Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε ποντίκια, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο διαπίστωσαν ότι ένα συγκεκριμένο γονίδιο παίζει καθοριστικό ρόλο στην απώλεια της ικανότητας των λιπωδών κυττάρων να καίνε ενέργεια.
Οι ειδικοί παρατήρησαν ότι όταν τα ποντίκια ακολουθούσαν μια διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, τα λιπώδη κύτταρα υπέστησαν βλάβες, μειώνοντας την αποτελεσματικότητά τους στην καύση λίπους. Αυτό πιθανώς εξηγεί γιατί η παχυσαρκία οδηγεί σε επιβράδυνση του μεταβολισμού στους ανθρώπους.
Η ανακάλυψη και αφαίρεση του συγκεκριμένου γονιδίου
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι αυτή η διαδικασία ελέγχεται από ένα μοναδικό γονίδιο. Όταν το γονίδιο αυτό αφαιρέθηκε με τη βοήθεια γονιδιακής επεξεργασίας, τα ποντίκια δεν ανέπτυξαν υπερβολικό βάρος, ακόμη και με τη διατήρηση της ίδιας διατροφής πλούσιας σε λιπαρά.
Η ομάδα ήθελε να εξετάσει πώς η παχυσαρκία επηρεάζει τα μιτοχόνδριά μας και να ανακαλύψει γιατί φαίνεται να επιβραδύνει τον μεταβολισμό, καθιστώντας ευκολότερο να παραμείνουμε παχύσαρκοι.
«Η θερμιδική υπερφόρτωση από την υπερκατανάλωση τροφής μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους και επίσης να πυροδοτήσει έναν μεταβολικό καταρράκτη που μειώνει την καύση ενέργειας, κάνοντας την παχυσαρκία ακόμη χειρότερη», δήλωσε ο Δρ. Alan Saltiel, καθηγητής ιατρικής στο UC San Diego και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, και πρόσθεσε:
«Το γονίδιο που εντοπίσαμε είναι ένα κρίσιμο μέρος αυτής της μετάβασης από το υγιές βάρος στην παχυσαρκία».
Όταν οι άνθρωποι καταναλώνουν περισσότερες θερμίδες από αυτές που καίνε, η ικανότητα των λιποκυττάρων να καίνε ενέργεια αρχίζει να μειώνεται, κάτι που είναι ένας από τους λόγους που μπορεί να είναι δύσκολο για τα παχύσαρκα άτομα να χάσουν βάρος.
Τι μελέτησαν οι επιστήμονες για να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους
Το πώς όμως αρχίζουν να υπολειτουργούν τα λιπώδη κύτταρα ήταν μέχρι σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της παχυσαρκίας. Οι ερευνητές μέτρησαν τον αντίκτυπο μιας δίαιτας με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος στα μιτοχόνδρια των ποντικών -το κέντρο ισχύος των κυττάρων που βοηθούν στην καύση λίπους.
Μετά την κατανάλωση της δίαιτας, τα μιτοχόνδρια των ποντικών κατακερματίστηκαν σε μικρότερα, αναποτελεσματικά μιτοχόνδρια που έκαιγαν λιγότερο λίπος. Αυτό επιτυγχάνεται από ένα μόνο γονίδιο που ονομάζεται RaIA, το οποίο έχει πολλές λειτουργίες. Μια από αυτές είναι ότι βοηθά στη διάσπαση των μιτοχονδρίων όταν δυσλειτουργούν.
Τα ευρήματα των ερευνητών υποδηλώνουν ότι όταν αυτό το γονίδιο είναι υπερβολικά αντιδραστικό, παρεμποδίζει τη φυσιολογική λειτουργία των μιτοχονδρίων, ενεργοποιώντας τα λιποκύτταρα προκειμένου να μην καίνε ενέργεια επίσης.
Το μέλλον στην έρευνα κατά της παχυσαρκίας
«Στην ουσία, η χρόνια ενεργοποίηση του RaIA φαίνεται να παίζει κρίσιμο ρόλο στην καταστολή της ενεργειακής δαπάνης στον παχύσαρκο λιπώδη ιστό. Κατανοώντας αυτόν τον μηχανισμό, είμαστε ένα βήμα πιο κοντά στην ανάπτυξη στοχευμένων θεραπειών που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν την αύξηση βάρους και τις σχετικές μεταβολικές δυσλειτουργίες αυξάνοντας την καύση λίπους», εξήγησε ο Δρ. Saltiel.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ορισμένες από τις πρωτεΐνες που επηρεάζονται από τη RaIA σε ποντίκια είναι παρόμοιες με τις ανθρώπινες πρωτεΐνες που συνδέονται με την παχυσαρκία και την αντίσταση στην ινσουλίνη, υποδηλώνοντας ότι παρόμοιοι μηχανισμοί μπορεί να ισχύουν και στους ανθρώπους.
«Η άμεση σύγκριση μεταξύ της θεμελιώδους βιολογίας που ανακαλύψαμε και των πραγματικών κλινικών αποτελεσμάτων υπογραμμίζει τη συνάφεια των ευρημάτων για τους ανθρώπους και υποδηλώνει ότι μπορεί να είμαστε σε θέση να βοηθήσουμε στη θεραπεία ή την πρόληψη της παχυσαρκίας στοχεύοντας το μονοπάτι RaIA με νέες θεραπείες», δήλωσε ο Δρ. Saltiel και κατέληξε:
«Μόλις αρχίζουμε να κατανοούμε τον περίπλοκο μεταβολισμό αυτής της ασθένειας, αλλά οι μελλοντικές πιθανότητες είναι συναρπαστικές».
Οι μελλοντικές θεραπείες μπορεί να περιλαμβάνουν γονιδιακές θεραπείες CRISPR -μια τεχνολογία που χρησιμοποιείται από επιστήμονες για την τροποποίηση του DNA σε ζωντανούς οργανισμούς- για να απαλλαγούμε από τη RaIA και τις επιπτώσεις της στο σώμα.
