωσης και της μέσης ηλικίας είχαν τον ίδιο κίνδυνο θνησιμότητας με τα άτομα που είχαν υπέρβαρο μόνο κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Τα αποτελέσματα που λαμβάνονται μαζί δείχνουν ότι οι επιβλαβείς επιπτώσεις της παχυσαρκίας μπορούν να αντιστραφούν.
Πρόληψη πρόωρου θανάτου
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι 3,2% όλων των πρόωρων θανάτων στη μελέτη θα είχαν αποφευχθεί εάν άτομα με ΔΜΣ που υποδεικνύουν παχυσαρκία είχαν μειώσει αυτό το μέτρο για να εμπίπτουν στο εύρος του υπέρβαρου από τη μέση ζωή. Επιπλέον, υπολογίζουν ότι το 12,4% όλων των πρόωρων θανάτων θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί εάν όλοι με ΔΜΣ που υποδεικνύει υπέρβαρο ή παχυσαρκία το είχαν μειώσει ώστε να εμπίπτει στο υγιές εύρος έως τη μέση ηλικία.
«Τα αποτελέσματα δείχνουν μια σημαντική ευκαιρία για τη βελτίωση της υγείας του πληθυσμού μέσω της πρωτοβάθμιας και δευτερογενούς πρόληψης της παχυσαρκίας, ιδιαίτερα σε νεότερες ηλικίες», λέει ο ανώτερος συγγραφέας της μελέτης καθηγητής Andrew Stokes.
Ένας άλλος συγγραφέας της μελέτης, ο Δρ JoAnn Manson, επικεφαλής της προληπτικής ιατρικής στο Brigham and Women’s Hospital, στη Βοστώνη, αναφέρεται στη σχέση μεταξύ της παχυσαρκίας και μιας σειράς χρόνιων ασθενειών: «Αν και αυτή η μελέτη επικεντρώθηκε στην πρόληψη των πρόωρων θανάτων, η διατήρηση ενός υγιούς βάρους θα μειώσει επίσης το βάρος πολλών χρόνιων ασθενειών, όπως η υπέρταση, ο διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις, ακόμη και ο καρκίνος», λέει.
Αντανακλώντας την πρόκληση για τη δημόσια υγεία που προκαλείται από το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία, η μελέτη διαπίστωσε ότι η απώλεια βάρους ήταν σπάνια μεταξύ των συμμετεχόντων. Μόνο το 1,3% των ατόμων με ΔΜΣ στην υπέρβαρη ηλικία των 25 ετών είχαν υγιή ΔΜΣ 10 χρόνια πριν από τη συνέντευξη του NHANES, ενώ το 0,8% από την παχυσαρκία στο υπέρβαρο με αυτό το μέτρο, και το 0,2% μεταφέρθηκε από την παχυσαρκία σε έναν υγιή ΔΜΣ.
Και ενώ η απώλεια βάρους στην αρχή της ενηλικίωσης συσχετίστηκε με σημαντική μείωση του κινδύνου θνησιμότητας, το ίδιο δεν ισχύει για εκείνους που έχασαν βάρος αργότερα στη ζωή τους. Οι συγγραφείς πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η απώλεια βάρους αργότερα στη ζωή μπορεί να οφείλεται στην επιδείνωση της υγείας, παρά στην υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής.
Ειδικότερα, γράφουν: «Η απόκλιση πιθανώς αντικατοπτρίζει τη διαφορετική φύση της απώλειας βάρους σε μια προηγούμενη σε σχέση με μια μεταγενέστερη πορεία ζωής. Η απώλεια βάρους σε μεγαλύτερη ηλικία είναι συχνά ακούσια, σχετίζεται με υποκείμενες καταστάσεις υγείας και / ή απώλεια μυϊκής μάζας που σχετίζεται με την ηλικία, ενώ η απώλεια βάρους νωρίτερα στη ζωή τείνει να συλλάβει αλλαγές στη μάζα λίπους και είναι λιγότερο πιθανό να επηρεαστεί από την έναρξη χρόνιων παθήσεων“.
