Η άσκηση είναι αναμφισβήτητα ευεργετική για τη σωματική και ψυχική υγεία. Ωστόσο, όταν γίνεται σε υπερβολικό βαθμό ή χωρίς επαρκή αποκατάσταση, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στον οργανισμό. Η υπερβολική άσκηση, γνωστή και ως «υπερπροπόνηση», εμφανίζεται όταν το σώμα δεν προλαβαίνει να αναρρώσει μεταξύ των προπονήσεων και οδηγείται σε σωματική και ψυχική εξάντληση.
Μία από τις πρώτες επιπτώσεις είναι η χρόνια κόπωση. Άτομα που ασκούνται υπερβολικά μπορεί να νιώθουν διαρκώς κουρασμένα, χωρίς ενέργεια, ακόμα και αν κοιμούνται επαρκώς. Συχνές είναι και οι μυϊκές κράμπες, οι τραυματισμοί, και η μείωση της απόδοσης, παρά την εντατικοποίηση της άσκησης.
Η υπερπροπόνηση επηρεάζει και το ανοσοποιητικό σύστημα. Άτομα που δεν δίνουν χρόνο αποκατάστασης στον οργανισμό τους είναι πιο ευάλωτα σε λοιμώξεις, κυρίως του αναπνευστικού. Παράλληλα, μπορεί να διαταραχθεί ο κύκλος ύπνου, με δυσκολία στην έλευση ή στη διατήρηση του ύπνου.
Σε ψυχολογικό επίπεδο, παρατηρείται συχνά άγχος, ευερεθιστότητα και μείωση διάθεσης. Σε ακραίες περιπτώσεις, η υπερβολική άσκηση συνδέεται με διαταραχές πρόσληψης τροφής και άρνηση αναγνώρισης των σημάτων κόπωσης του σώματος.
Ιδιαίτερα στις γυναίκες, η υπερβολική άσκηση μπορεί να προκαλέσει ορμονικές διαταραχές, όπως η αμηνόρροια (διακοπή της περιόδου), λόγω μείωσης του σωματικού λίπους και στρες στον οργανισμό.
Η ισορροπία είναι το κλειδί. Η σωματική δραστηριότητα πρέπει να συνδυάζεται με ξεκούραση, σωστή διατροφή και ακρόαση των αναγκών του σώματος. Αντί να στοχεύουμε στην εξάντληση, είναι προτιμότερο να στοχεύουμε στη συνέπεια και στη μακροχρόνια ευεξία. Διότι η υγεία δεν κρίνεται από τα χιλιόμετρα ή τις ώρες στο γυμναστήριο, αλλά από τη σοφία με την οποία φροντίζουμε το σώμα μας.
